Mưa đỏ xứng đáng với những giọt nước mắt rơi xuống

Cựu chiến binh ôm nhau khóc

Khán phòng Trung tâm Chiếu phim quốc gia sáng đèn trở lại sau hơn 120 phút chiếu Mưa đỏ, tối 18/8. Hàng trăm đôi mắt còn ngấn lệ. Họ là những khán giả đầu tiên xem bộ phim chiến tranh quy mô, công phu bậc nhất trong hơn 20 năm trở lại đây. NSƯT Trịnh Quang Tùng, Phó TGĐ phụ trách Hãng phim Tài liệu và Khoa học T.Ư thừa nhận khóc không ngừng ở phần cuối phim. Trên đường về nhà, anh tiếp tục cho phép mình được mềm yếu. Anh khóc đầy tự hào về tác phẩm điện ảnh chiến tranh xứng tầm và càng thương ê-kíp làm phim cực nhọc bao tháng ngày trên phim trường.

Lấy cảm hứng từ sự kiện 81 ngày đêm chiến đấu anh dũng, kiên cường của nhân dân và cán bộ, chiến sĩ bảo vệ Thành cổ Quảng Trị năm 1972, Mưa đỏ đã phần nào làm sống dậy được không khí “đất cháy trời gầm” của chảo lửa Quảng Trị và tinh thần chiến đấu đến hơi thở cuối cùng của cả nghìn chiến sĩ giải phóng. Trận chiến bảo vệ thành cổ Quảng Trị ác liệt đó tạo bước ngoặt trên bàn đàm phán Hội nghị Paris, mở đường cho đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tiểu đội 1 trừ tiểu đội trưởng Tạ (Phương Nam) có gia đình, còn lại đều là những thanh niên nhiệt huyết gác bút nghiên lên đường ra trận như Cường (Nhật Hoàng), Bình (Thanh Nhã), Tú (Đình Khang), Sen (Hoàng Long), Hải (Nguyễn Hùng), Tấn (Gia Huy) - chàng trai tuổi 17 lấy máu viết đơn tình nguyện. Đó là một trong những đơn vị chiến đấu, bám trụ kiên cường tại trận địa khốc liệt trong 81 ngày đêm bi tráng.

Đại tá Nguyễn Văn Hợi, Trưởng Ban liên lạc Tiểu đoàn K3 - Tam Đảo, một trong những nhân chứng sống nghẹn ngào gửi lời cảm ơn đạo diễn, NSƯT Đặng Thái Huyền đã thổi hồn cho Mưa đỏ. “Phim đã làm sống lại trong tôi 81 ngày đêm chiến đấu bảo vệ Thành cổ Quảng Trị. Đồng đội tôi nằm ở Thành cổ có lẽ cũng đang mỉm cười mãn nguyện. Chúng tôi là những người trong cuộc cũng không thể cầm nổi nước mắt. Thành cổ mỗi chiều rộng 500 m mà Tiểu đoàn tôi nằm lại hơn 1.000 người. Thành cổ rộng nhưng đồng đội tôi nằm chật quá”, Đại tá Nguyễn Văn Hợi nói.

Đạo diễn kể với Tiền Phong rằng, trước đông đảo báo giới và khán giả tại lễ công chiếu phim, Đại tá Nguyễn Văn Hợi và hai đồng đội đã ghìm lại cơn xúc động. Ấy thế nhưng khi lên xe, ba người lính già ôm nhau khóc. Họ thấy được bóng dáng đồng đội mình đã chiến đấu, ngã xuống mảnh đất anh hùng.

Ba “nữ tướng” làm phim chiến tranh

Phim truyện điện ảnh Mưa đỏ dựa trên kịch bản của nhà văn Chu Lai - sau khi viết kịch bản điện ảnh, ông tiếp tục phát triển thành tiểu thuyết cùng tên, rồi được dàn dựng trên sân khấu. Ê-kíp làm nên tác phẩm điện ảnh chiến tranh đồ sộ này lại có sự đóng góp rất lớn của bộ ba phụ nữ bản lĩnh của Điện ảnh Quân đội nhân dân (ĐA QĐND): Đại tá Nguyễn Thu Dung, Giám đốc Điện ảnh QĐND, Phó trưởng Ban chỉ đạo, biên tập phim; Đại tá Kiều Thanh Thúy, Phó Giám đốc ĐA QĐND, giám đốc sản xuất; NSƯT, Thượng tá Đặng Thái Huyền, Phó Giám đốc ĐA QĐND, đạo diễn.

Mưa đỏ xứng đáng là bản hùng ca viết bằng máu, nước mắt và tinh thần kiên cường của cả dân tộc.

“Từ lựa chọn bối cảnh, xây dựng trường quay, tổ chức quay phim đều là thử thách lớn. Song, tập thể cán bộ, nghệ sĩ, chiến sĩ đã nỗ lực vượt qua khó khăn để hoàn thành bộ phim đúng tiến độ, đảm bảo chất lượng nghệ thuật, tư tưởng và tính chân thật lịch sử”, đại tá Kiều Thanh Thúy nói. Sản xuất phim vốn đã cực nhọc, huống hồ trọng trách làm một bộ phim chiến tranh quy mô lại được đặt lên vai những người phụ nữ. Nữ giám đốc sản xuất khẳng định, bằng tất cả trách nhiệm của người lính, của nghệ sĩ, ê-kíp đặt hết niềm tin, tâm huyết và sức lực để tận hiến.

Đạo diễn Đặng Thái Huyền (thứ 3 từ trái qua), giám đốc sản xuất Kiều Thanh Thúy nhận lời chúc mừng của Thứ trưởng thường trực Bộ VHTTDL Lê Hải Bình.

“Một mình tôi không thể làm được gì nếu không có sự hỗ trợ của đồng đội, đồng nghiệp và ê-kíp. Chúng tôi biết ơn sâu sắc vì trong hai năm sản xuất, bộ phim luôn nhận được sự quan tâm và chỉ đạo của lãnh đạo các cấp là Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục chính trị, sự hỗ trợ của chính quyền và nhân dân Quảng Trị và các đơn vị trong và ngoài quân đội”, Đại tá Kiều Thanh Thúy nói. Dù chưa thể so sánh với các nền công nghiệp điện ảnh hiện đại, song chị khẳng định điện ảnh Việt Nam tiếp cận được công nghệ làm phim mới để sản xuất những tác phẩm lớn về đề tài lịch sử, chiến tranh cách mạng.

Đạo diễn Đặng Thái Huyền từ lâu đã ghi dấu ấn là nữ đạo diễn điện ảnh đề tài hậu chiến, như Mười ba bến nước, Người trở về, Nơi ta không thuộc về. Mưa đỏ đã đưa tên tuổi chị lên tầm vóc khác - nữ đạo diễn làm phim chiến tranh cách mạng - đĩnh đạc hơn, trưởng thành hơn. Đặng Thái Huyền từng “cảm thấy nghẹt thở trước sự khốc liệt, bi tráng của câu chuyện trong kịch bản của nhà văn Chu Lai”. Song chị biết tiết chế, chắt lọc để đưa dấu ấn sáng tạo cá nhân trong từng phân đoạn.

Đại tá Nguyễn Văn Hợi (phải) nghẹn ngào như được sống lại 81 ngày đêm bảo vệ thành cổ.

Nhiều lần dồn hỏi Đặng Thái Huyền về sự khác biệt của nữ đạo diễn làm phim chiến tranh song chưa nhận được câu trả lời toàn vẹn, cho tới Mưa đỏ, người viết chợt nhận thấy rõ nét hơn bao giờ màu sắc riêng biệt, sự hồn hậu, giàu lòng trắc ẩn, sự tinh tế của nữ đạo diễn trong xử lý nội tâm nhân vật. Người lính không phải lúc nào cũng gồng lên, mà có những giây phút rất nhân bản, rất đời thường. Tình yêu giữa Cường và o lái đò Hồng (Hạ Anh) vừa đủ gia vị cho bộ phim chiến tranh, song cũng đầy day dứt. “Tôi nghĩ sự bi tráng trong phim chiến tranh rất quan trọng nhưng cũng cần những khoảng lặng. Đó là khi người lính đối diện với chính bản thân, đối diện với mất mát, nỗi sợ, nỗi nhớ gia đình, quê hương”, NSƯT, đạo diễn Đặng Thái Huyền bộc bạch.

Bên cạnh hình ảnh những chiến sĩ bi tráng ở Quảng Trị, ê-kíp thực hiện xây dựng hình tượng hai người phụ nữ trên bàn đám phán. Mưa đỏ không phải phim tài liệu, tuy nhiên đạo diễn Đặng Thái Huyền tiết lộ, trong các phân đoạn bàn đàm phán Paris, chị xây dựng hai nhân vật nữ đều từ tinh thần và hình tượng của bà Nguyễn Thị Bình. Lựa chọn lồng ghép giữa chiến trường ác liệt và chính trường cân não đã mang đến góc nhìn đa chiều, lối tiếp cận lịch sử sinh động hơn cho giới trẻ. Và cái kết thể hiện sự xử lý đầy tinh tế của đạo diễn về ước vọng hòa bình, hòa hợp dân tộc.

TOAN TOAN