Mỹ cấm chia sẻ tin tình báo về đàm phán Nga-Ukraine với liên minh 'Ngũ Nhãn'?

Đài CBS News ngày 21-8 dẫn nguồn thạo tin rằng Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Tulsi Gabbard đã ban hành chỉ thị yêu cầu cộng đồng tình báo Mỹ không chia sẻ bất kỳ thông tin nào liên quan các cuộc đàm phán hòa bình Nga-Ukraine với các đối tác tình báo đồng minh.

Bản ghi nhớ, đề ngày 20-7 và có chữ ký của bà Gabbard, yêu cầu các cơ quan không chia sẻ thông tin với liên minh tình báo “Ngũ Nhãn” (gồm Mỹ, Anh, Canada, Úc và New Zealand).

CBS News có được bản ghi nhớ này thông qua nhiều quan chức tình báo Mỹ (yêu cầu không tiết lộ danh tính do tính nhạy cảm của vấn đề an ninh quốc gia).

Giám đốc Tình báo Quốc gia Mỹ Tulsi Gabbard. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Các quan chức này cho biết chỉ thị đã xếp tất cả phân tích và thông tin tình báo liên quan đến các cuộc đàm phán hòa bình vốn đang rất nhạy cảm vào diện “NOFORN” - tức không được tiết lộ cho bất kỳ nước ngoài hoặc công dân nước ngoài nào. Thông tin duy nhất được phép chia sẻ là những gì đã công khai.

Bản ghi nhớ cũng giới hạn phạm vi lưu hành tài liệu về đàm phán chỉ trong nội bộ các cơ quan đã tạo hoặc sở hữu nguồn tin tình báo đó.

Bản ghi nhớ dường như không cấm chia sẻ các thông tin ngoại giao thu thập qua các kênh khác ngoài cộng đồng tình báo Mỹ, hoặc thông tin quân sự không liên quan đến đàm phán, chẳng hạn các chi tiết mà Mỹ chia sẻ với quân đội Ukraine để hỗ trợ phòng thủ.

Khi được CBS News liên hệ, Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia từ chối trả lời, chuyển câu hỏi sang Nhà Trắng, nhưng Nhà Trắng không phản hồi.

“Thông thường, giá trị của quan hệ tình báo Ngũ Nhãn là khi chúng ta đưa ra quyết sách, cả hai bên đều có thể bổ sung thông tin cho nhau, từ đó hiểu rõ hơn kế hoạch, ý định và năng lực của đối thủ” - ông Steven Cash, cựu sĩ quan tình báo của Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA) và Bộ An ninh Nội địa Mỹ, giải thích.

“Lý do của cơ chế mặc định này là kỳ vọng rằng chúng ta và bốn nước kia cùng ngồi một bên bàn đàm phán, còn đối thủ ở phía đối diện” - ông Cash nói.

Ông Cash nhấn mạnh các đồng minh cần có “bức tranh tình báo chung” để các nhà hoạch định chính sách và đàm phán “có thể phối hợp lập trường và đạt được thỏa thuận tốt nhất, hoặc tiến hành cuộc chiến hiệu quả nhất”.

Một số cựu quan chức Mỹ cảnh báo rằng phạm vi rộng của lệnh cấm nói trên có thể làm suy yếu liên minh tình báo này, khiến các nhà phân tích ngần ngại chia sẻ thông tin. Hành động này cũng có thể làm xói mòn lòng tin giữa các đồng minh vốn dựa vào việc trao đổi mở để hình thành bức tranh chung về các mối đe dọa toàn cầu và con đường đàm phán hiệu quả.

Bà Sam Vinograd - cựu quan chức an ninh nội địa và hiện là cộng tác viên về an ninh quốc gia của CBS News - cho biết Ngũ Nhãn thường có các thông tin giúp Mỹ xây dựng đánh giá tình báo toàn diện, đặc biệt về Nga, nhờ khả năng tiếp cận nguồn tin khác của các đối tác.

Bà Vinograd cho rằng việc thiếu hợp tác đầy đủ với các đồng minh thân cận có thể khiến họ thảo luận về các vấn đề ảnh hưởng đến an ninh quốc gia Mỹ mà không có sự đóng góp hay góc nhìn của Washington.

DƯƠNG KHANG