Nâng cao chỉ số đổi mới sáng tạo

Doanh nghiệp công nghệ tham gia giới thiệu sản phẩm chuyển đổi số tại triển lãm khoa học và công nghệ ở sự kiện Techfest Dong Nai 2025. Ảnh: Hải Quân

Vào đầu tháng 10-2025, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN) đã công bố Chỉ số ĐMST cấp địa phương (Provincial Innovation Index - PII) năm 2025. Theo đó, tỉnh Đồng Nai xếp thứ 12/34 tỉnh, thành cả nước về Chỉ số PII với tổng điểm 44,92.

Phát huy các điểm mạnh, khắc phục những tồn tại, hạn chế

Chỉ số PII phản ánh toàn diện, khách quan về bức tranh phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KHCN và ĐMST của từng địa phương, trong đó có tỉnh Đồng Nai. Bộ chỉ số vừa chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu; đồng thời xác định tiềm năng và điều kiện cần thiết để thúc đẩy ĐMST. Chỉ số PII trở thành công cụ quan trọng giúp địa phương hoạch định chính sách và chiến lược phát triển trong thời gian tới.

Theo Báo cáo chỉ số ĐMST cấp địa phương năm 2025 của Bộ KHCN, Chỉ số PII năm 2025 có 52 chỉ số, chia làm 7 trụ cột (theo nguyên lý của Bộ chỉ số GII - Chỉ số ĐMST toàn cầu). Trong đó, 5 trụ cột đầu vào phản ánh những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội dựa trên KHCN và ĐMST. Cụ thể gồm: thể chế, vốn con người và nghiên cứu và phát triển, cơ sở hạ tầng, trình độ phát triển của thị trường và trình độ phát triển của doanh nghiệp. Bên cạnh đó còn có 2 trụ cột đầu ra phản ánh kết quả tác động của KHCN và ĐMST đối với phát triển kinh tế - xã hội, bao gồm: sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ và trụ cột tác động.

Trong đó, trụ cột tác động bao gồm các yếu tố tác động đến sản xuất - kinh doanh (chỉ số sản xuất công nghiệp, số sản phẩm OCOP từ 4 sao trở lên, giá trị xuất khẩu/GRDP, tốc độ tăng năng suất lao động) và tác động đến kinh tế - xã hội (tốc độ giảm nghèo, tỷ lệ lao động có việc làm trong nền kinh tế trên tổng dân số, thu nhập bình quân đầu người, chỉ số phát triển con người).

Kết quả Chỉ số PII của Đồng Nai năm 2025 cho thấy, Đồng Nai có điểm số và thứ hạng cao trên cả nước ở các trụ cột gồm: trụ cột cơ sở hạ tầng (đứng thứ 4), trụ cột trình độ phát triển của thị trường (đứng thứ 5), trụ cột tác động (đứng thứ 4)… Bên cạnh đó, tỉnh cũng cần cải thiện điểm số, thứ hạng ở các trụ cột về thể chế; vốn con người và nghiên cứu - phát triển; trình độ phát triển của doanh nghiệp; sản phẩm tri thức, sáng tạo và công nghệ. Trong đó, cần lưu ý các chỉ số còn chưa cao như: cạnh tranh bình đẳng (ở trụ cột thể chế); chi ngân sách địa phương cho KHCN/GRDP; chi cho nghiên cứu - phát triển (R&D)/GRDP (ở trụ cột vốn con người và nghiên cứu - phát triển); quản trị môi trường (ở trụ cột cơ sở hạ tầng); tỷ lệ chi đào tạo lao động trong tổng chi của doanh nghiệp (ở trụ cột trình độ phát triển của doanh nghiệp)…

Phó Giám đốc Sở KHCN tỉnh Đồng Nai Võ Hoàng Khai chia sẻ: Tỉnh Đồng Nai sẽ tăng cường các giải pháp để nâng cao chỉ số chuyển đổi số, ĐMST. Thời gian tới, để duy trì đà phát triển, địa phương sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển KHCN, ĐMST và chuyển đổi số quốc gia; tăng cường đầu tư cho trung tâm hỗ trợ ĐMST tại các trường đại học và đẩy mạnh liên kết giữa giáo dục, doanh nghiệp và nhà đầu tư.

Tăng cường liên kết, thúc đẩy phát triển đổi mới sáng tạo

Mạng lưới doanh nghiệp về ĐMST trên địa bàn tỉnh ngày càng được kết nối, mở rộng. Theo Sở KHCN, tính đến tháng 9-2025, toàn tỉnh có 88 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, có 3 đơn vị có trung tâm hoạt động liên quan đến ĐMST; 1 hội đồng cố vấn khởi nghiệp ĐMST cấp tỉnh; 4 đơn vị có bộ phận/phòng liên quan đến khởi nghiệp, ĐMST; 7 đơn vị có câu lạc bộ khởi nghiệp, ĐMST. Ngoài ra, tỉnh còn có 28 sản phẩm ĐMST được thương mại hóa; 5 sáng chế, giải pháp hữu ích có địa chỉ tại tỉnh; 553 bài báo khoa học ứng dụng liên quan ĐMST; 67 sáng kiến trong khu vực công được công nhận…

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai Võ Hoàng Khai cùng các đại biểu tham quan gian trưng bày, giới thiệu các sản phẩm công nghệ số, đổi mới sáng tạo tại sự kiện Techfest Dong Nai 2025. Ảnh: Hải Quân

Những con số này cho thấy kết quả ban đầu của các chính sách khuyến khích ĐMST, mạng lưới liên kết giữa trường học và doanh nghiệp từng bước được mở rộng, tạo đà để các doanh nghiệp khu vực tư nhân đóng góp ngày càng mạnh mẽ vào tăng trưởng chung.

Phó Giám đốc Sở KHCN tỉnh Đồng Nai Võ Hoàng Khai chia sẻ thêm: “Sự chủ động của Nhà nước và hợp lực từ cả 4 bên (Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp - nhà đầu tư) sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho Đồng Nai ứng dụng KHCN, ĐMST và chuyển đổi số. Từ đó thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững trong giai đoạn mới. Trong đó, vai trò chủ đạo của Nhà nước trong kiến tạo “hệ sinh thái” ĐMST ở Đồng Nai thể hiện qua việc định hướng chiến lược, hoàn thiện thể chế và thúc đẩy nguồn lực phát triển”.

Theo các chuyên gia, tỉnh Đồng Nai có nhiều điều kiện, tiềm năng để thúc đẩy phát triển hệ sinh thái ĐMST. Tỉnh định hướng phát triển hạ tầng trọng yếu cho tương lai đối với lĩnh vực này như: định hướng xây dựng, phát triển khu trung tâm ĐMST tại khu vực Long Thành, khu công nghệ cao, khu công nghệ thông tin tập trung ở quanh Cảng hàng không quốc tế Long Thành… Đây hứa hẹn là “điểm đáp” cho doanh nghiệp công nghệ, logistics, phát triển thị trường cho sản phẩm công nghệ tại Đồng Nai.

Giám đốc Trung tâm Thúc đẩy phát triển thị trường KHCN (Cục ĐMST, Bộ KHCN) Nguyễn Văn Thành nhận định: Một nhiệm vụ quan trọng để Đồng Nai phát triển thị trường KHCN, thúc đẩy ĐMST đó là phát triển và vận hành hiệu quả mạng lưới các tổ chức trung gian và tư vấn viên công nghệ. Các địa phương cần chuẩn hóa, chứng nhận hoạt động của các tổ chức trung gian (sàn giao dịch, môi giới, định giá, tư vấn chuyển giao công nghệ) và phát triển mạng lưới tư vấn viên công nghệ, kết nối chuyên gia trong các lĩnh vực kỹ thuật, pháp lý, tài chính, đầu tư. Cùng với đó, cần nâng cao năng lực của các trung tâm xúc tiến và sàn giao dịch công nghệ vùng như: Đồng Nai, Bắc Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh… Đồng thời đẩy mạnh hợp tác quốc tế và tiếp nhận chuyển giao công nghệ nước ngoài phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.

Tỉnh ủy viên, Giám đốc Sở KHCN tỉnh Đồng Nai Phạm Văn Trinh chia sẻ: Đồng Nai chú trọng phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, ĐMST. Đồng thời đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào sản xuất và quản trị; hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi mô hình quản trị, sản xuất thông minh dựa trên công nghệ số. Đặc biệt, tỉnh sẽ đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực số, ứng dụng AI, blockchain, big data để nâng cao năng suất, giảm chi phí, mở rộng thị trường công nghệ…

Hải Quân