Nâng mức doanh thu không chịu thuế của hộ kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi báo cáo ý kiến cơ quan thẩm tra. Ảnh: Duy Linh.

Tối 2/12, trong phiên họp thứ 52, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý đối với dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi.

Trước đó, vấn đề được nhiều đại biểu quan tâm cả khi thảo luận tại tổ và hội trường là thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ kinh doanh (Điều 7).

Có ý kiến đề nghị cần điều chỉnh nâng mức doanh thu không chịu thuế để bình đẳng và phù hợp với mức giảm trừ gia cảnh. Ngoài ra, có ý kiến đề nghị làm rõ cách thức xác định mức doanh thu từ 200 triệu đồng/năm trở xuống, đề nghị xác định ngưỡng doanh thu này theo ngành nghề kinh doanh.

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính về Dự thảo, Chính phủ cho biết, trên cơ sở ý kiến thẩm tra, ý kiến thảo luận tại tổ và hội trường, Chính phủ đã chỉ đạo cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát, lắng nghe với tinh thần cầu thị, tiếp thu ý kiến thẩm tra, ý kiến của các đại biểu Quốc hội để chỉnh lý nội dung quy định về thuế thu nhập cá nhân đối với hộ, cá nhân kinh doanh phù hợp thực tế (trên cơ sở số lượng hộ, cá nhân kinh doanh ngành thuế quản lý).

Việc chỉnh lý đã đảm bảo tính công bằng tương đối giữa thu nhập của hộ, cá nhân kinh doanh với các loại thu nhập khác (trong đó có thu nhập từ tiền lương, tiền công); giữa hộ, cá nhân kinh doanh với doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhỏ và vừa; giữa hộ, cá nhân kinh doanh không phải nộp với hộ, cá nhân kinh doanh phải nộp thuế, trong đó có cả thuế giá trị gia tăng (là khoản mà hộ, cá nhân kinh doanh thu của người mua và nộp vào ngân sách nhà nước). Việc hoàn thiện dự thảo Luật phải phù hợp thống nhất giữa các chính sách thuế (giá trị gia tăng, thu nhập doanh nghiệp và thu nhập cá nhân) và phù hợp với quy định của pháp luật về quản lý thuế.

Tại dự thảo mới nhất, Chính phủ đã chỉnh lý về thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ kinh doanh.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, về điều chỉnh mức doanh thu không phải nộp thuế: Chính phủ đề nghị điều chỉnh từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng/năm. Đồng thời, mức 500 triệu đồng/năm này cũng là mức được trừ trước khi nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Báo cáo đầy đủ của Chính phủ nêu ví dụ, trường hợp hộ, cá nhân phân phối, cung cấp hàng hóa có doanh thu 1 tỷ đồng/năm và không xác định được chi phí thì chỉ phải thực hiện nộp thuế thu nhập cá nhân đối với phần vượt trên 500 triệu đồng, với thuế suất 0,5%, nghĩa là số thuế phải nộp là 2,5 triệu đồng/năm.

Áp dụng mức doanh thu này, theo số liệu hiện nay ngành thuế quản lý thì tính đến tháng 10/2025 có hơn 2,54 triệu hộ kinh doanh thường xuyên (trong đó có các hộ, cá nhân kinh doanh vẫn đang thực hiện theo phương pháp khoán, một số hộ, cá nhân đang thực hiện theo kê khai) thì dự kiến sẽ có khoảng 2,3 triệu hộ kinh doanh không phải nộp thuế (chiếm khoảng 90% trên tổng số 2,54 triệu hộ kinh doanh). Theo ước tính của cơ quan thuế, tổng số thuế giảm (bao gồm cả thuế thu nhập cá nhân và thuế giá trị gia tăng) khoảng 11.800 tỷ đồng.

Thứ hai, Dự thảo bổ sung quy định đối với hộ, cá nhân kinh doanh có doanh thu trên 500 triệu đồng/năm đến 3 tỷ đồng/năm áp dụng tính thuế theo thu nhập (doanh thu - chi phí) để đảm bảo thu thuế theo đúng bản chất của thuế thu nhập và áp dụng thuế suất 15% tương tự như thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp quy định tại Luật Thuế Thu nhập doanh nghiệp số 67/2025/QH15 đối với doanh nghiệp có doanh thu dưới 3 tỷ đồng/năm.

Theo đó, tất cả hộ, cá nhân kinh doanh đều nộp thuế theo thu nhập thực tế, nếu thu nhập nhiều thì nộp thuế nhiều, thu nhập ít thì nộp ít, nếu không có thu nhập thì không phải nộp thuế. Vì vậy, mức doanh thu không phải nộp thuế sẽ không còn nhiều tác động đến hộ, cá nhân kinh doanh phải nộp thuế. Trường hợp, hộ, cá nhân kinh doanh không xác định được chi phí thì mới nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu.

Với việc điều chỉnh ngưỡng doanh thu không phải nộp thuế lên 500 triệu đồng và nâng mức doanh thu không chịu thuế gía trị gia tănglên 500 triệu đồng, đồng thời cho trừ 500 triệu đồng ra khỏi doanh thu trước khi tính thuế và bổ sung phương pháp tính thuế theo thu nhập (doanh thu - chi phí) đối với hộ, cá nhân kinh doanh, dự thảo Luật đã tạo ra hành lang pháp lý công bằng, bình đẳng, phù hợp với điều kiện kinh doanh của hộ, cá nhân kinh doanh, qua đó hỗ trợ cá nhân yên tâm sản xuất, kinh doanh để ổn định đời sống và phát triển sản xuất, kinh doanh, Chính phủ nêu rõ.

Đồng thời, tại dự thảo Luật sẽ sửa đổi, bổ sung khoản 25 Điều 5 Luật Thuế Giá trị gia tăng số 48/2024/QH15 để nâng mức doanh thu không chịu thuế của hộ, cá nhân kinh doanh từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng/năm để đảm bảo đồng bộ, thống nhất về mức doanh thu không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, Chính phủ thông tin thêm.

Về việc điều chỉnh doanh thu không phải nộp thuế, dự thảo Luật giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh cho phù hợp với việc quản lý thuế đối với cá nhân kinh doanh.

Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội (cơ quan thẩm tra dự án luật) nhận xét, đối với các nội dung liên quan đến chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với các hộ, cá nhân kinh doanh, dự thảo Luật đã được tiếp thu tương đối toàn diện và cơ bản.

Dự thảo Luật nâng mức doanh thu không chịu thuế của hộ, cá nhân kinh doanh từ mức 200 triệu đồng lên 500 triệu đồng/năm; mức ngưỡng này cũng sẽ được quy định để điều chỉnh đồng thời với thuế giá trị gia tăng. Như vậy, một bộ phận các hộ kinh doanh có thu nhập thấp nhất sẽ được loại trừ ra khỏi phạm vi chịu thuế đồng thời cũng giảm bớt gánh nặng quản lý cho cơ quan quản lý thuế, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi báo cáo.

Trong điều kiện Cơ quan soạn thảo chưa thể điều chỉnh giảm các mức thuế suất tính theo tỷ lệ % trên doanh thu, việc cho phép khấu trừ mức ngưỡng 500 triệu vào doanh thu chịu thuế (của các hộ có thu nhập vượt quá ngưỡng) sẽ bù đắp được một phần cho các hộ khi tính toán nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân, thuế giá trị gia tăng trong quá trình chuyển sang nộp thuế theo kê khai doanh thu từ máy tính tiền, theo Thường trực cơ quan thẩm tra.

Theo nghị trình, Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi sẽ được Quốc hội biểu quyết thông qua vào sáng 10/12.

Nguyễn Lê