Năm đầu tiên thi theo chương trình mới, kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 có gì khác biệt?

Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 là kỳ thi đầu tiên được tổ chức theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, đồng thời diễn ra trong bối cảnh có nhiều thay đổi về bộ máy chính quyền địa phương. Những điều chỉnh về hình thức thi, cấu trúc đề, cách tính điểm,... đều nhằm hướng tới mục tiêu đánh giá đúng năng lực học sinh và đảm bảo công bằng trong xét tốt nghiệp.

Thi theo chương trình mới, tăng khả năng vận dụng thực tế

Năm 2025, kỳ thi tốt nghiệp THPT lần đầu tiên áp dụng theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 - một chương trình chú trọng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh thay vì chỉ kiểm tra kiến thức thuần túy. Theo đó, học sinh cần nắm chắc kiến thức trong chương trình, đồng thời rèn luyện khả năng liên hệ thực tế, vận dụng linh hoạt vào các tình huống đời sống.

Đề thi năm nay chủ yếu tập trung vào kiến thức lớp 12, nhưng vẫn có thể bao gồm một phần nội dung lớp 10 và 11. Mức độ tư duy trong đề được phân bổ như sau: 40% câu hỏi ở mức độ biết, 30% ở mức độ hiểu và 30% yêu cầu vận dụng. Đặc biệt, những câu hỏi mang tính phân hóa sẽ tăng cường liên hệ với thực tiễn, nhằm đánh giá đúng năng lực của học sinh.

Đây là năm thi đầu tiên áp dụng chương trình phổ thông 2018

Kỳ thi cho hai nhóm học sinh, diễn ra trong thời điểm đặc biệt

Kỳ thi năm nay được tổ chức trong giai đoạn có sự thay đổi lớn về hệ thống chính quyền địa phương. Cụ thể, kỳ thi diễn ra khi chính quyền địa phương vẫn còn vận hành theo mô hình 3 cấp, nhưng quá trình chấm thi và công bố kết quả sẽ chuyển sang mô hình 2 cấp từ ngày 1/7/2025.

Ngoài ra, năm 2025 cũng là năm có hai nhóm học sinh tham gia kỳ thi: học sinh theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và học sinh theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2006. Hai nhóm này sẽ thi với hai bộ đề khác nhau.

Tổng cộng, có hơn 1,16 triệu thí sinh đăng ký dự thi. Trong đó, hơn 1,13 triệu học sinh thi theo chương trình mới, chiếm gần 98% tổng số thí sinh.

Mỗi nhóm thí sinh có lịch thi và cấu trúc đề khác nhau

Đối với học sinh chương trình 2018, các em sẽ dự thi 4 môn, trong đó có 2 môn bắt buộc (Ngữ văn và Toán) và 2 môn tự chọn từ các môn còn lại học ở lớp 12 (bao gồm: Ngoại ngữ, Lịch sử, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ). Các môn thi được sắp xếp thành 3 buổi: Ngữ văn - Toán - tổ hợp tự chọn (2 môn).

Với học sinh chương trình 2006, thí sinh thi trong 4 buổi, gồm: Ngữ văn - Toán - tổ hợp Khoa học tự nhiên hoặc Khoa học xã hội - Ngoại ngữ.

Loại bỏ Atlat, thay đổi phiếu trả lời và hình thức đề thi

Một điểm thay đổi quan trọng là thí sinh không được mang Atlat Địa lý vào phòng thi trong năm 2025. Đây là thay đổi lớn đối với những thí sinh chọn thi môn Địa lý.

Ngoài ra, đề thi năm nay được cải tiến về hình thức: in trên một tờ giấy khổ A3 hai mặt, thay vì 4–5 tờ A4 như trước. Thời gian nghỉ giữa hai môn trong bài thi tổ hợp cũng điều chỉnh từ 10 phút lên 15 phút.

Mẫu phiếu trả lời trắc nghiệm mới cũng được công bố. Thí sinh cần làm quen và luyện tập để không bị mất điểm do tô sai. Cấu trúc các câu hỏi trắc nghiệm bao gồm ba phần:

- Phần 1: Chọn đáp án đúng trong 4 lựa chọn, mỗi câu đúng được 0,25 điểm.

- Phần 2: Dạng Đúng/Sai với 4 ý/câu. Tùy số ý đúng mà điểm dao động từ 0,1 đến 1 điểm.

- Phần 3: Trả lời ngắn bằng cách tô đáp án. Môn Toán mỗi câu đúng được 0,5 điểm, các môn còn lại 0,25 điểm.

Thí sinh thi theo chương trình phổ thông 2018 không được mang Atlas vào phòng thi

Thay đổi tỷ lệ xét tốt nghiệp: Điểm thi và học bạ chia đều

Một trong những thay đổi lớn nhất năm nay là tỷ lệ điểm thi và điểm học bạ được chia đều, mỗi phần 50% trong xét tốt nghiệp. Trong khi đó, năm 2024, điểm thi chiếm tới 70%.

Cách tính này hướng tới việc đánh giá quá trình học tập của học sinh suốt 3 năm THPT. Thay vì chỉ tính điểm lớp 12 như trước, năm 2025 sẽ sử dụng điểm trung bình cả ba năm học (lớp 10, 11, 12) với trọng số khác nhau – lớp 12 vẫn chiếm tỷ lệ cao nhất. Thay đổi này kỳ vọng sẽ tạo động lực học tập đều đặn ngay từ đầu cấp.

Miễn thi nhưng không quy đổi điểm, bỏ điểm khuyến khích

Từ năm nay, chứng chỉ ngoại ngữ tiếp tục được dùng để miễn thi môn Ngoại ngữ, nhưng không được quy đổi thành điểm 10 như trước. Điều này nhằm đảm bảo công bằng trong việc xét tốt nghiệp, dù vẫn khuyến khích học sinh học ngoại ngữ.

Ngoài ra, tất cả các hình thức cộng điểm khuyến khích như điểm nghề, tin học, ngoại ngữ, bằng trung cấp nghề... đều bị loại bỏ. Điều này giúp đảm bảo sự công bằng giữa học sinh hệ giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên, vốn từ năm nay sẽ nhận chung một loại bằng tốt nghiệp.

Một điểm mới nữa là thí sinh là người nước ngoài được phép sử dụng chứng chỉ tiếng Việt để miễn thi môn Ngữ văn khi xét công nhận tốt nghiệp.

Vân Anh - CTV