Nâng hạng thị trường chứng khoán thêm động lực từ dòng vốn ngoại

Phản hồi tích cực từ nhà đầu tư nước ngoài không chỉ củng cố niềm tin vào triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam, mà còn là cơ sở thực tiễn quan trọng giúp thúc đẩy lộ trình nâng hạng thị trường, mở ra cơ hội thu hút dòng vốn quốc tế bền vững.

Đây là nhận định của bà Phạm Thị Thùy Linh – Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tại hội thảo chuyên đề “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế” do Báo Lao Động tổ chức chiều 30/7.

Bà Phạm Thị Thùy Linh cho biết, nhà đầu tư nước ngoài có sự đồng hành và phản hồi tích cực về thị trường chứng khoán Việt Nam, điều này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy tiến trình nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi.

Hội thảo chuyên đề “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế”, do Báo Lao Động phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức chiều 30/7 tại Hà Nội. Ảnh: Văn Giáp/Bnews/vnanet.vn

Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông tin, mục tiêu nâng hạng đã được cụ thể hóa tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030 và các chỉ đạo liên quan của Chính phủ. Bộ Tài chính cùng Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tích cực rà soát, hoàn thiện khung pháp lý, tháo gỡ các nút thắt để đáp ứng đầy đủ các tiêu chí đánh giá của các tổ chức xếp hạng quốc tế như FTSE Russell.

Liên quan đến FTSE Russell – tổ chức xếp hạng thị trường sẽ công bố kết quả đánh giá định kỳ thị trường chứng khoán Việt Nam vào tháng 9 tới, bà Linh cho biết, Việt Nam đã cơ bản hoàn thiện về mặt pháp lý với đầy đủ 9 tiêu chí đối với thị trường mới nổi thứ cấp. Đặc biệt, hai tiêu chí từng bị đánh giá chưa đạt trong kỳ tháng 9/2024, gồm “chu kỳ thanh toán” và “chi phí giao dịch thất bại”, đã được xử lý qua việc ban hành Thông tư 68/2024/TT-BTC sửa đổi, bổ sung một số điều của các thông tư quy định về giao dịch chứng khoán trên hệ thống giao dịch chứng khoán; bù trừ và thanh toán giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán. Bên cạnh đó là Thông tư 18/2025/TT-BTC sửa đổi bổ sung quy định chứng khoán và công bố thông tin, có hiệu lực từ 05/05/2025..

Đáng chú ý, cơ chế giao dịch NPF (cho phép nhà đầu tư nước ngoài không cần có đủ tiền tại thời điểm giao dịch) đã được triển khai rộng rãi với sự tham gia của 10 công ty chứng khoán và 10 ngân hàng lưu ký. Kể từ khi hệ thống công nghệ giao dịch mới KRX đi vào hoạt động, giao dịch NPF đạt hơn 90.000 lượt, tổng giá trị hơn 20.000 tỷ đồng - chiếm khoảng 50% giá trị mua của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường.

Cùng đó, hệ thống xử lý giao dịch thất bại đã được vận hành hiệu quả, chỉ ghi nhận 4 sự cố trong hàng trăm nghìn lệnh và đều được xử lý an toàn theo đúng quy định. Ngoài ra, yêu cầu công bố thông tin bằng tiếng Anh đối với doanh nghiệp niêm yết cũng đang được thực thi nghiêm túc.

Về hạ tầng kỹ thuật, hệ thống KRX sau gần ba tháng triển khai đã vận hành ổn định, mở ra tiềm năng ứng dụng các cơ chế và sản phẩm mới như giao dịch trong ngày, đối tác bù trừ trung tâm (CCP), giao dịch chứng khoán chờ về, cùng các sản phẩm phái sinh nâng cao. Đây là nền tảng quan trọng đưa thị trường Việt Nam tiến gần hơn tới các chuẩn mực quốc tế.

Bên cạnh đó, hệ thống trao đổi thông tin tự động (STP) giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán đã chính thức hoạt động từ tháng 3/2025, góp phần tối ưu hóa trải nghiệm cho nhà đầu tư nước ngoài. Ngân hàng Nhà nước cũng đã ban hành Thông tư 03/2025/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định việc mở và sử dụng tài khoản bằng đồng Việt Nam (VND) cho nhà đầu tư nước ngoài (không cư trú) khi thực hiện đầu tư gián tiếp tại Việt Nam, nhằm đơn giản hóa thủ tục mở tài khoản đầu tư gián tiếp, tạo thuận lợi cho dòng vốn ngoại tham gia thị trường.

Ủy ban Chứng khoán Nhà nước còn thành lập nhóm tư vấn phát triển thị trường vốn (IAG) gồm 33 thành viên, tập trung vào ba tổ công tác chuyên biệt, nhằm thúc đẩy quá trình nâng hạng thông qua đối thoại, chia sẻ vướng mắc và cải thiện môi trường đầu tư.

Phát biểu tại hội thảo, ông Bùi Hoàng Hải, Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước khẳng định, sau 25 năm phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu ấn tượng với hơn 10 triệu tài khoản đầu tư, thanh khoản đứng đầu khu vực và quy mô vốn hóa cổ phiếu tương đương 71,4% GDP. Việc nâng hạng thị trường không chỉ nâng cao hình ảnh quốc gia mà còn giúp thu hút vốn quốc tế, cải thiện thể chế và vận hành minh bạch hơn.

Ông Bùi Hoàng Hải – Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước phát biểu. Ảnh: Văn giáp/Bnews/vnanet.vn

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng phát triển thị trường phải đi đôi với ổn định và bền vững; trong đó, việc hướng tới “thị trường xanh” là xu hướng tất yếu. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đang thúc đẩy ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) trong quản trị doanh nghiệp niêm yết, coi đây là điều kiện tiên quyết để thu hút vốn quốc tế dài hạn.

Ông Nguyễn Quang Huy, Giám đốc Khoa Tài chính – Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi nhận định, ESG không chỉ là xu thế toàn cầu mà là tiêu chuẩn sống còn đối với doanh nghiệp hiện đại. Đối với nhà đầu tư quốc tế, ESG là “giấy thông hành” và là thước đo năng lực phát triển bền vững. Ông Huy nhấn mạnh vai trò của bộ phận quan hệ nhà đầu tư (IR) như “kiến trúc sư của niềm tin”, dẫn dắt doanh nghiệp truyền tải giá trị ESG minh bạch, biến ESG từ tuân thủ thành lợi thế cạnh tranh.

Ông Huy cho rằng, để ESG lan tỏa, cần tích hợp vào sản phẩm, con người, hệ thống và văn hóa doanh nghiệp. Việc xây dựng hệ thống dữ liệu ESG chuẩn hóa, xếp hạng uy tín và tư duy dài hạn là thách thức nhưng cũng là cơ hội để doanh nghiệp Việt hội nhập dòng vốn bền vững toàn cầu.

Hội thảo cũng ghi nhận đánh giá tích cực từ các tổ chức tài chính quốc tế như ADB, IFC, HSBC đối với triển vọng phát triển bền vững của Việt Nam, nhất là trong bối cảnh nâng hạng thị trường. Tuy nhiên, để tận dụng cơ hội, cần sự phối hợp liên ngành từ cơ quan quản lý, doanh nghiệp đến nhà đầu tư, với trọng tâm là hoàn thiện khung pháp lý và nâng cao năng lực nội tại.

Kết luận hội thảo, Ủy ban Chứng khoán Nhànước khẳng định sẽ tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm ổn định thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và đạt mục tiêu nâng hạng theo đúng lộ trình đã đề ra. Hội thảo là dịp quan trọng kết nối tầm nhìn chính sách với yêu cầu thực tiễn, tạo nền tảng vững chắc cho thị trường chứng khoán Việt Nam vươn tầm khu vực.

Văn Giáp/Bnews/vnanet.vn