Mức án Shark Bình phải đối mặt?

Shark Bình và các đối tượng bị khởi tố. Ảnh: CACC

Ngày 14/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an TP Hà Nội đã khởi tố bị can, bắt tạm giam ông Nguyễn Hòa Bình (tức Shark Bình, Chủ tịch Tập đoàn NextTech Group) cùng 9 người khác về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng”.

Cơ quan công an xác định, từ năm 2021-2022, Nguyễn Hòa Bình đã lợi dụng uy tín và tầm ảnh hưởng cá nhân để kêu gọi đầu tư vào dự án “Next100 Blockchain” và “đồng tiền số Antex”, thu hút khoảng 30.000 nhà đầu tư với tổng giá trị giao dịch lên tới 4,5 triệu USDT (quy đổi tương đương 4,5 triệu USD, khoảng 117 tỷ đồng). Tuy nhiên, sau khi huy động vốn, các hoạt động triển khai dự án không diễn ra như cam kết, khiến nhiều nhà đầu tư mất trắng, trong khi một phần lớn nguồn vốn được chuyển đổi sang VND và sử dụng sai mục đích. Ngoài ra, kết quả điều tra ban đầu cho thấy, các đối tượng liên quan đã lập hệ thống sổ sách kế toán nội bộ khống, nhằm che giấu doanh thu và thất thoát tài sản, gây thiệt hại lớn cho Nhà nước.

Trước khi bị khởi tố, Tập đoàn Nexttech của Shark Bình từng được xem là “hệ sinh thái số hàng đầu Việt Nam” với nhiều công ty thành viên trong các lĩnh vực thương mại điện tử, logistics, fintech và blockchain. Tuy nhiên, theo một số báo cáo tài chính được công khai gần đây, nhiều hạng mục đầu tư không rõ ràng đã đặt ra nhiều câu hỏi về trách nhiệm pháp lý đối với các dự án tiền ảo - lĩnh vực đang phát triển nhanh nhưng vẫn chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh tại Việt Nam.

Đến nay, cơ quan điều tra xác định ông Bình và các cổ đông đã rút tiền từ 30.000 ví của các nhà đầu tư, chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn. Cơ quan điều tra đã phong tỏa tài khoản, tạm giữ số tiền các đối tượng khoảng 900 tỷ đồng gồm 597 cây vàng, đô la Mỹ, sổ đỏ, ô tô cùng nhiều giấy tờ có giá trị khác.

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Hồng Thái, Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội đánh giá, hai tội danh “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” mà Shark Bình và những người khác bị khởi tố được quy định tại Điều 174 và Điều 221, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Theo luật sư Nguyễn Hồng Thái, tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” là tội danh có tính chất chiếm đoạt, được thực hiện do lỗi cố ý với mục đích chiếm đoạt tài sản thuộc sở hữu của người bị hại. Đặc biệt, mục đích chiếm đoạt tài sản của người phạm tội luôn có trước khi thực hiện thủ đoạn gian dối và hành vi chiếm đoạt.

Cụ thể, Điều 174, Bộ luật Hình sự quy định, người phạm tội sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu dùng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng, hoặc dưới 2 triệu đồng nhưng thuộc một số trường hợp cụ thể (khoản 1).

Nếu phạm tội có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50 đến dưới 200 triệu đồng sẽ bị phạt tù từ 2 đến 7 năm (khoản 2). Trường hợp chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200 đến dưới 500 triệu đồng sẽ bị phạt tù từ 7 đến 15 năm (khoản 3). Mức phạt cao nhất của tội danh này là từ 12 đến 20 năm tù hoặc tù chung thân nếu chiếm đoạt tài sản trị giá từ 500 triệu đồng trở lên (khoản 4).

Trong khi đó, tại Điều 221, Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định, người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn thực hiện một trong những hành vi sau đây, gây thiệt hại từ 100 đến dưới 300 triệu đồng, hoặc dưới 100 triệu đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 1 đến 5 năm:

Giả mạo, khai man, thỏa thuận hoặc ép buộc người khác giả mạo, khai man, tẩy xóa tài liệu kế toán; dụ dỗ, thỏa thuận hoặc ép buộc người khác cung cấp, xác nhận thông tin, số liệu kế toán sai sự thật; để ngoài sổ kế toán tài sản của đơn vị kế toán hoặc tài sản liên quan đến đơn vị kế toán…

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp như: vì vụ lợi, có tổ chức, gây thiệt hại từ 300 triệu đến dưới 1 tỷ đồng sẽ bị phạt tù từ 3 đến 12 năm. Trường hợp gây thiệt hại từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ bị phạt tù từ 10 đến 20 năm.

Theo luật sư Thái, với hai tội danh đã khởi tố, tùy tính chất, mức độ và số tiền chiếm đoạt, thiệt hại, Shark Bình và những người liên quan có thể đối mặt với các khung hình phạt nêu trên.

“Trường hợp Shark Bình bị tuyên có tội đối với cả hai tội danh trên, tòa án sẽ áp dụng Điều 55, Bộ luật Hình sự để tổng hợp hình phạt theo nguyên tắc: nếu các hình phạt đã tuyên cùng là cải tạo không giam giữ hoặc cùng là tù có thời hạn, các hình phạt đó được cộng lại thành hình phạt chung, nhưng không vượt quá 3 năm đối với hình phạt cải tạo không giam giữ và 30 năm đối với hình phạt tù có thời hạn. Nếu hình phạt nặng nhất trong số các hình phạt đã tuyên là tù chung thân, thì hình phạt chung là tù chung thân”, luật sư Nguyễn Hồng Thái cho biết.

Thái An