Muốn số hóa bảo tàng, cần khung pháp lý rõ cho hợp tác công – tư

Các chuyên gia thảo luận, tìm kiếm những giải pháp thực tiễn để đưa di sản Việt Nam trở nên gần gũi hơn với giới trẻ và cộng đồng quốc tế. Ảnh: Quỳnh Nhung

Theo thông cáo báo chí, ngày 14-11 vừa qua, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM phối hợp với Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo thành phố (SIHUB) tổ chức buổi tọa đàm “CultureTech và Hợp tác công - tư trong bảo tồn và lan tỏa di sản văn hóa”.

Theo Tiến sĩ Phạm Ngọc Uyên, Phó Giám đốc Bảo tàng Mỹ Thuật TPHCM thuộc Sở Văn hóa và Thể thao thành phố, hiện TPHCM có 24 bảo tàng (13 công lập, 11 ngoài công lập) với chức năng đa dạng từ lịch sử, mỹ thuật đến bảo tàng chuyên đề. Dù đóng vai trò quan trọng trong lưu giữ di sản và giáo dục cộng đồng, hệ thống bảo tàng vẫn đối mặt với nhiều thách thức về cơ sở vật chất, quản lý và mức độ ứng dụng công nghệ.

Một trong những khó khăn lớn hiện nay là hợp tác với doanh nghiệp tư nhân chưa có khung pháp lý rõ ràng, khiến nhiều đơn vị còn dè chừng khi triển khai mô hình công - tư (PPP) trong lĩnh vực văn hóa. Các dự án đang thực hiện chủ yếu mới dừng ở mức trưng bày số hoặc tham quan ảo đơn giản, chưa đạt đến mức độ số hóa toàn diện, nghĩa là công nghệ chưa được tích hợp sâu vào quản lý, bảo tồn hay giáo dục.

Các chuyên gia thảo luận, tìm kiếm những giải pháp thực tiễn để đưa di sản Việt Nam trở nên gần gũi hơn với giới trẻ và cộng đồng quốc tế. Ảnh: Mỹ Quỳnh

Đại diện Bảo tàng Mỹ Thuật thành phố cho biết, nhiều bảo tàng chưa có cơ chế chia sẻ lợi nhuận, phân định trách nhiệm với doanh nghiệp. Doanh nghiệp lo rủi ro pháp lý và thiếu cơ sở để thương mại hóa sản phẩm văn hóa số, trong khi đơn vị công lập lo ngại nguy cơ thương mại hóa quá mức làm lệch giá trị lịch sử của di sản.

Trước những rào cản còn tồn tại như hiện nay, các chuyên gia văn hóa đã đề xuất một số giải pháp là cần sớm hoàn thiện khung pháp lý, phát triển nguồn nhân lực, xây dựng mô hình hợp tác công - tư hiệu quả và ứng dụng các công nghệ số hóa tiên tiến. Việc triển khai các giải pháp này sẽ góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực bảo tàng và quản lý di sản, đồng thời mang lại nhiều cơ hội mới để bảo tồn, phát huy và lan tỏa giá trị văn hóa Việt Nam.

Không chỉ dừng lại ở thảo luận, mà buổi tọa đàm còn thể hiện hành động cụ thể qua Lễ ký kết hợp tác chương trình học thuật "Hành trình sáng tạo - Từ di sản đến thương hiệu" giữa hai doanh nghiệp là Công ty TNHH Ngọc Trà Hương Tịnh, Công ty cổ phần Santani và Trường Đại Học Văn Hóa TPHCM. Việc ký kết thể hiện sự hợp tác giữa khu vực tư nhân và khối giáo dục trong đào tạo nhân lực và phát triển giá trị di sản.

Minh Hiếu