Năm 2024, thi hành gần 622 ngàn việc, thu trên 117 nghìn tỷ đồng

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án năm 2024. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Sáng 26/11, Quốc hội họp phiên toàn thể ở hội trường, nghe báo cáo của Chính phủ về công tác thi hành án năm 2024.

Theo báo cáo do Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày, đối với công tác thi hành án dân sự (THADS) năm 2024, Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ thường xuyên thực hiện việc rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có rà soát, hệ thống hóa văn bản pháp luật về THADS. Trên cơ sở kết quả rà soát, Chính phủ đã trình Quốc hội đưa dự án Luật THADS (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025, đồng thời xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 62/2015/NĐ-CP để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc phát sinh từ thực tiễn thi hành; phối hợp xây dựng, trình Bộ Chính trị ban hành Quy định số 183-QĐ/TW ngày 18/9/2024 về cơ chế bảo vệ các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực thi công vụ trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; chỉ đạo việc xây dựng, trình Bộ Chính trị về Đề án “Phương án tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án, đất đai trong các kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án tại một số tỉnh, thành phố” để giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện một số bản án. Trong kỳ, Bộ Tư pháp đã xây dựng và ban hành 6 văn bản, đề án thuộc thẩm quyền và một số quy trình, quy chế nội bộ theo Kế hoạch công tác.

Chính phủ tiếp tục quán triệt, chỉ đạo triển khai đồng bộ các giải pháp để hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, thi hành án hành chính (THAHC) được Quốc hội giao; triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 04-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế, quản triệt và tổ chức thực hiện các quy định của Đảng đối với công tác kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, công tác kiểm tra trong hoạt động THADS. Chỉ đạo các Bộ, ngành tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành các vụ án lớn, phức tạp.

Về kết quả THADS, tổng số việc phải thi hành là 1.023.131 việc, có điều kiện thi hành là 741.240 việc. Đã thi hành xong 621.568 việc (tăng 45.901 việc so với năm 2023), đạt tỷ lệ 83,86%.

Tổng số tiền phải thi hành là trên 500 nghìn tỷ đồng, có điều kiện thi hành trên 228 nghìn tỷ đồng. Đã thi hành xong trên 117 nghìn tỷ đồng (tăng hơn 27 nghìn tỷ đồng so với năm 2023), đạt tỷ lệ 51,46%.

Đáng chú ý, đã thi hành xong 6.252 việc, thu được hơn 30 nghìn tỷ đồng cho các tổ chức tín dụng; đã thi hành xong 9.211 việc, thu được trên 22 nghìn tỷ đồng đối với các khoản bị chiếm đoạt trong các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng…

Quang cảnh phiên làm việc sáng 26/11. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, việc xử lý vật chứng, tài sản để thi hành án trong một số vụ việc còn chậm; một số vụ việc thi hành án tham nhũng, kinh tế có số lượng đương sự lớn, tài sản phải xử lý nhiều, ở nhiều địa phương khác nhau, tính chất pháp lý phức tạp làm phát sinh khối lượng công việc rất lớn, trong khi đó nguồn nhân lực để thực hiện không đủ, dẫn đến quá tải; số đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị về THADS vẫn còn nhiều.

Đối với công tác thi hành án hành chính, Chính phủ đã chỉ đạo tổng kết thực tiễn thi hành Luật Tố tụng hành chính (TTHC) năm 2015 và Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 15/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường chấp hành pháp luật TTHC và THAHC. Trên cơ sở đó, đã phối hợp với TANDTC và các cơ quan có liên quan kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện pháp luật về TTHC và THAHC. Chính phủ cũng đã chỉ đạo Bộ Tư pháp xây dựng và ban hành Thông tư quy định chế độ báo cáo thống kê THADS, theo dõi THAHC nhằm hoàn thiện biểu mẫu thống kê về theo dõi THAHC. Đã chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương có biện pháp chấn chỉnh, xử lý, khắc phục những tồn tại, hạn chế để nâng cao hiệu quả chấp hành pháp luật TTHC và THAHC; tập trung thi hành dứt điểm các bản án, quyết định về hành chính đã có hiệu lực pháp luật.

Về kết quả, các cơ hành chính nhà nước đã thi hành xong 896 bản án, quyết định (tăng 314 so với năm 2023). Các cơ quan THADS đã thực hiện theo dõi 1.978 bản án, quyết định, trong đó, ban hành 1.361 văn bản tự nguyện thi hành án; làm việc với người phải thi hành án trong 1.305 bản án; đăng tải công khai 657 quyết định buộc THAHC của Tòa án; ban hành 175 văn bản kiến nghị người có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đói với người phải thi hành án.

Mặc dù kết quả đã tăng cao so với cùng kỳ năm 2023 nhưng việc THAHC trong một số trường hợp vẫn còn chậm; số bản án, quyết định hành chính chưa thi hành xong vẫn còn nhiều, hầu hết đều liên quan đến lĩnh vực đất đai, nhiều vụ việc xảy ra đã lâu, quá trình tổ chức thi hành phải thực hiện lại trình tự, thủ tục liên quan đến bồi thường, hỗ trợ tái định cư… trong khi nhiều quy định, chính sách pháp luật về lĩnh vực này đã thay đổi; một số người có thẩm quyền trong cơ quan nhà nước chưa có sự quan tâm, sâu sát trong thực hiện các quy định của pháp luật về TTHC và THAHC…

Đối với công tác thi hành án hình sự (THAHS), Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng, ban hành Nghị định số 118/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật THAHS năm 2019; Bộ Công an đã xây dựng, ban hành 3 Thông tư, đồng thời, tham mưu Chính phủ lập hồ sơ đề nghị xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật THAHS năm 2019; triển khai Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá năm 2024 bảo đảm đúng quy định, tiến độ, an toàn.

Về công tác thi hành án phạt tù, tính đến ngày 30/9/2024, còn 206.090 người có án phạt tù. Các trại giam, trại tạm giam, nhà tạm giữ (TG, TTG, NTG) đã tiếp nhận, phân loại và quản lý đối với 88.680 phạm nhân (PN) đến chấp hành án; đã khám, cấp phát thuốc cho trên 5 triệu lượt PN; điều trị tại bệnh xá TG cho hơn 23 nghìn lượt PN; chuyển khám, điều trị tại các bệnh viện cho 3.613 lượt PN. Đã lập hồ sơ đề nghị TAND cấp tỉnh ra quyết định tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù cho 116 PN; lập hồ sơ đề nghị giảm thời hạn chấp hành án phạt tù cho 86.152 PN; lập hồ sơ, đề nghị và được TAND có thẩm quyền quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện cho 2.055 PN. Tổng số người chấp hành án hình sự tại cộng đồng là: 72.964 người. Hiện còn 43 người đang chấp hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh.

Về công tác đặc xá, Chủ tịch nước đã ký Quyết định đặc xá cho 3.763 PN đang chấp hành án phạt tù và 2 người đang được tạm đình chỉ.

Các đại biểu dự họp. (Ảnh: Cổng TTĐTQH)

Liên quan đến nhiệm vụ trọng tâm trong công tác THADS, THAHC, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết, sẽ tiếp tục quán triệt, tham mưu cụ thể hóa các nghị quyết, chỉ thị, kết luận, các văn bản chỉ đạo của Đảng, Nhà nước liên quan đến lĩnh vực THADS, THADS đặc biệt là Chỉ thị số 04-CT/TW; Kết luận số 05-KL/TW. Tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện thể chế về THADS, THAHC, trọng tâm là xây dựng Luật THADS (sửa đổi) để trình Quốc hội khóa XV xem xét, thông qua;

Đồng thời, tiếp tục tổ chức triển khai đồng bộ các giải pháp để hoàn thành chỉ tiêu, nhiệm vụ THADS, THAHC theo Nghị quyết số 96/2019/QH14; tổ chức thực hiện có hiệu quả Luật TTHC. Tập trung rà soát, sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan THADS. Tăng cường hoạt động kiểm tra, thanh tra đối với công tác THADS, THAHC. Đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo về THADS, THAHC. Tăng cường công tác tự kiểm tra, kiểm tra công vụ, kiểm tra nội bộ, xác định trách nhiệm của người đứng đầu khi có vi phạm xảy ra. Thực hiện các biện pháp quyết liệt, hiệu quả trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực…

Trong công tác THAHS, tiếp tục triển khai, thực hiện có hiệu quả các nghị quyết của Quốc hội, tổ chức thi hành nghiêm các bản án, quyết định của Tòa án và các Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận của Đảng, Nhà nước, các văn bản pháp luật có liên quan; xây dựng, trình Quốc hội thông qua Luật THAHS (sửa đổi). Giải quyết đúng quy định các trường hợp giam giữ trên 5 năm mà bản án đã có hiệu lực pháp luật, có đơn kêu oan hoặc không có đơn xin ân giảm. Chỉ đạo Cơ quan THAHS Công an các cấp, các TG, TTG, NTG nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý, giam giữ, giáo dục cải tạo PN, công tác THAHS, đặc xá và tạo điều kiện giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù, người được tha tù trước thời hạn có điều kiện... tích cực học tập, lao động, ổn định cuộc sống, tái hòa nhập cộng đồng.

Chính phủ đề nghị Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội, Đại biểu Quốc hội, Hội đồng Nhân dân, Mặt trận Tổ quốc các cấp tiếp tục tăng cường giám sát theo thẩm quyền đối với công tác THADS, THAHC, THAHS, Thừa phát lại.

Chính phủ cũng đề nghị Quốc hội tiếp tục quan tâm chỉ đạo, thể chế hóa các quy định của Đảng vào hệ thống pháp luật, đặc biệt là các nội dung tại Quy định 183-QĐ/TW ngày 18/9/2024 của Bộ Chính trị, các định hướng về công tác thi hành án tại Nghị quyết số 27-NQ/TW của Đảng về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới; Chỉ đạo việc hoàn thiện thể chế, pháp luật về THADS, THAHC và các quy định có liên quan nhằm tháo gỡ vướng mắc trong quá trình áp dụng pháp luật của các cơ quan THADS, nhất là việc xây dựng ban hành Luật THADS (sửa đổi) đảm bảo chất lượng, tiến độ đã đề ra; Chỉ đạo rà soát, tổng kết để sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật TTHC năm 2015, theo hướng mở rộng đối tượng tham gia tố tụng; thời hạn cung cấp tài liệu, chứng cứ; thời hạn tự nguyện thi hành án... cho phù hợp với thực tiễn.

Chính phủ đề nghị TANDTC chỉ đạo TAND các cấp tiếp tục phối hợp có hiệu quả với cơ quan THADS; kịp thời giải quyết các yêu cầu đính chính, giải thích bản án và các kiến nghị của cơ quan THADS theo quy định, cung cấp hồ sơ tài liệu vụ việc; thụ lý yêu cầu phân chia tài sản chung của đương sự trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế... Đề nghị VKSNDTC chỉ đạo VKSND các cấp tăng cường kiểm sát quá trình tổ chức thi hành án; tăng cường thực hiện, hướng dẫn thực hiện tương trợ tư pháp trong hình sự ngay từ giai đoạn điều tra, truy tố và xét xử, bảo đảm kịp thời thu hồi tài sản phạm tội tẩu tán ở nước ngoài; kiểm sát hoạt động của thừa phát lại; phối hợp với cơ quan chức năng kiên quyết lập hồ sơ xử lý nghiêm các đối tượng trốn tránh, chây ỳ, chống đối việc thực hiện nghĩa vụ thi hành án…

Về hoạt động thừa phát lại, toàn quốc hiện có 207 Văn phòng Thừa phát lại (tăng 13 Văn phòng so với năm 2023). Các Văn phòng Thừa phát lại đã tống đạt được 747.909 văn bản, lập 113.940 vi bằng, xác minh điều kiện thi hành án 4 việc, thụ lý tổ chức thi hành án 1 vụ việc. Đạt doanh thu trên 203 tỷ đồng.

T.Uyên