Mỹ luyện săn UAV lúc nửa đêm; Na Uy nhắm tầm 500 km

Lực lượng Mỹ tại Okinawa đang tăng cường huấn luyện săn UAV vào ban đêm trong bối cảnh Trung Quốc mở rộng hiện diện quân sự ở Tây Thái Bình Dương. Na Uy đề xuất đầu tư 1,88 tỉ USD để sở hữu năng lực tấn công mặt đất tầm 500 km nhằm răn đe Nga. Thụy Điển ký hợp đồng trang bị trạm vũ khí điều khiển từ xa PROTECTOR RS4 cho các biến thể CV90, tăng hỏa lực tầm gần và năng lực chống UAV.

Mỹ luyện chiến thuật săn UAV lúc nửa đêm ở Okinawa

Ngày 3.12, trung đoàn Thủy quân lục chiến số 4 triển khai UAV VXE30 Stalker bay ngoài khơi căn cứ Camp Schwab trong bài tập đêm, phối hợp các đội phòng không tầm thấp (LAAD) theo dõi nhiều mục tiêu bay thấp, gồm cả UAV mô phỏng. Bài huấn luyện diễn ra ở khu vực ven biển để tái tạo điều kiện tác chiến dự kiến tại chuỗi đảo đầu tiên, phản ánh định hướng tác chiến phân tán dựa trên mạng lưới cảm biến.

Lính Mỹ vận hành UAV VXE30 Stalker trong buổi huấn luyện kết hợp giữa hệ thống máy bay không người lái và lực lượng phòng không tầm thấp (LAAD) tại căn cứ Camp Schwab, Okinawa, ngày 3.12 - Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Trong mô hình “cảm biến - hỏa lực” phân tán, Stalker đóng vai trò cảm biến tiên phong: phát hiện mục tiêu bay thấp từ nhiều hướng, truyền dữ liệu thời gian thực cho lực lượng LAAD. Các tổ LAAD thực hành phát hiện trực quan, đánh giá tình huống và mô phỏng khai hỏa trong điều kiện ánh sáng hạn chế, nhấn mạnh xử lý đồng thời nhiều mục tiêu. Hoạt động gần Okinawa có giá trị thực tế khi khu vực nằm trong tầm hoạt động của máy bay chiến đấu và tàu khu trục mang tên lửa của Trung Quốc.

Thông số kỹ thuật đã công bố của VXE30 Stalker

Việc tích hợp UAV chiến thuật cỡ nhỏ vào nhiệm vụ trinh sát, giám sát và phòng không tầm gần đã được Thủy quân lục chiến Mỹ thực hiện trong nhiều tháng, nhằm tăng mật độ cảm biến và rút ngắn vòng lặp phát hiện–khai hỏa ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Na Uy muốn năng lực tấn công tầm 500 km để răn đe Nga

Na Uy đề xuất khoản 1,88 tỉ USD để trang bị hệ thống tấn công mặt đất tầm xa lên đến 500 km, bao gồm bệ phóng, tên lửa, huấn luyện và hậu cần. Bộ trưởng Quốc phòng Tore O. Sandvik đánh giá năng lực này “tốn kém nhưng cần thiết” trong bối cảnh môi trường an ninh Bắc Cực xấu đi.

Tên lửa tầm xa PrSM - Ảnh: Breaking Defense

Mục tiêu là tạo khả năng tấn công chính xác tầm 500 km, lần đầu cho phép Na Uy đặt các mục tiêu giá trị cao tại bán đảo Kola vào vòng rủi ro từ mặt đất. Các vị trí như Murmansk (tổng hành dinh Hạm đội Phương Bắc Nga) hay căn cứ không quân Olenya nằm trong phạm vi tấn công nếu bệ phóng đặt tại Finnmark hoặc Nordland. Năng lực này có thể buộc Nga phân tán lực lượng và tăng bảo vệ tài sản trọng yếu.

Về lựa chọn hệ thống, Na Uy cân nhắc PULS, Chunmoo và HIMARS, trong đó chỉ phương án của Mỹ và Hàn Quốc còn được xem xét. Chunmoo có tầm bắn dưới 300 km, trong khi HIMARS tương thích tên lửa PrSM được thiết kế đạt 500 km. Oslo đã mở hồ sơ mua HIMARS, GMLRS và ATACMS nhưng chưa bao gồm PrSM. Lựa chọn HIMARS giúp hòa nhập mạng lưới hỏa lực tầm xa NATO, song đi kèm ràng buộc chính sách xuất khẩu của Washington.

Dữ liệu tầm bắn theo nguồn

Trong bối cảnh Phần Lan và Thụy Điển gia nhập NATO, liên minh đang xây dựng “vành đai hỏa lực tầm xa” từ Baltic tới Barents. Năng lực 500 km của Na Uy sẽ bổ sung cho F-35A, tàu ngầm và sức mạnh hải - không quân đồng minh, tạo mạng lưới răn đe nhiều tầng. Các chuyên gia cảnh báo cần quản lý thận trọng để tránh nguy cơ leo thang. Chương trình hiện ở giai đoạn đề xuất; Quốc hội Na Uy sẽ quyết định hệ thống được chọn.

Thụy Điển tăng hỏa lực cho xe chiến đấu CV90

FMV ký hợp đồng hơn 400 triệu krona để trang bị trạm vũ khí điều khiển từ xa PROTECTOR RS4 của Kongsberg cho nhiều biến thể CV90 và một số phương tiện lục quân khác. Công bố ngày 8.12 cho biết đây là bước tiếp nối chương trình hiện đại hóa CV90 và bổ sung cho các lô mua trước dành cho đội hình CAVS 300 và pháo tự hành Archer.

Trạm vũ khí điều khiển từ xa PROTECTOR RS4 mới của Thụy Điển giúp các xe CV90 có khả năng bắn ổn định 360 độ với hệ thống cảm biến ngày/đêm, cho phép sử dụng chính xác súng máy 7,62mm hoặc 12,7mm và súng phóng lựu 40mm từ trong thân xe để đối phó mục tiêu tầm gần và các mối đe dọa từ UAV - Ảnh: Kongsberg

Khả năng của PROTECTOR RS4

Hỗ trợ súng máy 7,62mm, 12,7mm, súng phóng lựu tự động 40mm; có thể tích hợp tên lửa chống tăng Javelin.
Cảm biến đa kênh gồm camera ngày, ảnh nhiệt, đo xa laser trên giá ổn định nhiều trục.
Kiến trúc điều khiển hỏa lực mở thế hệ 5, tương thích tiêu chuẩn GVA và hệ thống điện tử chiến đấu số hóa.
Đã bàn giao hơn 20.000 hệ thống, vận hành linh hoạt bởi nhiều thành viên kíp chiến đấu.

Trên các biến thể CV90 như sở chỉ huy, trinh sát và hỗ trợ kỹ thuật, RS4 mang lại hỏa lực ổn định 360 độ ở tầm gần, thay thế giá súng thủ công và giảm lộ kíp. Hệ thống này hoạt động song song với tháp pháo Bofors 40 mm trên CV9040, tăng khả năng quan sát và phản ứng trước các mối đe dọa như tổ hợp chống tăng, UAV FPV hoặc vũ khí phóng vai.

Trong bối cảnh an ninh Baltic biến động, Thụy Điển ưu tiên xây dựng lực lượng bộ binh nặng, tăng chi quốc phòng lên trên 2,6% GDP và hướng tới bốn lữ đoàn trang bị đầy đủ trước năm 2030. Nước này đã chuyển 50 xe CV9040C cho Ukraine và đặt mua 50 xe CV9035 Mk IIIC theo chương trình đa quốc gia với Đan Mạch. Mức độ phổ biến của RS4 trong khối Bắc Âu tạo lợi thế về huấn luyện, bảo dưỡng và tác chiến chung.

Tác động chính

Mỹ: Nâng năng lực nhận biết – đánh chặn mục tiêu bay thấp vào ban đêm theo mô hình cảm biến phân tán tại chuỗi đảo đầu tiên.
Na Uy: Hướng tới hỏa lực tầm 500 km để tăng chi phí răn đe, nhưng phụ thuộc lựa chọn hệ thống và chính sách xuất khẩu.
Thụy Điển: Chuẩn hóa kiến trúc vũ khí số, tăng hỏa lực tầm gần và chống UAV cho đội hình CV90.

CTVX