Món ăn kết hợp với trà: Lối đi riêng của người Sri Lanka
Một tách trà vào buổi sáng được xem là điều tuyệt vời đối với nhiều người. Với người dân Sri Lanka, quá trình trồng trà, thu hoạch lá và sản xuất túi trà tốn rất nhiều công sức.
Theo CNN, một tách trà vào buổi sáng được xem là điều tuyệt vời đối với nhiều người. Với người dân Sri Lanka, quá trình trồng trà, thu hoạch lá và sản xuất túi trà tốn rất nhiều công sức.

Ceylon là một loại Trà Đen nổi tiếng đến từ Sri Lanka. Quá trình làm ra đồ uống này đòi hỏi nhiều hơn những gì bạn thấy. Ảnh: Khách sạn Wallawwa
Với diện tích đất là 65.610 km2 (25.000 dặm vuông), quốc gia này sở hữu 12% tổng lượng trà và các sản phẩm liên quan xuất khẩu, theo Hội đồng Phát triển Xuất khẩu Sri Lanka.
Một trong những vùng trồng trà chính của quốc gia này nằm ở Bogawantalawa.
"Đất giàu chất dinh dưỡng và là nơi lý tưởng để trồng trà. Ngành công nghiệp trà phát triển mạnh ở khu vực này, vì vậy đó là lý do chính khiến chúng tôi gọi khu vực này là Thung lũng Vàng. Bên cạnh đó còn có một tên gọi khác nữa. Bogo có nghĩa là thần và talawa có nghĩa là 'thung lũng' hoặc 'đất'. Vì vậy [Bogawantalawa] còn là 'vùng đất của Chúa'", Dinesh De Silva, nhà tự nhiên học tại khách sạn boutique Camellia Hills của Teardrop Hotels, cho biết.
Sri Lanka là quốc gia từng trải qua dịch bệnh gỉ sắt cà phê (Hemileia vastatrix), một loại bệnh do nấm, đã tàn phá nhiều đồn điền cà phê của quốc gia này vào cuối thế kỷ 19, theo De Silva.
Thảm họa này cũng ảnh hưởng mạnh mẽ đến ngành nông nghiệp của hòn đảo. Nhận ra tiềm năng của địa hình và khí hậu để trồng trà, James Taylor - người trồng trà ở Scotland đã bắt đầu thử nghiệm với cây trà.
Sự thành công của ngành công nghiệp trà đã dẫn đến một sự chuyển đổi nhanh chóng. Sri Lanka trở thành quốc gia sản xuất trà hàng đầu, góp phần chuyển đổi nền kinh tế của quốc gia. Hòn đảo này đã trở thành biểu tượng của trà Ceylon, nổi tiếng với chất lượng cao.
Thường rất ít sâu bệnh ảnh hưởng đến lá trà khi trồng ở Sri Lanka. Điều này khiến trà trở thành một trong những sản phẩm được ưa chuộng nhất ở đây.

Một người hái trà ở Đồn điền trà Bogawantalawa. Ảnh: Llewellyn Cheung
Tại đồn điền trà Bogawantalawa ở thung lũng cùng tên, thao tác thu hoạch lá trà vẫn được hái bằng tay mặc dù công nghệ đã có những tiến bộ ngạc nhiên trong những năm gần đây.
"Chúng tôi vẫn hái lá bằng tay vì khi hái thủ công, bạn có thể chọn lọc lá trà chuẩn nhất. Nếu sử dụng máy, máy sẽ chỉ cắt. Việc này gần giống như việc cắt hàng rào. Bất cứ thứ gì mọc lên sẽ được cắt đi. Khi trải qua quá trình sản xuất, sản phẩm sẽ cung cấp nhiều chất xơ hơn vì cả thân cây trà được cắt bằng máy. Nhiều chất xơ hơn có nghĩa là chất lượng của sản phẩm sẽ giảm đi", Buddika Weerasekera, bậc thầy về trà tại đồn điền cho biết.
Theo truyền thống, việc hái trà chủ yếu do phụ nữ đảm nhiệm. Họ thường mang chiếc giỏ buộc trên đầu, có thể chứa tới 10kg (22 pound) lá trà. Họ cần hái ít nhất 20kg lá trà để nhận được tiền công vào cuối ngày và có những ưu đãi sẽ khuyến khích họ hái nhiều hơn. Một người hái trà có kinh nghiệm phải mất hai đến ba giờ để hái được một giỏ đầy lá trà.
Sau khi thu hoạch, lá trà sẽ được sắp xếp và làm héo qua đêm để giảm hàm lượng nước. Sau đó, các máy cán công nghiệp nhẹ nhàng phá vỡ cấu trúc của lá. Lá sẽ được nghiền nhẹ và để lên men. Quá trình này chỉ cần thiết đối với các sản phẩm lên men như trà đen hoặc trà ô long; trà xanh không cần phải lên men.
Sau quá trình lên men, trà được sấy khô và phân loại để bán. Đến thời điểm này, trà đã sẵn sàng pha và uống.

Lá trà được phơi khô tại đồn điền trà Bogawantalawa. Ảnh: đồn điền trà Bogawantalawa
Tuy nhiên, vẫn cần một quá trình trước khi trở thành túi trà mà bạn thấy ở nhà: đó là quá trình pha trộn. Các mẫu trà được lấy ra và gửi đi để nếm thử, sau đó đưa ra đánh giá chất lượng.
Cuộc mua bán diễn ra sôi nổi, giữa các nhà môi giới đại diện cho các đồn điền và người mua cạnh tranh để giành được những loại trà ngon nhất. Sau khi giá thầu được chấp nhận, trà sẽ được phân bổ cho người mua, đóng gói và chuẩn bị để vận chuyển.
Các đồn điền như Bogawantalawa sẽ đóng gói các túi trà để vận chuyển đi khắp thế giới.
Ông Weerasekera cho biết các bậc thầy về trà sẽ nếm thử từng loại một và có thể nếm tới 2.000 mẫu trong một ngày.
"Những gì chúng tôi làm là nếm thử nước trà bằng thìa để có đánh giá tốt nhất. Với kinh nghiệm của mình, chúng tôi hiểu và cảm nhận ngay khi thử. Đầu tiên, chúng tôi sẽ chú ý đến màu sắc của nước trà bằng mắt thường. Sau đó, chúng tôi sẽ chú ý đến độ sáng của nước trà, xem có bất kỳ màu sắc hoặc tạp chất nào từ các vật liệu khác không. Những thông tin đó sẽ được ghi lại cụ thể trên danh mục. Và cần phải có kinh nghiệm để đánh giá", Weerasekera nói.
Hương vị trà có thể thay đổi đáng kể, ngay cả khi lá trà đến từ cùng một vùng đất. Đây là lý do tại sao các bậc thầy về trà phải nếm thử rất nhiều mẫu trà mỗi ngày và điều chỉnh các hỗn hợp để đảm bảo những tách trà bạn pha tại nhà có hương vị ngon quanh năm.
Kết hợp với các món ăn
Với nguồn trà chất lượng cao dồi dào của đất nước, nhiều đầu bếp ở Sri Lanka đã kết hợp nguyên liệu này vào các món ăn của họ.

Cá ngừ áp chảo tại Camellia Hills. Ảnh: Llewellyn Cheung
"Chúng tôi muốn mang hương vị trà Sri Lanka vào món ăn, vì vậy cố gắng cân bằng các loại gia vị và nguyên liệu để đưa hương vị trà lên hàng đầu. Chúng tôi cũng muốn mang đến cho khách hàng của mình trải nghiệm hương vị ngon nhất của trà", Sumudu Kadawata, bếp trưởng điều hành của Teardrop Hotels, nơi có 80% nguyên liệu được lấy từ địa phương, cho biết.
Đối với một trong những món khai vị tại Camellia Hills, Kadawata đã chế biến cá ngừ áp chảo kết hợp với lá trà.
"Đối với món cá ngừ, chúng tôi sử dụng một trong những lá trà đắt nhất ở Sri Lanka. Chúng tôi cũng cân bằng hương vị bằng một chút sốt xoài, vì đây là một loại trái cây được trồng tại địa phương. Và sau đó, chúng tôi có một ít salad rau tươi để làm mới hương vị của bạn", Kadawata nói.
Hương vị trà cũng làm tăng thêm hương vị của cá ngừ ở phía sau vòm miệng, đưa đặc điểm mạnh nhất của cá lên phía trước. Điểm nổi bật của thực đơn trà Camellia Hills là cá nấu với sốt pesto trà.
"Món ăn này xuất hiện trong đầu tôi khi tôi đang đi du lịch quanh đồn điền trà Bogawantalawa và muốn tạo ra một thứ gì đó từ vùng này. Tôi đã chọn trà ô long Bogawantalawa để tạo ra một loại sốt pesto, vì đây là hương vị trái cây tuyệt vời để cân bằng hương vị đậm đà của cá", Kadawata nói.
Thực đơn nhà hàng cũng có nhiều món ăn sáng tạo khác, chẳng hạn như thịt bò bít tết ướp trà đen, hoặc bí ngô nướng dành cho người ăn chay ướp trà quế. Sri Lanka hiện cũng là quốc gia sản xuất quế lớn nhất thế giới./.