Muốn tăng trưởng cao phải sử dụng đòn bẩy, tăng nguồn vốn vay

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn sáng 19/6.

Không có đòn bẩy sẽ không có tăng trưởng cao

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính sáng 19/6, đại biểu Trần Văn Tuấn - Đại biểu Quốc hội tỉnh Bắc Giang cho biết, hiện nay, Bộ Tài chính đã và đang tham mưu cho Chính phủ trình Quốc hội thông qua rất nhiều dự án với quy mô lớn như: Các dự án đường sắt, đường bộ cao tốc, cảng biển, cảng hàng không, nhà máy điện hạt nhân... trong khi quy mô thu ngân sách hàng năm tăng chậm. Đại biểu băn khoăn nguồn vốn chủ yếu sẽ lấy từ đâu và nợ công ngân sách có được bảo đảm hay không.

Giải đáp câu hỏi trên, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho hay, vừa qua, Chính phủ đã rất quyết tâm, quyết liệt triển khai phát triển hạ tầng giao thông trên phạm vi toàn quốc. Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo trình Quốc hội đặt mục tiêu triển khai 3.000 km đường cao tốc.

Theo Bộ trưởng, dù ngân sách còn khó khăn, tuy nhiên nợ công, nợ Chính phủ đã được kiểm soát rất tốt, chỉ khoảng 33% GDP - "một con số rất thấp và rất an toàn". Hiện nay, tất cả các dự án kể cả các dự án lớn đều được triển khai, tính toán chi tiết, cụ thể, xác định rõ dự án nào dùng ngân sách nhà nước, dự án nào dùng nguồn vốn vay. Các dự án đều được tính toán chi tiết, cụ thể về hiệu quả của dự án đem lại bao gồm hiệu quả về phát triển kinh tế - xã hội và cả hiệu quả về tài chính.

Nhấn mạnh vấn đề quan trọng là dự án vận hành có hiệu quả hay không, Bộ trưởng cho rằng, nếu có hiệu quả thì "chúng ta vẫn trả nợ được, vẫn có hạ tầng và vẫn tiếp tục đóng góp cho kinh tế - xã hội".

Bộ trưởng nêu quan điểm, muốn phát triển thì không có con đường nào khác, chắc chắn phải sử dụng đòn bẩy, nâng tỷ lệ nợ công, tăng cường vốn vay từ nhân dân, xã hội hóa; tăng cường huy động nguồn vốn ODA, từ các tổ chức tài chính quốc tế để phát triển kinh tế. "Không có đòn bẩy thì không bao giờ có tăng trưởng cao, nhất là khi chúng ta muốn tăng trưởng 2 con số", Bộ trưởng nhấn mạnh và cho rằng, vấn đề quan trọng là đầu tư vào đâu để đem lại hiệu quả, tạo ra công ăn việc làm, của cải và đóng góp vào ngân sách để vừa tăng thu ngân sách và vừa trả nợ.

Tổng hòa các nguồn lực cho phát triển kinh tế

Cũng quan tâm đến nội dung này, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga - Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính về quan điểm và giải pháp trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính bền vững cho phát triển kinh tế - xã hội để vừa đáp ứng yêu cầu tăng trưởng, vừa đảm bảo thực hiện tốt và kịp thời các chính sách an sinh, vừa đảm bảo an toàn nợ công, bền vững ngân sách quốc gia trong trung và dài hạn.

Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện nay nhu cầu nguồn lực cho tăng trưởng kinh tế trong năm 2025 và giai đoạn 2026-2030 là rất lớn, nguồn ngân sách nhà nước thì có hạn. Bộ trưởng thông tin, chi đầu tư phát triển hiện có gần 1 triệu tỷ đồng và đây cũng là số vốn kỷ lục từ trước đến nay. Tuy nhiên, để phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên sẽ không đủ, không thể chỉ dựa vào nguồn ngân sách nhà nước, thậm chí giai đoạn 2026-2030 nhu cầu vốn sẽ cao hơn nhiều.

Do đó, Bộ trưởng cho rằng, cần phải sử dụng tổng hòa các nguồn lực cho phát triển kinh tế, đặc biệt là sử dụng nguồn ngân sách nhà nước hiệu quả, ngân sách nhà nước là "vốn mồi" để từ đó kích thích, thu hút nguồn vốn từ xã hội. Bên cạnh đó, phải đẩy mạnh các công cụ để huy động vốn từ phát hành trái phiếu, từ các quỹ đầu tư, thị trường chứng khoán, ngân hàng để cùng với các nguồn vốn khác đảm bảo đủ nguồn lực phục vụ cho nền kinh tế.

Trước đó, trả lời câu hỏi chất vấn của đại biểu Đoàn Thị Thanh Mai - Đại biểu Quốc hội tỉnh Hưng Yên về tăng cường huy động và nâng cao hiệu quả của đầu tư làm nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bứt phá, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, theo thông lệ quốc tế, nếu một quốc gia đã đạt tốc độ tăng trưởng từ 10% trở lên thì đầu tư phải khoảng 40% GDP.

Để tăng huy động và hiệu quả đầu tư, Bộ trưởng cho rằng, cần phấn đấu dành 60% ngân sách hằng năm cho đầu tư phát triển. Đồng thời, có các giải pháp đột phá, đa dạng để kích hoạt thu hút tối đa nguồn vốn từ doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp FDI, từ các nguồn vốn ODA và từ Nhân dân.

Giải pháp tiếp theo là phát triển mạnh mẽ các kênh huy động vốn từ thị trường vốn như là cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ đầu tư, các quỹ tài chính. Một trong những giải pháp này đó là nâng cấp được thị trường chứng khoán trong năm 2025 này. Cùng với đó cần tích cực tháo gỡ các khó khăn, đưa các dự án tồn đọng trên cả nước vào vận hành, nguồn vốn tính theo tổng mức đầu tư của các dự án này khoảng trên 5 triệu tỷ đồng.

Để tăng hiệu quả đầu tư, cần tiếp tục cải cách thể chế và quản lý đầu tư công nhằm giảm thất thoát, tránh lãng phí trong quản lý vốn, đảm bảo các quy định của pháp luật đồng bộ, không chồng chéo để chúng ta tiết kiệm nguồn lực. Song song với đó là tái cơ cấu nền kinh tế và tối ưu hóa nguồn lực, ưu tiên đầu tư vào các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao như: Công nghiệp chế biến, chế tạo, kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn để chúng ta tăng năng suất lao động, không đầu tư dàn trải và Nhà nước chỉ tập trung vào các công trình hạ tầng thiết yếu.

Theo Bộ trưởng, cùng với các giải pháp nêu trên, cần nâng cao năng lực công nghệ và đổi mới sáng tạo, tăng cường nghiên cứu phát triển, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Cuối cùng là cải cách hành chính và môi trường đầu tư kinh doanh, cắt giảm thủ tục hành chính, chống tham nhũng, lãng phí và cải thiện chỉ số năng lực cạnh tranh.

Trần Huyền