Nam Định bứt phá xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu

Huy động toàn lực - Người dân là trung tâm và động lực

Ngay sau khi Nghị quyết 06-NQ/TU ngày 18/6/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh được ban hành, Nam Định đã huy động toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc một cách quyết liệt và bài bản. Các cấp ủy, chính quyền địa phương nhanh chóng cụ thể hóa nghị quyết bằng các văn bản điều hành, tổ chức các đoàn công tác trực tiếp bám sát cơ sở, tháo gỡ những “nút thắt” trong thực tiễn, đặc biệt là với những tiêu chí khó như môi trường, y tế, an ninh trật tự và chuyển đổi số.

Từ tỉnh đến cấp xã, thị trấn đều ban hành nghị quyết chuyên đề và phát động phong trào thi đua xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu. Cùng với đó, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội vào cuộc sâu rộng trong công tác tuyên truyền, vận động, giám sát, tạo sức lan tỏa từ cơ sở. Đặc biệt, công tác tổ chức bộ máy cũng được kiện toàn đồng bộ với các Ban Chỉ đạo, Ban Quản lý và Ban Giám sát cộng đồng phát huy rõ vai trò điều phối, kiểm tra, giám sát.

Một trong những điểm nhấn khác biệt của Nam Định là cách huy động nguồn lực sáng tạo, không phụ thuộc hoàn toàn vào ngân sách Nhà nước. Từ tháng 6/2021 đến tháng 3/2025, toàn tỉnh đã huy động được gần 40.000 tỷ đồng vốn đầu tư trực tiếp, bên cạnh đó còn có khoảng 220.000 tỷ đồng vốn tín dụng thương mại phục vụ phát triển sản xuất. Đáng chú ý, người dân đã đóng góp gần 390.000 ngày công, 543.000 m² đất và nhiều nguồn lực khác, thể hiện tinh thần đồng hành sâu sắc trong phát triển nông thôn.

Phong trào “Nam Định chung sức xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu” trở thành động lực thúc đẩy thay đổi diện mạo nông thôn. Các chỉ tiêu “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân giám sát, dân thụ hưởng” được hiện thực hóa trong từng công trình, từng mô hình sản xuất, từng tuyến đường làng, ngõ xóm.

Chuyển đổi số được xem là yếu tố bứt phá mới. 100% xã sử dụng phần mềm quản lý văn bản điện tử và họp trực tuyến. Dịch vụ công trực tuyến mức độ cao đạt tỷ lệ giải quyết hồ sơ trên 97%. Tỉnh có 18 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu nổi bật về chuyển đổi số, trở thành hình mẫu trong cả nước.

Về hạ tầng, Nam Định đã hoàn thành Quy hoạch tỉnh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050, đảm bảo định hướng đồng bộ từ trung ương tới cơ sở. Hạ tầng giao thông được đầu tư mạnh, 100% xã có đường ô tô đến trung tâm; các tuyến giao thông liên xã, liên huyện, liên tỉnh được mở rộng. Hệ thống thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế được cải tạo hiện đại hóa; nhà ở nông thôn đạt tỷ lệ kiên cố 99,99%, hướng tới xóa nhà tạm, dột nát trước 1/7/2025.

Hạ tầng nông thôn huyện Giao Thủy ngày càng được đầu tư đồng bộ hướng tới đạt chuẩn huyện NTM kiểu mẫu.

Nông thôn kiểu mẫu không còn là đích đến

Với xuất phát điểm là một trong hai tỉnh đầu tiên của cả nước hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM vào năm 2019, Nam Định tiếp tục bứt phá mạnh trong giai đoạn mới. GRDP toàn tỉnh tăng bình quân 7,5%/năm, nhiều năm vượt mốc 9%. 5 hành lang phát triển kinh tế - kỹ thuật - đô thị - nông thôn được hình thành, góp phần thúc đẩy sự gắn kết giữa sản xuất - dịch vụ - đời sống dân cư.

Tính đến đầu năm 2025, toàn tỉnh có 143/146 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (đạt 97,9%), 54 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, 9/15 thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh, 3 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao. Huyện Hải Hậu đang hướng tới mô hình huyện NTM kiểu mẫu toàn diện, còn Giao Thủy đi đầu trong lĩnh vực giáo dục và chuyển đổi số.

Cùng với kinh tế, các lĩnh vực văn hóa - xã hội cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Hệ thống văn hóa, thể thao quần chúng phát triển rộng khắp; hàng nghìn thiết bị luyện tập ngoài trời được lắp đặt tại các khu dân cư. Tỷ lệ bảo hiểm y tế đạt 93,55%; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,95%. Toàn tỉnh có 20 xã đạt NTM kiểu mẫu về giáo dục, 4 xã nổi trội về y tế, và 2 xã nổi bật về an ninh trật tự.

Trong sản xuất nông nghiệp, người dân chủ động chuyển đổi mô hình canh tác, áp dụng giống mới, cơ giới hóa, nông nghiệp chính xác, hữu cơ. Hơn 3.390 lao động được đào tạo nghề, hàng trăm mô hình "cánh đồng lớn" được triển khai, hơn 4.000 ha đất sản xuất được cấp mã số vùng trồng. Trong chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản, nhiều trang trại ứng dụng công nghệ cao theo chuỗi giá trị, góp phần nâng cao sản lượng và chất lượng sản phẩm.

Tỉnh hiện có 390 hợp tác xã nông nghiệp, trong đó 330 đơn vị hoạt động hiệu quả. Phong trào phát triển sản phẩm OCOP diễn ra sôi nổi với 534 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên, trong đó có 1 sản phẩm 5 sao, 3 sản phẩm tiềm năng 5 sao.

Nam Định cũng chú trọng xây dựng cảnh quan nông thôn xanh - sạch - đẹp. Toàn tỉnh có hơn 2.700 km đường hoa, 82% chất thải rắn được phân loại tại nguồn, 98% rác sinh hoạt được xử lý đúng quy định. Từ những làng nghề truyền thống, các địa phương phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa bản địa như rối nước Hồng Quang (Nam Trực), làng muối Bạch Long (Giao Thủy), làng hoa Vị Khê (Nam Trực), mô hình du lịch sinh thái cộng đồng Giao Xuân (Giao Thủy), hay Ecohost Hải Hậu…

Các điểm du lịch nông thôn không chỉ là nơi trải nghiệm mà còn trở thành mô hình phát triển bền vững, tạo thêm thu nhập cho người dân. Nhiều địa phương đã thiết lập website riêng, sử dụng mạng xã hội như Facebook, Zalo, TikTok để quảng bá sản phẩm và kết nối tour tuyến với các công ty lữ hành.

Xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu không còn là đích đến mà là quá trình kiến tạo tương lai, trong đó người dân đóng vai trò trung tâm. Với nền tảng vững chắc đã được thiết lập, Nam Định đang sẵn sàng bước vào một chặng đường phát triển mới, gắn kết cùng Hà Nam, Ninh Bình xây dựng một tỉnh mới năng động, hiện đại, đáng sống.

Bảo Ngọc