Mức đóng BHXH bắt buộc từ ngày 1/7/2025, ai cũng nên biết

Theo quy định hiện hành (Luật BHXH 2014), người lao động đóng 8% mức lương làm căn cứ đóng BHXH, người sử dụng lao động (doanh nghiệp) đóng 14% vào quỹ hưu trí và tử tuất. Ngoài ra doanh nghiệp đóng 3% vào quỹ ốm đau và thai sản (người lao động không phải đóng phần này).

Về bảo hiểm y tế (BHYT), người lao động đóng 1,5%, doanh nghiệp đóng 3% mức lương.

Về bảo hiểm thất nghiệp, người lao động đóng 1%, doanh nghiệp đóng 1% mức lương.

Về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, doanh nghiệp đóng 0,5% mức lương, người lao động không đóng.

Như vậy, tổng mức đóng các bảo hiểm bắt buộc hiện hành là 32%, trong đó 21,5% mức lương do doanh nghiệp đóng và 10,5% do người lao động đóng.

Luật BHXH 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025) nhìn chung không thay đổi tỉ lệ đóng BHXH bắt buộc đối với người lao động và doanh nghiệp so với trước.

Theo đó, người lao động đóng vào quỹ 10,5% tiền lương tháng làm căn cứ đóng BHXH. Trong đó 8% vào quỹ hưu trí tử tuất, 1% vào quỹ bảo hiểm thất nghiệp và 1,5% cho quỹ bảo hiểm y tế.

Người sử dụng lao động đóng vào quỹ BHXH là 21,5% tiền lương tháng. Trong đó, 14% cho chế độ hưu trí, 3% cho chế độ ốm đau - thai sản, 0,5% chế độ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, bảo hiểm y tế 3% và bảo hiểm thất nghiệp 1%.

Điểm thay đổi đáng chú ý của Luật BHXH 2024 là việc điều chỉnh căn cứ tính đóng một số chế độ BHXH khi thay thế "mức lương cơ sở" bằng "mức tham chiếu" do Chính phủ quy định.

Mức tham chiếu này sẽ được dùng để tính mức đóng và mức hưởng cho các chế độ BHXH có liên quan.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, khi chưa bãi bỏ mức lương cơ sở, luật BHXH 2024 quy định mức tham chiếu bằng đúng mức lương cơ sở hiện hành. Do đó, tại thời điểm 1/7/2025, việc tính giới hạn tiền lương đóng BHXH, BHYT vẫn dựa trên 20 lần mức lương cơ sở.

Về lâu dài, khi mức lương cơ sở được bãi bỏ, Chính phủ sẽ quy định mức tham chiếu mới. Mức tham chiếu sẽ không thấp hơn mức lương cơ sở tại thời điểm bãi bỏ và được điều chỉnh theo chỉ số giá tiêu dùng, tăng trưởng kinh tế… phù hợp ngân sách và quỹ BHXH.

Ảnh minh họa.

Ngoài ra, luật BHXH 2024 còn mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 2 Luật BHXH 2014 (hiện đang áp dụng) và Điều 2 Luật BHXH 2024 (áp dụng từ ngày 1/7/2025) cho thấy Luật BHXH 2024 đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm:

Người lao động làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc thấp nhất.

Người làm việc theo hợp đồng không mang tên hợp đồng lao động nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.

Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.

Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.

Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên hội đồng quản trị, tổng giám đốc, giám đốc, thành viên ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã không hưởng tiền lương.

Lực lượng dân quân thường trực.

Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã, mặc dù thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo Luật Bảo hiểm xã hội 2014 nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 1/7/2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ bảo hiểm xã hội (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động).

Tuy nhiên, theo Công văn 03/CV-BCĐ ngày 15/4/2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp thì dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1/8/2025.

Khi đó chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.

Minh Hoa (t/h theo Thanh Niên, Công Thương)