Nâng tầm sản phẩm thủ công Cố đô

Du khách nước ngoài rất thích thú với những sản phẩm thủ công mang tính bản địa

Chị Lan tâm sự, chị biết việc G‑Dragon đội chiếc nón lá do mình thiết kế qua một người bạn. Câu chuyện tưởng như tình cờ ấy thực sự là bước ngoặt truyền thông cho thương hiệu Maries, vốn tồn tại âm thầm dù đầy tâm huyết trong suốt 5 năm.

Không lâu sau đó, Huỳnh Hoàng Huy, thủ lĩnh ban nhạc rock District 105 tại TP. Hồ Chí Minh, đã liên hệ chị Lan để đặt bốn chiếc nón dùng trong chuyến lưu diễn tại Ieperfest (Ieper Hardcore Fest), một trong những lễ hội nhạc rock danh tiếng ở Bỉ. Khi biết đây là ban nhạc rock đầu tiên của Việt Nam và cả Đông Nam Á được tham gia lễ hội nhạc rock lâu đời, uy tín bậc nhất châu Âu, Maries quyết định không bán mà tặng bốn chiếc nón như một món quà tinh thần, ủng hộ hành trình lan tỏa văn hóa Việt của District 105.

Khoảnh khắc G‑Dragon đội chiếc nón lá vẽ rồng không chỉ là một hình ảnh “gây sốt” cộng đồng mạng, mà còn là minh chứng cho hành trình bền bỉ của Maries: từ một dự án sau lũ đến khát vọng kinh doanh bản địa kết hợp hội họa, tôn trọng giá trị thủ công truyền thống. Việc tặng nón cho District 105 khi đến Ieperfest còn là một cách lan tỏa văn hóa Việt nói chung, văn hóa Huế nói riêng, vươn ra thế giới một cách chân thực, đúng với cách mà đội ngũ Maries vẫn làm: lặng lẽ nhưng đầy trách nhiệm.

Chiếc nón lá cỏ bàng dưới bàn tay tài hoa của các nghệ nhân

Công ty TNHH Maries chính thức thành lập vào ngày 19/4/2021, dưới sự dẫn dắt của Hồ Thị Sương Lan, với quy mô ban đầu khoảng 30 nhân viên. Tuy nhiên, hoạt động thực tế của Maries bắt đầu từ năm 2020, khi chị Lan, với hơn 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực lữ hành, chứng kiến hậu quả của lũ lụt tại Huế. Trong chuyến cứu trợ, chị nhận ra mình muốn giúp người dân nhiều hơn việc tiếp tế lương thực, muốn tạo sinh kế để họ có thể “tự lo cho chính mình” sau thiên tai.

Với quyết tâm đó, chị tìm đến làng Phò Trạch thuộc thị xã Phong Điền (cũ), TP. Huế, nơi có truyền thống trồng và sử dụng cỏ bàng, một loại cây bền, dễ trồng, để tìm hiểu nguyên liệu bản địa. Từ việc kết hợp nguyên liệu truyền thống, kỹ thuật thủ công và hội họa hiện đại, Maries đã cho ra đời những sản phẩm như nón lá, ví, túi xách, mũ… mang cá tính riêng. Chị Lan chủ động nhập nguyên liệu thô, tổ chức các khóa huấn luyện miễn phí cho phụ nữ và thanh niên địa phương để sản xuất thô, rồi hoàn thiện sản phẩm bằng acrylic và hội họa 3D.

Trước thực tế nhiều người theo đuổi sản phẩm tiêu dùng đại trà, chị Sương Lan lo ngại sản phẩm thủ công bản địa sẽ dần bị lãng quên. Chị lựa chọn phát triển Maries theo mô hình “sản xuất kết hợp thủ công và tính bản địa”, tập trung vào thị trường nội địa, đồng thời định hướng xuất khẩu dài hạn. Với chị, người Việt xứng đáng sử dụng sản phẩm thủ công chất lượng cao, và chỉ khi thị trường trong nước hiểu, trân trọng, thì sản phẩm bản địa mới có nền tảng để bước ra thế giới.

Với chị Lan, đây không chỉ là phát triển doanh nghiệp mà là hành trình “xuất khẩu văn hóa tại chỗ”. Du khách đến Huế không chỉ mua quà lưu niệm, mà còn mua về một câu chuyện, một bản sắc. Do đó, Maries không chọn con đường hàng giá rẻ như nhiều làng nghề khác, mà đầu tư vào chất lượng, chấp nhận bán ít, nhưng ở mức giá xứng đáng, để giá trị thủ công được trân trọng và bảo tồn.

Một thách thức lớn là kỹ thuật đan lát địa phương vẫn còn đơn giản, thiếu sáng tạo, khiến sản phẩm thiếu điểm nhấn. Vì thế, Maries chủ động đưa hội họa vào quy trình sản xuất. Các họa tiết như rồng thời Lý, hoa văn Huế, màu sắc 3D... đã giúp sản phẩm trở nên khác biệt. Sự sáng tạo ấy có được nhờ chị Lan biết khơi dậy tinh thần đổi mới trong đội ngũ trẻ, đưa sức sáng tạo bù đắp cho hạn chế kỹ thuật truyền thống.

Chị Hồ Thị Sương Lan và Maries đã chứng minh rằng, phát huy nội lực quê hương không cần quy mô lớn, mà cần nâng tầm giá trị bản địa. Từ cỏ bàng, từ bàn tay người dân, từ nét vẽ trẻ trung, Maries tạo ra sản phẩm có hồn cốt quê nhà nhưng khoác lên lớp áo hiện đại, để văn hóa Huế đi xa, mà không mất đi bản sắc.

Phạm Phước Châu