Mỗi người dân là một 'lính' cứu hỏa

Cán bộ Công an phường kiểm tra bình chữa cháy tại điểm chữa cháy công cộng

Buổi tối cuối tháng 9, dù trời có mưa nhỏ, 15 hộ dân ở khối Hoàng Tân, phường Tam Thanh vẫn có mặt đông đủ để tham gia diễn tập phương án chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ tại Tổ liên gia an toàn PCCC.

Tình huống giả định là cháy tại một ngôi nhà ở kết hợp kinh doanh thiết bị xe gắn máy. Ngay khi phát hiện đám cháy, các hộ dân phối hợp xử lý theo phương châm “4 tại chỗ”; báo tin, hướng dẫn thoát nạn, cứu người bị mắc kẹt, di chuyển tài sản, tổ chức chữa cháy ban đầu. Không khí nghiêm túc, khẩn trương cho thấy sự thay đổi rõ rệt trong nhận thức và hành động: từ chỗ trông chờ lực lượng chuyên trách, nay mỗi người dân đã sẵn sàng trở thành “chiến sĩ phòng cháy” ngay tại nơi mình sinh sống.

Đại úy Ngô Sơn Hà, cán bộ Công an phường Tam Thanh cho biết: Tình huống được xây dựng sát thực tế, có yếu tố bất ngờ để kiểm tra khả năng phản ứng tại chỗ. Dù thời tiết không thuận lợi, bà con vẫn tham gia đầy đủ, nghiêm túc. Điều đó cho thấy công tác PCCC giờ đây không còn là việc của riêng ai.

Thực tế, những buổi diễn tập đã giúp mô hình Tổ liên gia an toàn PCCC phát huy vai trò “hạt nhân” trong công tác phòng cháy ở cơ sở. Hiện phường Tam Thanh đã thành lập 11 tổ, mỗi tổ gồm 7–15 hộ liền kề. Các hộ đều trang bị bình chữa cháy, chuông báo động, dụng cụ phá dỡ và được tập huấn sử dụng, phối hợp nhịp nhàng như một đội chuyên nghiệp.

Ông Vũ Hữu Toản, Tổ trưởng Tổ liên gia an toàn PCCC số 2 khối Hoàng Tân chia sẻ: Tổ chúng tôi có 15 hộ dân. Trước kia, chưa được tập huấn, ai cũng lúng túng, chẳng biết xoay xở ra sao nếu xảy ra cháy. Giờ thì khác hẳn, mỗi nhà đều trang bị bình chữa cháy, đặt ngay ở chỗ dễ lấy. Khi có sự cố, chỉ cần bấm chuông báo động là cả xóm lập tức có mặt. Người dùng bình chữa cháy, người hướng dẫn thoát nạn, người hỗ trợ di chuyển tài sản.

Không chỉ ở Tổ liên gia số 2, nhiều khu dân cư khác trên địa bàn phường cũng đã có sự chuyển biến rõ rệt. Người dân hiểu rằng chỉ chậm vài phút thôi, hậu quả có thể khôn lường. Bà Đinh Thị Đoàn, thành viên Tổ liên gia số 1, cụm 4, khối Hoàng Tân chia sẻ: Nhà tôi giờ lúc nào cũng để sẵn bình chữa cháy ngay cửa ra vào. Mỗi tháng, tôi lại kiểm tra bình một lần xem còn dùng được không. Trước đây, việc này tôi chỉ làm khi được cán bộ hướng dẫn, nhắc nhở, bây giờ việc này đã trở thành thói quen tự giác.

Từ những thói quen giản dị ấy, một “lá chắn” an toàn đang hình thành trong từng ngôi nhà và cả cộng đồng. Hiện nay, khoảng 95% hộ dân phường Tam Thanh đã tự trang bị bình chữa cháy xách tay; nhiều gia đình còn có thêm dụng cụ phá dỡ, mặt nạ chống khói hoặc bình dự phòng dùng chung với các hộ liền kề.

Không chỉ dừng ở từng hộ, phường còn xây dựng 14 điểm chữa cháy công cộng tại các ngõ sâu trên 50m – nơi xe chuyên dụng khó tiếp cận. Mỗi điểm bố trí một tủ chữa cháy với 2 bình cứu hỏa và 1 bộ dụng cụ phá dỡ, đặt ở vị trí dễ nhìn, dễ lấy, thuận tiện sử dụng.

Song song với trang thiết bị, công tác tuyên truyền được coi là “chìa khóa” thay đổi nhận thức. Ngoài các buổi phổ biến kiến thức PCCC tại tổ dân phố, phường còn tổ chức tuyên truyền lưu động qua loa truyền thanh, lồng ghép trong sinh hoạt hội, đoàn thể. Từ đầu năm đến nay, phường đã tổ chức 12 buổi tuyên truyền, thu hút khoảng 2.400 lượt người tham gia; cấp phát 2.000 tờ rơi, áp phích hướng dẫn xử lý khi có cháy, chỉ dẫn thoát hiểm, cách sử dụng bình cứu hỏa.

Ông Vũ Hồng Trung, Chủ tịch UBND phường Tam Thanh nhấn mạnh: Chúng tôi xác định công tác phòng cháy chữa cháy là nhiệm vụ trọng tâm, không thể làm cho có hình thức. Việc xây dựng các tổ liên gia an toàn PCCC với gần 100 hộ dân tham gia không chỉ là một phong trào, mà đã tạo sức lan tỏa trong công tác PCCC, trở thành nền nếp sinh hoạt cộng đồng. Nhờ đó, nhiều năm qua, phường không xảy ra vụ cháy nổ nghiêm trọng nào; các sự cố chập điện nhỏ đều được người dân phát hiện, xử lý tại chỗ.

Theo Thượng tá Trần Văn Tương, Phó Trưởng phòng Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ, Công an tỉnh, phường Tam Thanh là địa phương điển hình trong công tác PCCC cơ sở. Phường đã xây dựng nền tảng vững chắc với 25 đội dân phòng cùng hệ thống Tổ liên gia an toàn PCCC, 14 điểm chữa cháy công cộng, qua đó đã phát huy tốt phương châm “4 tại chỗ”. Tất cả được triển khai theo định hướng lấy phòng là chính, coi phòng cháy là giải pháp cơ bản, lâu dài; cụ thể hóa bằng phương châm giản dị: “Mỗi nhà an toàn – mỗi khu phố an toàn”. Đây là mô hình hiệu quả, cần được nhân rộng để bảo đảm an toàn PCCC ngay từ cơ sở.

Với hơn 6.000 hộ dân (khoảng 28.000 nhân khẩu) sinh sống tại 25 khối phố, phường Tam Thanh đang từng bước dựng “lá chắn” phòng cháy ngay từ cơ sở. Khi mỗi hộ dân trở thành một “người lính” phòng cháy, an toàn mới thật sự đi vào đời sống hằng ngày của từng mái nhà, từng con ngõ nhỏ nơi đây.

MINH KHƯƠNG