Moldova tuyên bố tình trạng khẩn cấp trước nguy cơ cắt giảm khí đốt từ Nga

Quốc hội Moldova, ngày 4 tháng 9 năm 2024. (Ảnh minh họa) AFP - ELENA COVALENCO

"Từ ngày 16/12, tình trạng khẩn cấp sẽ được áp dụng trên toàn lãnh thổ Cộng hòa Moldova", Quốc hội nước này thông báo trong một tuyên bố sau khi biện pháp này được 56 trên tổng số 101 nghị sĩ thông qua.

Chính phủ Moldova cho biết quyết định này được đưa ra do "nguồn năng lượng không đủ, ảnh hưởng trực tiếp và ngay lập tức đến an ninh của quốc gia và người dân", đồng thời cho phép họ phản ứng nhanh chóng trong trường hợp có sự cố, nhằm tránh "một cuộc khủng hoảng nhân đạo".

"Chúng ta phải đảm bảo rằng mùa đông năm nay sẽ là mùa đông cuối cùng mà Điện Kremlin có thể đe dọa an ninh năng lượng của chúng ta", Thủ tướng Moldova Dorin Recean phát biểu trong cuộc thảo luận.

Ông nhấn mạnh, Moldova đã chấm dứt tình trạng mà ông gọi là "tống tiền bằng khí đốt" trên phần lãnh thổ ngoài khu vực Transnistria, và cam kết sẽ "chấm dứt việc tống tiền năng lượng" khi hoàn thành đường dây điện cao thế hiện đang xây dựng giữa thủ đô Chisinau và Romania láng giềng.

Đảm bảo an ninh năng lượng là một ưu tiên hàng đầu đối với Moldova, quốc gia từng thuộc Liên Xô cũ với 2,6 triệu dân, hiện đang là ứng viên gia nhập Liên minh châu Âu (EU) và rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng sau khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.

Dưới sự lãnh đạo của Tổng thống Maia Sandu theo đường lối ủng hộ châu Âu, Moldova đã bắt đầu đa dạng hóa nguồn cung năng lượng. Tuy nhiên, hiện tại, nước này vẫn phụ thuộc vào nhà máy nhiệt điện Cuciurgan ở Transnistria, nơi cung cấp 70% lượng điện từ khí đốt Nga quá cảnh qua Ukraine.

Trong khi đó, Kiev tuyên bố sẽ không gia hạn hợp đồng với Nga để trung chuyển khí đốt qua hệ thống đường ống của nước này tới châu Âu sau ngày 31/12.

Theo Thủ tướng Recean, đây là vấn đề không đáng lo ngại vì tập đoàn Gazprom của Nga vẫn có thể sử dụng các tuyến đường khác để vận chuyển khí đốt, tuân theo các nghĩa vụ hợp đồng kéo dài đến năm 2026.

"Nga đang bắt người dân Transnistria làm con tin và lợi dụng họ để gây bất ổn cho Moldova", ông nói thêm.

Bộ trưởng Năng lượng Victor Parlicov, người bị chỉ trích vì không xử lý tốt cuộc khủng hoảng, đã bị cách chức vào tuần trước.

Về phần mình, Điện Kremlin yêu cầu thanh toán khoản nợ khoảng 700 triệu USD (667 triệu euro), mà Chisinau không công nhận.

Tranh chấp này liên quan đến khoản nợ của công ty Moldovagaz, liên doanh Nga - Moldova, phát sinh từ trước cuộc chiến ở Ukraine bùng nổ và bắt nguồn từ việc Nga tăng mạnh giá khí đốt vào năm 2021.

Nh.Thạch

AFP