Muốn huy động nghệ sĩ, vận động viên dạy hè cho HS thì cần có cơ chế hỗ trợ

.t1 { text-align: justify; }

Trong Công điện số 61/CĐ-TTg gửi các bộ, ngành và địa phương, Thủ tướng Chính phủ có những yêu cầu về tổ chức hoạt động hè 2025 cho trẻ em, học sinh.

Đáng chú ý, Thủ tướng đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố cần huy động, khuyến khích các nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên thể dục thể thao, chuyên gia tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, phát triển năng khiếu… nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục toàn diện.

Huy động nghệ sĩ, vận động viên tham gia giảng dạy là hướng đi tích cực cho giáo dục toàn diện

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, cô Nguyễn Thị Bích Vân – Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Thị trấn Đông Anh (huyện Đông Anh, Hà Nội) chia sẻ: “Việc huy động và khuyến khích nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên thể thao cũng như chuyên gia tham gia tổ chức các hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao, phát triển năng khiếu cho học sinh vào dịp hè là một hướng đi tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện.

Mỗi hoạt động giáo dục, dù ở hình thức nào cũng đều mang lại giá trị tích cực. Khi toàn xã hội cùng quan tâm và chung tay vì sự phát triển của thế hệ trẻ, đó là điều rất đáng trân trọng”.

Cô Vân thông tin thêm, trong những năm học trước, nhà trường chủ yếu đóng vai trò kết nối, giới thiệu học sinh tham gia sinh hoạt hè tại các trung tâm bên ngoài như trung tâm kỹ năng sống, lớp học đàn Organ, lớp MC (người dẫn chương trình) hay các câu lạc bộ thể thao như Vovinam, Taekwondo, Karate. Những hoạt động này được phụ huynh và học sinh hưởng ứng tích cực bởi tính thực tiễn và khả năng phát triển toàn diện cho trẻ.

Với nhu cầu và nguyện vọng của phụ huynh, một số lớp học về kỹ năng cũng được tổ chức ngay tại trường. Ngoài ra, nếu có đơn vị uy tín đề xuất chương trình giảng dạy phù hợp, nhà trường sẵn sàng phối hợp, tạo điều kiện để học sinh có thể tham gia thuận lợi.

Trong mùa hè năm 2025, nhà trường vẫn duy trì các lớp học võ, cầu lông, bóng rổ như những năm trước và đang dự kiến sẽ mở thêm câu lạc bộ khác như câu lạc bộ vẽ do giáo viên mỹ thuật phụ trách hoặc triển khai thêm các hoạt động thể dục thể thao phù hợp với nhu cầu và sở thích của học sinh. Việc tổ chức các lớp học hè không chỉ giúp học sinh rèn luyện kỹ năng mà còn tạo môi trường sinh hoạt lành mạnh, bổ ích trong thời gian nghỉ hè của các em.

Cô Nguyễn Thị Bích Vân – Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Thị trấn Đông Anh (huyện Đông Anh, Hà Nội). Ảnh: NVCC.

Theo cô Vân, để khuyến khích và huy động được đội ngũ nghệ sĩ, chuyên gia, vận động viên cùng tham gia vào giảng dạy cần phải có cơ chế hỗ trợ cụ thể. Đồng thời, hoạt động này cũng cần diễn ra thường niên nên cần sớm xây dựng một cơ chế phù hợp, đảm bảo tất cả học sinh đều có cơ hội tham gia.

Việc tổ chức các hoạt động hè có sự tham gia của nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên là một hướng đi cần thiết và ý nghĩa. Tuy nhiên, khi triển khai đồng bộ trên quy mô rộng sẽ gặp không ít khó khăn, bởi số lượng học sinh đông, trong khi hệ thống trường học và nguồn lực tổ chức phân tán, không đồng đều. Điều quan trọng hơn cả là phải cân bằng giữa ba yếu tố là chất lượng chương trình, mức chi phí hợp lý và khả năng tiếp cận của học sinh trên diện rộng.

Vì vậy, đội ngũ này có thể tham gia hỗ trợ miễn phí một chương trình kỹ năng hoặc nghệ thuật nhất định như vẽ, múa, võ thuật, kỹ năng giao tiếp. Các chương trình sẽ được phân bổ luân phiên giữa các trường, căn cứ vào điều kiện tổ chức và nguồn lực sẵn có. Khi học sinh có nhu cầu tham gia chuyên sâu hơn, nhà trường có thể triển khai các hoạt động theo hình thức xã hội hóa, với mức kinh phí hợp lý nhằm tạo thêm lựa chọn cho các em.

Trước đây, mô hình “Nghệ sĩđồng hành cùng thiếu nhi” đã được triển khai khá hiệu quả. Nhà trường mời một số nghệ sĩđến trường để chia sẻ, hướng dẫn về kỹ năng nhằm phát triển khả năng nghệ thuật của học sinh. Tương tự, nhà trường cũng tổ chức chương trình “Thư pháp Việt” giúp các em có cơ hội tiếp cận, làm quen với thư pháp hay chương trình "Một ngày làm MC" giúp học sinh giao tiếp tự tin hơn. Sau những buổi học trải nghiệm miễn phí, các em có thể dần hình thành niềm đam mê và tiếp tục tham gia các câu lạc bộ chuyên sâu hơn.

Theo thông báo kết luận 177-TB/VPTW của Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với đại diện Đảng ủy Chính phủ và các ban, bộ, ngành Trung ương về tình hình thực hiện các nghị quyết của Trung ương về giáo dục và đào tạo. Trong đó, thông báo kết luận: "Giao Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, các bộ, ngành, địa phương chuẩn bị đầy đủ các điều kiện về cơ sở vật chất, giáo viên, nội dung chương trình dạy học, hoạt động giáo dục để các trường tiểu học, trung học cơ sở dạy học 2 buổi/ngày bảo đảm nâng cao chất lượng giáo dục. Thời gian thực hiện từ năm học 2025 - 2026".

Vì vậy, thời khóa biểu buổi chiều sẽ có thêm một số tiết trống, tạo điều kiện thuận lợi để nhà trường tích hợp các hoạt động kỹ năng hoặc nghệ thuật vào trong chương trình học. Nếu có sự phối hợp với các trung tâm uy tín hoặc mời được nghệ sĩ, nghệ nhân về giảng dạy, những tiết học này hoàn toàn có thể được tổ chức ngay trong nhà trường.

Học sinh Trường Trung học cơ sở Thị trấn Đông Anh (Đông Anh, Hà Nội) trong một buổi biểu diễn võ thuật . Ảnh: NTCC.

Triển khai hoạt động hè hiệu quả cần cơ chế hỗ trợ và kinh phí rõ ràng

Trong bối cảnh các nhà trường nỗ lực đa dạng hóa hoạt động giáo dục và đẩy mạnh phối hợp với các lực lượng xã hội trong chương trình hè, vai trò của nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên ngày càng được chú trọng.

Theo cô Đặng Thị Phương Loan – Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Cao Thắng (Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh), các thầy cô dạy môn Mỹ thuật, Âm nhạc, Giáo dục thể chất đều được đào tạo bài bản về khả năng sư phạm, phương pháp giảng dạy và có năng khiếu nhất định trong việc truyền đạt kiến thức cho học sinh. Tuy nhiên, so với ca sĩ, nghệ nhân hay vận động viên chuyên nghiệp, trình độ của thầy cô vẫn còn khoảng cách khá lớn.

Việc mời được đội ngũ này đến tham gia trực tiếp giảng dạy vào các hoạt động hè cho học sinh là một cơ hội quý giá, giúp các em được tiếp cận với những những kiến thức thực tế, được truyền cảm hứng từ những người giàu kinh nghiệm.

Với đặc thù của các môn nghệ thuật, thể thao, yếu tố truyền cảm hứng và thực hành đóng vai trò rất quan trọng. Thông qua một số hoạt động, chương trình này, học sinh không chỉ được tiếp cận với môi trường học tập sinh động, mới mẻ mà còn có thể bộc lộ năng khiếu. Từ đó, nhà trường cùng giáo viên có thể kịp thời hỗ trợ, định hướng và phát triển lâu dài cho các em.

Tuy nhiên, việc mời ca sĩ, nghệ nhân hay vận động viên đến trực tiếp giảng dạy cho học sinh là điều không dễ dàng. Vấn đề lớn nhất là số lượng học sinh đông, trong khi thời gian biểu diễn của nghệ sĩ, vận động viên lại hạn chế khiến việc sắp xếp lịch giảng dạy khó khăn. Khác với các giáo viên trong trường, thời gian làm việc của họ không thể điều chỉnh linh hoạt như thời khóa biểu thông thường.

Trong những năm học trước, nhà trường cũng khuyến khích học sinh tham gia sinh hoạt hè tại cung văn hóa thiếu nhi, câu lạc bộ hoặc trung tâm nghệ thuật. Hè năm 2024, trường đã phối hợp với một câu lạc bộ bơi lội, lắp đặt bể bơi di động ngay trong khuôn viên để tổ chức lớp học bơi cho học sinh. Hoạt động này tuy thu học phí nhưng nhà trường luôn cố gắng tạo điều kiện để học sinh và phụ huynh được hưởng mức phí ưu đãi, giúp các em có thêm cơ hội tiếp cận những môn năng khiếu.

Cô Đặng Thị Phương Loan – Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở Cao Thắng (Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh). Ảnh: website nhà trường.

Cô Loan cho rằng, để khuyến khích, huy động được đội ngũ này cùng tham gia giảng dạy cần có mức hỗ trợ hợp lý phù hợp với trình độ chuyên môn. Việc xây dựng cơ chế đãi ngộ rõ ràng, minh bạch không chỉ thể hiện sự trân trọng đối với những người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật, thể thao mà còn tạo nền tảng bền vững để duy trì và mở rộng các chương trình giáo dục kỹ năng, nghệ thuật trong nhà trường. Đây cũng là cách để đảm bảo chất lượng, tạo động lực cho cả người dạy và người học trong các hoạt động hè.

Việc triển khai các chương trình kỹ năng, nghệ thuật trong trường học nên được tổ chức dưới dạng hoạt động theo chủ đề hoặc sinh hoạt ngoại khóa, thay vì áp dụng hình thức như dạy học chính khóa với thời lượng cố định 45 phút/tiết. Cách làm này vừa linh hoạt về thời gian vừa phù hợp với tính chất đặc thù của những bộ môn kỹ năng và nghệ thuật.

Trong khi đó, cô Huỳnh Thị Ngọc Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lạc Tánh 1 (huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận) chia sẻ: “Hiện tại, học sinh nhà trường chỉ được học với các giáo viên bộ môn như Âm nhạc và Mỹ thuật. Nếu mời nghệ sĩ, nghệ nhân cùng những người có kinh nghiệm thực tế tham gia vào các hoạt động hè, học sinh sẽ có thêm cơ hội phát triển nhiều kỹ năng và hiểu biết hơn về nghệ thuật.

Việc tạo điều kiện để học sinh tiếp xúc trực tiếp với những người có chuyên môn sẽ khơi dậy niềm yêu thích và thúc đẩy đam mê nghệ thuật của các em. Qua những câu chuyện và trải nghiệm thực tế, học sinh không chỉ mở rộng tầm nhìn mà còn có cơ hội phát hiện năng khiếu sớm, từ đó phát triển đúng hướng trong môi trường giáo dục toàn diện.

Hiện nay, hoạt động giáo dục kỹ năng và nghệ thuật ở địa phương vẫn còn nhiều hạn chế do điều kiện khách quan. Tại các huyện miền núi, việc tiếp cận với nghệ sĩ, nghệ nhân hay vận động viên là điều rất khó. Ngay cả khi có nhu cầu và mong muốn mời họ về hỗ trợ, nhiều nơi cũng không đủ kinh phí để thực hiện”.

Cô Huỳnh Thị Ngọc Hà - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lạc Tánh 1 (huyện Tánh Linh, tỉnh Bình Thuận). Ảnh: NVCC.

Theo cô Hà, một trong những khó khăn khi triển khai là lực lượng nghệ sĩ, nghệ nhân, vận động viên có trình độ chuyên môn và kỹ năng sư phạm phù hợp chưa nhiều, khó có thể đáp ứng nhu cầu đồng đều ở tất cả các trường. Vì vậy, việc tổ chức những hoạt động giao lưu vào từng thời điểm như đợt hè là hợp lý với điều kiện thực tế.

Để triển khai hiệu quả các hoạt động kỹ năng, nghệ thuật trong trường học, cần có sự chỉ đạo thống nhất từ cấp quản lý, đi kèm cơ chế hỗ trợ cụ thể. Nên có văn bản hướng dẫn rõ ràng về việc phân công hoạt động tổ chức tại từng trường theo thời điểm cụ thể để nhà trường chủ động phối hợp, bố trí lực lượng hỗ trợ và tạo điều kiện để học sinh được tham gia học tập một cách tập trung.

Việc đảm bảo kinh phí và tổ chức chặt chẽ là nền tảng quan trọng giúp các chương trình nghệ thuật trong trường học không chỉ duy trì mà còn phát triển bền vững, tạo điều kiện cho học sinh thỏa sức sáng tạo và rèn luyện.

Khánh Hòa