Nâng tầm hạ tầng TP HCM

Sáng 12-11 tại TP HCM đã diễn ra hội thảo "Phát triển Cảng biển và Cảng Hàng không bền vững", với tham dự của Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường, cùng các quan chức cấp cao từ Hà Lan, gồm Bộ trưởng Ngoại thương và Phát triển Aukje de Vries, Đại sứ Kees van Baar và Tổng Lãnh sự Raissa Marteaux.

Hướng đến trung tâm trung chuyển quốc tế

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường nhấn mạnh TP HCM là địa phương đi đầu cả nước trong quan hệ đối tác với Hà Lan, với kim ngạch thương mại đạt 2,4 tỉ USD trong 6 tháng đầu năm 2025. Hà Lan hiện là nhà đầu tư lớn nhất của EU tại TP HCM, với tổng vốn gần 5,5 tỉ USD. Thành phố cũng đã thiết lập quan hệ kết nghĩa với 3 địa phương Hà Lan - Rotterdam, Eindhoven và Emmen, trong đó Rotterdam được xem là "người bạn đồng hành chiến lược" trên hành trình phát triển cảng biển và thương mại quốc tế.

Cụm cảng Cái Mép - Thị Vải nằm trong top 10 cảng container hiệu quả nhất thế giới .Ảnh: BÍCH NGỌC

Ông Cường cho biết TP HCM hiện sở hữu 98 bến cảng với tổng sản lượng hàng hóa hơn 330 triệu tấn/năm. Đặc biệt, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đã vươn lên tốp 10 cảng container hiệu quả nhất thế giới và thành phố vẫn đang tiếp tục hiện đại hóa cụm cảng này cùng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm trung chuyển quốc tế tầm cỡ châu Á.

Trong lĩnh vực hàng không, với hệ thống sân bay Tân Sơn Nhất, Côn Đảo, Vũng Tàu cùng cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai) sắp hoàn thành sẽ tạo thành mạng lưới kết nối không - thủy - bộ liên vùng, giúp TP HCM tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành trung tâm logistics và hàng không hàng đầu Đông Nam Á.

Tuy nhiên, ông Cường thừa nhận thành phố vẫn đối mặt với thách thức về hạ tầng, kết nối đa phương thức, biến đổi khí hậu và chuyển đổi số. Và việc hợp tác với Hà Lan có ý nghĩa chiến lược lâu dài, giúp TP HCM phát triển cảng xanh, sân bay thông minh, mạng lưới logistics liên vùng và mô hình đô thị sân bay, đồng thời thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo và tăng trưởng xanh. Ông khẳng định TP HCM sẽ đẩy mạnh hợp tác công tư (PPP), cải thiện môi trường đầu tư và chuyển đổi số, hiện thực hóa tầm nhìn "kết nối hai cửa ngõ thế giới: Rotterdam - TP HCM".

Học hỏi kinh nghiệm từ Hà Lan

Tại phiên thảo luận "Phát triển cảng - Cơ hội và thách thức cho TP HCM", nhiều chuyên gia cho rằng Việt Nam cần ưu tiên chính sách và nguồn lực để phát triển cảng xanh và luồng hàng hải xanh, học hỏi kinh nghiệm từ Hà Lan - quốc gia đi đầu trong lĩnh vực này. Đại diện Tập đoàn Damen giới thiệu một loạt công nghệ tiên tiến đang áp dụng tại Hà Lan, gồm tàu điện, cảng và bến tàu tại Hà Lan nhằm hướng tới net zero. Trong đó, sà lan điện đã hoạt động, các cảng vừa cung cấp năng lượng vừa tự phát điện, hạn chế ô nhiễm nhưng cần hạ tầng sạc đồng bộ.

Đại diện Pon PhuThai Cat chia sẻ thêm, doanh nghiệp đã đầu tư khoảng 1,5 tỉ USD cho phương tiện điện, hybrid, động cơ 2 thì cùng mạng lưới trạm sạc và nhiên liệu xanh ổn định. Theo vị này, việc Chính phủ sớm ban hành quy chuẩn quốc tế và hướng dẫn vận hành sẽ giúp Việt Nam rút ngắn khoảng cách trong phát triển hạ tầng cảng xanh.

Phía Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn nêu vấn đề xử lý pin và năng lượng mặt trời sau thời gian sử dụng. Các nhà sản xuất khẳng định sẽ hỗ trợ thay thế, tái sử dụng hoặc loại bỏ theo chuẩn môi trường, bảo đảm an toàn vận hành cho hệ thống sà lan. Đại diện Damen nhấn mạnh công nghệ đã sẵn sàng, song Việt Nam cần thêm hạ tầng, cơ chế khuyến khích và nguồn lực đầu tư.

Đại diện Cảng Rotterdam khẳng định xu hướng quốc tế hiện nay là phát triển "hành lang vận chuyển xanh", dựa trên hợp tác giữa các cảng biển toàn cầu và chia sẻ dữ liệu theo chuẩn thống nhất. Việt Nam được khuyến nghị chọn cảng Cái Mép làm điểm khởi đầu, hướng tới "Hành lang xanh Cái Mép - Rotterdam" như một mô hình mẫu cho phát triển bền vững.

Trong khi đó, Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết đơn vị đặt mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thiện mạng lưới sân bay thông minh, bền vững, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng nhanh và hội nhập quốc tế. Trọng tâm là cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2026 và nâng công suất lên 50 triệu hành khách/năm trong giai đoạn 2 và hướng tới trung tâm trung chuyển quốc tế. ACV cũng mở rộng các sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cát Bi, Cam Ranh, với tổng công suất dự kiến 179 triệu hành khách vào năm 2030, tổng vốn đầu tư hơn 8 tỉ USD.

NGỌC QUÝ