Nền tảng xuyên biên giới cần phải trả phí khi sử dụng thông tin báo chí

Chiều qua (24-11), Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Báo chí (sửa đổi).

Đại biểu Lê Thu Hà (Lào Cai) nhận định chúng ta đang sống trong thời đại thông tin trở thành một yếu tố định hình lực lượng xã hội. Từng dòng tin, hình ảnh hay dự đoán đều có thể tác động sâu sắc đến nhận thức của xã hội và an ninh quốc gia. Vì vậy, việc sửa đổi Luật Báo chí lần này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng để bảo vệ sự thật, bảo vệ niềm tin của nhân dân và củng cố trật tự thông tin quốc gia.

Theo bà Hà, báo chí chính thống đang bước vào một cuộc cạnh tranh chưa từng có với tin giả, nội dung xấu độc, đặc biệt là các nền tảng mạng xã hội quốc tế đang lan truyền thông tin với tốc độ rất nhanh. Trong bối cảnh đó, báo chí chuyên nghiệp không chỉ cần tham gia hoạt động mà còn cần có cơ sở pháp lý đủ mạnh để được bảo vệ và bảo đảm uy tín trước dư luận.

Đại biểu Lê Thu Hà (Lào Cai). Ảnh: QH

Dẫn Điều 30 dự thảo luật về hoạt động báo chí trên không gian mạng, đại biểu Hà nhấn mạnh nội dung này có tác động trực tiếp đến chủ quyền số quốc gia, nhưng tiếp cận theo tư duy truyền thống, chưa phù hợp với thực tế.

“Hiện nay các nền tảng xuyên biên giới đang sử dụng nội dung báo chí mà không xin phép, không chia sẻ doanh thu, không chịu trách nhiệm pháp lý và không gỡ bỏ nội dung sai sự thật theo yêu cầu”, đại biểu nhấn mạnh.

Theo đó, đại biểu đoàn Lào Cai đề nghị bổ sung ba nhóm nghĩa vụ bắt buộc đối với các nền tảng xuyên biên giới.

Thứ nhất là nghĩa vụ chia sẻ doanh thu để bảo vệ giá trị đầu tư của báo chí. Theo đó, mọi tổ chức, cá nhân sử dụng lại nội dung báo chí trên không gian mạng dưới hình thức tổng hợp, trích dẫn hay khai thác dữ liệu phải được sự đồng ý của cơ quan báo chí và tuân thủ cơ chế chia sẻ lợi ích.

Thứ hai là nghĩa vụ gỡ bỏ nội dung sai sự thật, các nền tảng phải gỡ bỏ thông tin xuyên tạc, xâm phạm quyền lợi hợp pháp của tổ chức, cá nhân theo yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.

Thứ ba các nền tảng xuyên biên giới phải có hiện diện pháp lý tại Việt Nam. “Mọi nền tảng cung cấp nội dung báo chí cho công chúng Việt Nam phải có đại diện pháp lý để chịu trách nhiệm trước pháp luật và phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước”, bà nói.

Cùng với đó, đại biểu cũng đề nghị Nhà nước cần đầu tư hệ thống giám sát nội dung thời gian thực, không chỉ để kiểm soát mà là để bảo vệ báo chí trước sức ép từ các nền tảng toàn cầu và các thuật toán.

Cùng nội dung, đại biểu Phạm Trọng Nhân (đoàn TP.HCM) cũng đề xuất dự thảo Luật Báo chí cần quy định rõ trách nhiệm của các nền tảng xuyên biên giới, bao gồm: có đại diện pháp lý tại Việt Nam; công khai thuật toán ở mức phù hợp với pháp luật Việt Nam; gỡ bỏ tin giả trong vòng 24 giờ khi có yêu cầu; định danh tài khoản và hợp tác truy vết các chiến dịch thao túng thông tin; kết nối API cảnh báo sớm với Bộ KH-CN...

Báo chí chính thống cần tận dụng mạng xã hội

Việc nhiều người chuyển sang đọc tin trên mạng xã hội thay vì đọc thông tin trên báo không phải vì họ thích mạng xã hội hơn báo chí mà chủ yếu do thói quen lướt mạng để giải trí. Khi đã online, họ tiện tay đọc luôn những tin tức xuất hiện trên newsfeed.

NHÓM PHÓNG VIÊN