Nâng cao năng lực thực thi quy định xuất xứ hàng hóa: Cập nhật kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam

Nhằm cập nhật kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn giải quyết tranh chấp liên quan đến xuất xứ hàng hóa cho cán bộ cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O), ngày 16/9/2025, Phái đoàn đại diện thường trực Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bên cạnh Liên Hợp Quốc, Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và các tổ chức quốc tế khác tại Geneva (gọi tắt là Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Geneva) chủ trì, phối hợp với Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo trực tiếp và trực tuyến với chủ đề “Xuất xứ hàng hóa - Góc nhìn của chuyên gia quốc tế”.

Đây là hoạt động nhằm cập nhật kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn giải quyết tranh chấp liên quan đến xuất xứ hàng hóa cho các cán bộ cơ quan quản lý Nhà nước đến từ Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, các cơ quan, tổ chức cấp chứng nhận xuất xứ (C/O) và Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Hội thảo có sự tham gia trình bày của các diễn giả là những chuyên gia quốc tế hàng đầu trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa tại Geneva: Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), Trung tâm tư vấn về luật WTO (ACWL), Hãng luật Akin Gump và chuyên gia của Tổ chức Cà phê Quốc tế (ICO) (London), Phòng Thương mại và Công nghiệp Nam Phi (SACCI) (Johannesburg).

Đại biểu tham dự về phía Việt Nam gồm đại diện Cục Hải quan (Bộ Tài chính), các đơn vị thuộc Bộ Công Thương (Vụ Chính sách thương mại đa biên, Cục Xuất nhập khẩu, Cục Phòng vệ thương mại), các cơ quan, tổ chức cấp C/O và Sở Công Thương các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Phát biểu khai mạc, ông Mai Phan Dũng, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền, Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Geneva cho rằng việc Phái đoàn và Cục Xuất nhập khẩu phối hợp tổ chức hội thảo thể hiện sự tích cực của Việt Nam trong việc chủ động nâng cao năng lực thực thi quy tắc xuất xứ, từ đó góp phần thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các cam kết thương mại quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều thách thức đối với thương mại, chuỗi cung ứng toàn cầu.

Đại sứ - Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Geneva Mai Phan Dũng phát biểu khai mạc hội thảo (Ảnh: TTXVN tại Geneva)

Tham dự trực tuyến từ Hà Nội, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhấn mạnh vai trò nền tảng của quy tắc xuất xứ đối với thương mại quốc tế, khẳng định tầm quan trọng của việc nâng cao năng lực cho cán bộ thực thi quy tắc xuất xứ hàng hóa trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, đồng thời đánh giá cao sự phối hợp tổ chức hội thảo giữa Phái đoàn và Cục Xuất nhập khẩu.

Theo Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, từ khi gia nhập WTO năm 2007, Việt Nam đã xây dựng cơ sở pháp lý về xuất xứ hàng hóa phù hợp với chuẩn mực quốc tế. Đầu năm nay, Việt Nam đã thông báo cập nhật về quy tắc xuất xứ không ưu đãi với WTO, tái khẳng định cam kết minh bạch và hợp tác với các thành viên WTO.

Bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) nhấn mạnh vai trò nền tảng của quy tắc xuất xứ đối với thương mại quốc tế

Tại Hội thảo, các diễn giả đã trình bày từ những nội dung mang tính cơ bản đến các vấn đề thực tiễn bao gồm: (i) Khái niệm về xuất xứ hàng hóa; (ii) Quy định, nghĩa vụ và vấn đề liên quan đến xuất xứ hàng hóa trong các vụ việc giải quyết tranh chấp tại WTO; (iii) Quy tắc xuất xứ đối với hàng hóa nhập khẩu vào Hoa Kỳ; (iv) Kinh nghiệm cấp C/O không ưu đãi đối với một số tình huống cụ thể.

Hội thảo có ý nghĩa thiết thực trong việc nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ và kinh nghiệm thực tiễn cho cán bộ cấp C/O, đặc biệt trong bối cảnh các địa phương đang khẩn trương triển khai công tác phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực xuất xứ hàng hóa theo Thông tư số 40/2025/TT-BCT ngày 22 tháng 6 năm 2025 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định về cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa và chấp thuận bằng văn bản cho thương nhân tự chứng nhận xuất xứ hàng hóa xuất khẩu theo khoản 6 Điều 28 Nghị định số 146/2025/NĐ-CP.

Cán bộ Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Geneva tham gia hội thảo và diễn giả của Trung tâm tư vấn luật WTO (ACWL)

Trên cơ sở chia sẻ từ các chuyên gia quốc tế, đại diện đơn vị chuyên môn đã trực tiếp trao đổi, thảo luận về cơ chế hợp tác quốc tế cũng như những vướng mắc thực tiễn trong quá trình cấp C/O. Chuyên gia đã giải đáp cụ thể, góp phần nâng cao kiến thức, kỹ năng và sự tự tin cho đội ngũ cán bộ trong công tác thực thi quy tắc xuất xứ hàng hóa, đảm bảo công tác quản lý nhà nước về xuất xứ hàng hóa minh bạch, công bằng, phục vụ hiệu quả hoạt động xuất nhập khẩu và hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam.

Ông Phạm Quang Huy - Tham tán Công sứ - Phó trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Geneva phát biểu bế mạc hội thảo

Phát biểu bế mạc hội thảo, ông Phạm Quang Huy, Tham tán Công sứ - Phó trưởng Phái đoàn Việt Nam tại Geneva cho rằng quy tắc xuất xứ minh bạch và rõ ràng giúp định hình Việt Nam như là một điểm đến an toàn và đáng tin cậy cho đầu tư. Xu thế hiện nay là các nước thắt chặt quy định, kiểm soát đối với vấn đề xuất xứ hàng hóa. Do đó, việc giải quyết vấn đề này sẽ giúp tránh xảy ra tranh chấp thương mại.

Việt Hằng