Mối liên hệ giữa hút thuốc lá và ung thư tuyến tụy?

BS Nguyễn Thu Hương, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hút thuốc lá cũng là một trong những nguyên nhân gây ra ung thư tụy - căn bệnh ung thư có khả năng khỏi bệnh được đánh giá là khá thấp. Một số nghiên cứu cho thấy, nguy cơ người hút thuốc lá bị ung thư tụy cao hơn 2,5 lần so với người không hút.

Hút xì gà và thuốc lá điện tử đều có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy.

Theo số liệu thống kê cho thấy, có 25% trường hợp ung thư tuyến tụy có liên quan đến việc hút thuốc, cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa hút thuốc và ung thư tuyến tụy.

Bên cạnh đó, việc hút thuốc điếu không đầu lọc hay tiếp xúc với khói thuốc từ nhỏ cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy.

Theo các bác sĩ Khoa Ung Bướu - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, một cuộc nghiên cứu vào năm 2022 đã chỉ ra rằng, một điếu thuốc lá nhỏ có chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có ít nhất 60 chất được xác định là chất gây ung thư, có thể làm thay đổi tế bào, dẫn bệnh ung thư.

Các nghiên cứu đã chỉ ra những yếu tố tiềm ẩn mà việc hút thuốc có thể gây ung thư tuyến tụy, dù cơ chế chính xác vẫn chưa rõ ràng hoàn toàn. Một số yếu tố bao gồm: Khói thuốc gây tổn thương các tế bào tuyến tụy (có vai trò sản xuất enzyme tiêu hóa), dẫn đến sự phát triển bất thường và hình thành khối u. Điều này đã được các nhà khoa học quan sát thông qua các cuộc nghiên cứu trên chuột và những người nghiện thuốc lá nặng.

Một đánh giá năm 2017 cho thấy, hút thuốc lá làm tổn thương mô ngoại tiết của tuyến tụy - loại mô sản xuất dịch tiêu hóa. Hơn 90% trường hợp ung thư tuyến tụy, đặc biệt là ung thư biểu mô tuyến ống tụy, phát triển từ sự tổn thương của mô này.

Hút thuốc ảnh hưởng đến tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy, làm giảm insulin và tăng glucagon trong cơ thể, dẫn đến tăng đường huyết cùng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường – một yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến tụy.

Hút thuốc còn gây viêm và xơ hóa trong tuyến tụy, tạo điều kiện cho tế bào ung thư phát triển và lan rộng. Chất gây ung thư trong khói thuốc còn làm hỏng DNA tế bào, đẩy nhanh quá trình phân chia tế bào, tăng nguy cơ ung thư.

Các bác sĩ cũng cho biết, nếu bệnh nhân được chẩn đoán mắc ung thư tuyến tụy nhưng không từ bỏ thuốc lá, nguy cơ tử vong của sẽ cao hơn. Một nghiên cứu năm 2017 với 1.037 bệnh nhân ung thư tuyến tụy cho thấy, người tiếp tục hút thuốc đối mặt với nguy cơ tử vong cao hơn so với những người chưa bao giờ hút thuốc. Tuy nhiên, những người bỏ thuốc lá sau chẩn đoán có tỷ lệ sống sót cải thiện đáng kể, gần tương đương với những người không hút thuốc.

Nhiều người cũng đặt câu hỏi, bỏ thuốc có làm giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy không?

Một nghiên cứu năm 2023 cho thấy sau khi bỏ hút thuốc, nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy giảm 9% mỗi năm.

Nghiên cứu cũng phát hiện rằng, người có tiền sử hút thuốc nặng (30 gói/năm) nếu ngừng hút trước 50 tuổi sẽ có nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy tương đương với những người chưa bao giờ hút thuốc.

Các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng, có thể mất từ 20 đến 30 năm để nguy cơ ung thư tuyến tụy giảm đáng kể sau khi bỏ hút thuốc. Một số nghiên cứu khác cho thấy nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy có thể trở lại mức tương đương với người không hút thuốc trong khoảng từ 5 đến 15 năm sau khi bỏ thuốc.

Các bác sĩ cũng cho hay, ngoài hút thuốc lá, còn có các yếu tố nguy cơ khác gây ung thư tuyến tụy như béo phì, tuổi (đặc biệt tỷ lệ mắc bệnh tăng sau 45 tuổi), tiền sử gia đình mắc bệnh ung thư tuyến tụy, bệnh tiểu đường, viêm tụy mãn tính, tiếp xúc với hóa chất trong các ngành công nghiệp như gia công kim loại hoặc giặt khô, một số rối loạn di truyền.

Để giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tụy, các bác sĩ khuyến cáo người đang hút thuốc lá hãy bỏ thuốc lá ngay từ hôm nay để bảo vệ sức khỏe cho mình, người thân và cộng đồng.

Thảo Chi