Nền móng để triển khai cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy

Theo đó, Nghị quyết gồm 2 điều. Trong đó, Điều 1 sửa đổi, bổ sung 5/120 điều của Hiến pháp gồm Điều 9, Điều 10, khoản 1 Điều 84, Điều 110 và Điều 111. Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp. Cụ thể, sửa đổi, bổ sung quy định về Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (Điều 9) để làm rõ vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân, tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.

Sửa đổi, bổ sung quy định về Công đoàn Việt Nam (Điều 10); sửa đổi, bổ sung quy định về quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh của các tổ chức chính trị - xã hội theo hướng quy định các cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Sửa đổi, bổ sung quy định về tổ chức đơn vị hành chính (Điều 110) để tạo cơ sở hiến định cho việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; sửa đổi, bổ sung quy định về chính quyền địa phương (Điều 111).

Tại cuộc họp báo quốc tế về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ 1/7/2025 do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chủ trì, phối hợp với Văn phòng Quốc hội, Ban Tổ chức Trung ương, Bộ Nội vụ, Bộ Ngoại giao tổ chức, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng khẳng định, đây là sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam, phục vụ việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển đất nước trên các lĩnh vực, bảo đảm quốc phòng - an ninh, hội nhập quốc tế.

Thực tế, quá trình chuẩn bị cũng như việc lấy ý kiến Nhân dân về sửa đổi một số điều của Hiến pháp đã được các cơ quan chức năng chuẩn bị hết sức kỹ lưỡng. Các tầng lớp Nhân dân cũng đặc biệt quan tâm, ủng hộ, với gần 300 triệu lượt ý kiến đóng góp vào dự thảo. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, các ý kiến dù đa số hay thiểu số đều được nghiên cứu, xem xét một cách đầy đủ, khách quan, kỹ lưỡng, không vì là ý kiến của thiểu số mà không được xem xét.

Một vấn đề nữa đó là Điều 110 của Hiến pháp sửa đổi quy định các đơn vị hành chính từ ba cấp thành hai cấp, gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là thay đổi mang tính lịch sử, đặt nền móng tư pháp để triển khai cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, xây dựng hệ thống chính trị theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Là cơ sở quan trọng để nước ta nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và bảo đảm sự minh bạch, hiệu quả trong quản lý nhà nước, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ phát triển đất nước nhanh, bền vững.

Hiến pháp là luật cơ bản, có hiệu lực pháp lý cao nhất. Nên việc Quốc hội thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam cũng như Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã đánh dấu bước khởi đầu cho cuộc cải cách sâu sắc về thể chế, thể hiện tư duy đổi mới có tính cách mạng trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia. Đồng thời là cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình phát triển giàu mạnh, thịnh vượng.

Nền tảng quan trọng nhất là thể chế đã có. Vấn đề còn lại, như ý kiến của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại cuộc họp quán triệt, triển khai các chỉ đạo của Bộ Chính trị, Tổng Bí thư Tô Lâm về việc tập trung các nhiệm vụ trọng tâm để triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ ngày 1/7/2025 diễn ra tối 20/6 vừa qua là các bộ, ngành rà soát lại và hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền, bảo đảm việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, trơn tru, không để khoảng trống pháp lý, không chồng chéo nhiệm vụ. Kiểm tra, đôn đốc, kịp thời xử lý các vướng mắc phát sinh.

Ninh Hà