Nâng cao vị thế người nông dân

Sản phẩm của Công ty TNHH Ca cao Trọng Đức, H.Định Quán tiêu thụ tốt ở cả thị trường nội địa và xuất khẩu. Ảnh: B.Nguyên

Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, tuy trong quá trình triển khai Chương trình NTM giai đoạn 2021-2025 còn những khó khăn, vướng mắc nhưng các tỉnh, thành cùng nhau tìm giải pháp, chia sẻ kinh nghiệm hay, sáng kiến mới để kích hoạt chương trình hiệu quả hơn trong giai đoạn mới. Xây dựng NTM phải là cách mạng về tư duy nhằm nâng cao năng lực cộng đồng, nâng cao vị thế người nông dân.

* Đồng Nai đi đầu trong xây dựng NTM

Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, đến nay toàn quốc có hơn 6 ngàn xã đạt chuẩn NTM (chiếm hơn 73,6% trên tổng số xã), tăng 11,3% so với cuối năm 2020. Tính đến nay, cả nước có 19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 100% số xã đạt chuẩn NTM; có 263 đơn vị cấp huyện được công nhận hoàn thành nhiệm vụ, đạt chuẩn NTM. Ngoài ra, trên cả nước có khoảng 1,5 ngàn xã đạt chuẩn NTM nâng cao và kiểu mẫu. Thu nhập bình quân đầu người năm 2023 đạt khoảng 46,3 triệu đồng/người/năm.

Theo Bộ trưởng NN-PTNT LÊ MINH HOAN, nông thôn cần được coi là di sản, tài sản. Xây dựng NTM không chỉ là nâng cấp cơ sở vật chất khang trang mà còn là bảo tồn giá trị văn hóa, di sản. Các tỉnh cần xem giá trị nông thôn như di sản, tài sản quý giá, từ đó xây dựng chiến lược du lịch làng nghề, nông thôn, bảo vệ và phát huy văn hóa.

Đồng Nai không chỉ đi đầu cả nước trong xây dựng NTM mà còn luôn giữ vững thành tích này trong xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Để đạt được thành quả ấn tượng trên, ngay từ khi triển khai phong trào xây dựng NTM, Đồng Nai đã chọn giải pháp có tính đột phá. Cụ thể, ngay từ năm 2014, khi xây dựng được 15 xã đạt chuẩn NTM đầu tiên; Đồng Nai đã chủ động, kịp thời xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao vào năm 2015; ban hành Bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu vào năm 2019 để đáp ứng yêu cầu phát triển nông thôn cả về lý luận và thực tiễn.

Theo đó, khi các tỉnh khác đang xây dựng xã NTM thì Đồng Nai đã thực hiện xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu. Trên cơ sở nền tảng đó, đến nay toàn tỉnh có 96/120 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, đạt 80% mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025; có 21/120 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, đạt 70% mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025. Đặc biệt, tỉnh đang phấn đấu có 2 huyện đạt huyện NTM nâng cao vào năm 2023, có 1 huyện đạt NTM kiểu mẫu vào
năm 2025.

Tỉnh cũng tích cực nhân rộng những cách làm hay, sáng kiến mới trong quá trình triển khai thực hiện. Trong đó, công tác tuyên truyền vận động luôn được chú trọng để thực sự khích lệ được người dân chung tay, đóng góp, vận động xây dựng NTM. Qua 2 năm thực hiện, có nhiều mô hình hay huy động được sự tham gia của người dân, đồng bào Công giáo.

Tiêu biểu, ông Nguyễn Ngọc Sơn (ngụ xã Gia Canh, H.Định Quán) vận động, ủng hộ hơn 1,7 tỷ đồng để xây dựng 10 cầu dân sinh; ông Vũ Văn Thỏa, Trưởng ban Hành giáo giáo xứ Đức Huy (xã Gia Tân 1, H.Thống Nhất) vận động bà con giáo dân đóng góp hơn 650 triệu đồng để đầu tư 1,4km đường ngõ xóm…

Đặc biệt, thu nhập bình quân của người dân nông thôn trên địa bàn tỉnh năm 2022 đã đạt 61,75 triệu đồng/người, cao hơn nhiều so với mức bình quân của khu vực và cả nước.

* Hình thành tư duy cộng đồng

Trong 3 năm qua, hệ thống cơ chế, chính sách và văn bản hướng dẫn thực hiện Chương trình NTM đã được ban hành đầy đủ, kế hoạch vốn đầu tư được giao cho các địa phương. Đặc biệt trong giai đoạn này, tư duy kinh tế nông nghiệp, phát huy đa giá trị nông nghiệp, nông thôn được chú trọng phát triển. Đây chính là bước chuyển mình quan trọng trong chỉ đạo để giúp gia tăng giá trị sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Nhờ việc triển khai bài bản, toàn diện mà chương trình đã vượt kế hoạch 3 năm trong bối cảnh đại dịch Covid-19. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM có tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách Trung ương cao nhất trong 3 Chương trình mục tiêu quốc gia.

Góp ý cho chương trình NTM từ nay đến năm 2025, Phó chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Tôn Ngọc Hạnh chia sẻ, phụ nữ đã và đang có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc không gian làng xã. Tuy vậy, họ còn thiếu nhiều kỹ năng chuyên môn và thiếu tính cộng đồng để có thể liên kết và đẩy mạnh sản xuất nên cần xây dựng các chính sách phát triển HTX do phụ nữ làm chủ.

Với góc nhìn khác, bà Cao Xuân Thu Vân, Phó chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đề xuất cần nỗ lực phát triển đồng đều giữa các địa phương thông qua tổ chức dự án xã hội, đặc biệt quan tâm đến phát triển chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Vì hiện 1/3 sản phẩm OCOP là do hộ nông dân kinh doanh, vì vậy cần liên kết sản xuất và chuỗi giá trị, tiếp cận hệ thống siêu thị nhằm đảm bảo đầu ra cho các nông hộ nhỏ.

Định hướng cho chương trình xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025, Bộ trưởng NN-PTNT Lê Minh Hoan nhấn mạnh, người nông dân trước giờ vẫn luôn chủ động gia tăng sinh kế, cải thiện đời sống. Vì vậy, Nhà nước cần quan tâm xây dựng nền tảng kỹ thuật, hạ tầng, kiến thức… để người dân có thể tận dụng tối đa nguồn lực. Xây dựng NTM là cách mạng về tư duy nhằm nâng cao năng lực cộng đồng, nâng cao vị thế người nông dân. Đây là việc không dễ làm vì không có thước đo, không dễ thành công ngay trước mắt. Theo đó, các địa phương xây dựng không gian sinh hoạt cộng đồng, dạy nghề, văn hóa, chuyển đổi số, ngoại ngữ… Đây là tư duy lấy cộng đồng làm gốc, kêu gọi sáng kiến từ địa phương đẩy mạnh sản xuất, du lịch, khuyến nông, san sẻ gánh nặng và đồng hành cùng tham gia quản lý, xây dựng NTM bền vững, lành mạnh.

Bình Nguyên