Mở rộng thị trường tiêu thụ trái cây từng 'tiến vua' ở xứ Huế
Là loại trái cây đặc sản từng được tiến cung dâng vua triều Nguyễn, đến ngày nay, người nông dân ở vùng đất Cố đô Huế vẫn gắn bó và phát triển nhiều diện tích cây thanh trà dọc các triền đồi ven sông Hương. Loại quả ngon ngọt này hiện đang được chính quyền địa phương, hợp tác xã (HTX) và chủ nhà vườn kết nối với các đơn vị để quảng bá thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ khắp toàn quốc.
Vào những ngày này, khi thời tiết ở xứ Huế giảm mưa, bà con nông dân chủ vườn cây ăn quả xanh mướt ở phường Thủy Xuân tất bật hơn khi đang vào vụ thu hoạch thanh trà. Dọc 2 bên tuyến đường bê tông dẫn lên làng Thủy Biều, phường Thủy Xuân, chúng tôi có nhiều xe tải đỗ bên đường để chờ vận chuyển thanh trà sau khi thu hoạch.
Đứng trên mảnh vườn rộng hơn 0,5ha với hàng trăm cây thanh trà trĩu quả, trong đó có nhiều cây vừa được thu hoạch trái, nông dân Võ Trần Tuấn Kiệt, 55 tuổi, nhà ở làng Thủy Biều, phường Thủy Xuân phấn khởi cho biết: “So với vụ mùa các năm trước thì năm nay thanh trà được mùa, quả ra trái to và đều rất đẹp. Do gia đình tôi bỏ công sức chăm sóc vườn cây kỹ lưỡng ngay từ đầu vụ nên vụ mùa năm nay, cây thanh trà nào trong vườn cũng đều trĩu quả. Với mức giá thanh trà hiện tại từ 30 nghìn đến 45 nghìn đồng/1kg quả thì trừ mọi chi phí, vườn cây này giúp gia đình tôi thu nhập khoảng 150 triệu đồng”.

Vườn cây thanh trà trĩu quả trồng theo mô hình VietGAP của gia đình ông Tôn Thất Kim Sơn.
Không những ông Kiệt mà 45 hộ dân trồng thanh trà theo tiêu chuẩn VietGAP ở Thủy Biều cũng bày tỏ niềm vui khi thanh trà năm nay được mùa và được giá bán. Không đợi các chủ vườn thu hoạch thanh trà mang ra chợ, nhiều thương lái đã tìm đến tận vườn của nông dân để đặt mua cả vườn quả thanh trà theo kiểu “lời ăn, lỗ chịu”. Theo thống kê của HTX Thủy Biều, vụ mùa năm nay, các xã viên của HTX có 90ha thanh trà cho thu hoạch quả với năng suất 7-8 tấn quả/1ha.
“Bình quân, mỗi ha thanh trà cho sản lượng quả tăng từ 2 đến 3 tấn so với vụ mùa năm trước. Giá bán thanh trà cũng tăng hơn so với năm trước khoảng 4 đến 5 nghìn đồng/1kg. Vì thế các chủ vườn gắn bó với cây thanh trà lâu năm như chúng tôi rất vui và phấn khởi. Riêng gia đình tôi có 120 gốc thanh trà, mỗi cây từ 150 đến 200 quả, dự kiến thu hoạch bán được 100 triệu đồng”, ông Tôn Thất Kim Sơn, chủ vườn thanh trà ở phường Thủy Xuân cho hay.
Ngoài bán thanh trà tại các chợ đầu mối, chợ truyền thống ở địa bàn TP Huế, hiện các chủ vườn còn mạnh dạn kết nối với nhiều doanh nghiệp ở TP Hồ Chí Minh và các địa phương trên toàn quốc để mở rộng thị trường tiêu thụ loại quả đặc sản này.
Mới đây, HTX Thủy Biều đã ký kết hợp tác với một doanh nghiệp để đưa hơn 1 tấn thanh trà được đóng hộp, dán tem truy xuất nguồn gốc, đảm bảo chất lượng vào chuỗi siêu thị với hơn 100 cửa hàng ở TP Hồ Chí Minh. Số sản phẩm quả thanh trà này được sản xuất tuân thủ quy trình canh tác an toàn VietGAP, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích tăng trưởng, chất bảo quản.
Ông Đặng Hữu Hải, Chủ tịch UBND phường Thủy Xuân cho biết hiện ở địa bàn phường có nhiều vườn trồng thanh trà theo tiêu chuẩn VietGAP với tổng diện tích 23ha. Với sự vào cuộc của chính quyền địa phương, sự đồng hành của doanh nghiệp sẽ mở rộng đầu ra ổn định cho sản phẩm thanh trà. Từ đó giúp các hộ nông dân trồng, cung cấp sản phẩm thanh trà nâng cao thu nhập, ổn định đời sống và từng bước chuyển đổi sang mô hình sản xuất nông nghiệp sạch, bền vững.
Hiện nhiều vùng gò đồi ven sông Hương có phù sa màu mỡ, nông dân đã chú trọng đầu tư mở rộng thêm diện tích trồng cây thanh trà theo tiêu chuẩn VietGAP. Trong đó, khu vực Hương Vân (phường Hương Trà, TP Huế) có 51 hộ dân tham gia trồng thanh trà với diện tích gần 9ha.
Lãnh đạo UBND phường Hương Trà cho biết, thanh trà được trồng ở địa phương có chất lượng không kém gì ở Thủy Biều và hiện nhiều chủ vườn cũng đăng ký tham gia sản xuất thanh trà tiêu chuẩn VietGAP nhằm đảm bảo sản phẩm an toàn, chất lượng. Năm nay, nhờ thời tiết thuận lợi, cộng với việc bà con nông dân tuân thủ quy trình chăm sóc nên thanh trà cho sản lượng cao hơn vụ trước, mang lại thu nhập kinh tế cho nhiều hộ gia đình.
Theo thống kê, hiện toàn TP Huế có khoảng 860ha thanh trà cho sản lượng hàng trăm tấn quả mỗi năm. Từ năm 2024, thanh trà Huế đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý, qua đó bảo vệ thương hiệu cho sản phẩm có nguồn gốc từ Huế, giúp khẳng định vị thế, nâng cao uy tín và thúc đẩy phát triển kinh tế địa phương. Ngoài nỗ lực đưa thanh trà vào các siêu thị, hiện các HTX trồng thanh trà ở Huế còn kết nối, tiêu thụ đặc sản thanh trà qua các kênh như sàn thương mại điện tử, mạng xã hội.
Ông Nguyễn Xuân Trường, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật TP Huế cho biết, để nâng cao chất lượng quả thanh trà, hiện nông dân các HTX tại địa phương đã được tập huấn, đào tạo kỹ thuật trồng và chăm sóc thanh trà theo mô hình VietGAP. Đồng thời tăng cường kết nối với các doanh nghiệp để mở rộng thị trường tiêu thụ.
“Ngành nông nghiệp thành phố đang ưu tiên các hoạt động nghiên cứu khoa học đối với cây thanh trà, thường xuyên tổ chức tập huấn quy trình VietGAP, công nghệ xử lý, bảo quản, chế biến sau thu hoạch. Bên cạnh đó còn thực hiện chuyển giao kỹ thuật cho người dân trồng thanh trà để loại quả đặc sản này đạt chất lượng, an toàn và ngày càng được người tiêu dùng ở các địa phương khắp toàn quốc ưa chuộng, tin dùng”, ông Trường cho biết thêm.