Nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Đặng Hoàng Oanh; Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý, xử lý vi phạm hành chính Hồ Quang Huy; Trưởng đại diện lâm thời Viện KAS tại Việt Nam Stefan Samse đồng chủ trì.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh cho biết, Hội thảo diễn ra trong bối cảnh Quốc hội đã thông qua Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) năm 2025, với nhiều điểm mới về tổ chức thi hành pháp luật; Chính phủ ban hành Nghị định 80/2025/NĐ-CP quy định chi tiết về trách nhiệm tổ chức thi hành, theo dõi, sơ kết, tổng kết việc thi hành VBQPPL đồng thời, quy định các biện pháp thi hành Luật Ban hành VBQPPL năm 2025 về tổ chức thi hành pháp luật; Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ cũng lần lượt ban hành các nghị quyết quan trọng nhằm đổi mới, tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật.

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh phát biểu khai mạc.

Đến nay, cơ sở chính trị - pháp lý cho công tác thi hành pháp luật đã tương đối đầy đủ, bảo đảm gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thực thi, hướng tới hệ thống pháp luật nghiêm minh, hiệu quả. Tuy vậy, thực tiễn còn nhiều hạn chế như chậm ban hành văn bản hướng dẫn, truyền thông chính sách chưa kịp thời, tổ chức bộ máy và nguồn lực còn bất cập, chất lượng hệ thống pháp luật chưa đồng đều, ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận cán bộ và người dân còn hạn chế…

Thứ trưởng nhấn mạnh, Hội thảo “Nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới” nhằm đánh giá thực trạng công tác tổ chức thi hành pháp luật hiện nay, qua đó, đánh giá, chỉ ra những kết quả đã đạt được, nhận diện những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế trong công tác tổ chức thi hành pháp luật tại các Bộ, ngành và địa phương, từ đó, đề xuất, kiến nghị các giải pháp phù hợp, khả thi nhằm nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật và hoàn thiện hệ thống pháp luật về tổ chức thi hành pháp luật ở Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Trình bày tham luận “Công tác quản lý nhà nước về tổ chức thi hành pháp luật của Bộ Tư pháp và một số đề xuất, kiến nghị”, TS Nguyễn Thị Minh Phương, Phó Cục trưởng Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính nhấn mạnh, để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của Bộ Tư pháp về tổ chức, theo dõi thi hành pháp luật, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp.

Về xây dựng, hoàn thiện pháp luật, các bộ, ngành, địa phương cần tiếp tục rà soát, tháo gỡ vướng mắc từ quy định pháp luật; sớm ban hành các cơ chế, chính sách đặc thù, nhất là về chi phí đánh giá hiệu quả pháp luật sau ban hành. Đồng thời, cần bổ sung quy định trách nhiệm gắn với chế tài cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị, cá nhân trong cung cấp thông tin và xử lý kết quả theo dõi thi hành pháp luật.

Về tổ chức thi hành pháp luật, TS Minh Phương đề nghị tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, kiểm tra, giám sát thường xuyên; cán bộ, đảng viên phải gương mẫu chấp hành pháp luật, lan tỏa tinh thần thượng tôn Hiến pháp. Các cơ quan cần đa dạng hóa hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật; chú trọng hướng dẫn áp dụng văn bản; nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong kiểm tra, rà soát văn bản; vận hành hiệu quả hệ thống tiếp nhận, xử lý phản ánh, kiến nghị về quy phạm pháp luật.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Duy Tiến, Vụ trưởng Vụ Pháp luật và Tư pháp (Ủy ban Pháp luật của Quốc hội) đã nêu sáu nhóm kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật. Chính phủ và các bộ, ngành cần có giải pháp cụ thể để gắn kết chặt chẽ xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành, bảo đảm công tác triển khai văn bản ngay sau khi ban hành.

Cần chuẩn bị đầy đủ văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Luật chỉ nên quy định các nguyên tắc, còn vấn đề triển khai giao Chính phủ, bộ, ngành ban hành theo thẩm quyền; Cơ quan, người thi hành công vụ phải tâm huyết, khách quan, dám chịu trách nhiệm, tuyệt đối không vụ lợi, không né tránh vì khó.

Bên cạnh đó, tăng cường truyền thông chính sách ngay từ giai đoạn dự thảo; Đẩy mạnh công tác theo dõi, kiểm tra việc triển khai và thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát. Đồng thời, siết chặt kỷ luật, kỷ cương, xác định rõ trách nhiệm từng cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội tiếp tục tăng cường giám sát, phối hợp cùng Chính phủ, bộ, ngành, địa phương khắc phục hạn chế, bất cập trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, bảo đảm tính khả thi và hiệu lực của hệ thống pháp luật.

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đã trao đổi, thảo luận, đóng góp ý kiến liên quan đến vấn đề về nâng cao chất lượng xây dựng, ban hành văn bản và tổ chức thi hành VBQPPL; ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành và các biện pháp cụ thể để tổ chức thi hành VBQPPL; tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật… đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

H.Giang