Mộ doanh nhân - nhà báo Bùi Huy Tín: Không có đường vào!

Lối vào không có

Tại cuộc tọa đàm này, nhiều văn nghệ sĩ, trí thức, như Nguyễn Khoa Điềm, Nguyễn Xuân Hoa, Phan Thanh Hải, Trần Đại Vinh, Bửu Nam… đã làm sáng tỏ sự nghiệp to lớn về nhiều mặt của cụ Bùi Huy Tín. Từ đó, HĐND tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế), trong kỳ họp cuối năm 2023, đã ra Nghị quyết đặt tên đường Bùi Huy Tín.

Cần nhắc lại điều này, vì Bộ Chính trị vừa ra Nghị quyết có tính đột phá về tư duy, khẳng định vai trò “trụ cột” của kinh tế tư nhân. Từ đó, chúng ta càng thấy những đóng góp của Bùi Huy Tín trong việc tham gia xây dựng nhiều công trình, khai phá đồn điền ở miền Trung là rất đáng trân trọng. Bùi Huy Tín còn nổi bật với phẩm chất, đạo đức của người kinh doanh không chạy theo lợi nhuận với bất cứ giá nào, mà biết tôn trọng, bảo vệ sinh thái, quan tâm đến đời sống dân chúng (như mở trường học, xây chợ trong địa hạt khai phá đồn điền).

Tháng 3 vừa qua, các cháu của Bùi Huy Tín ở nước ngoài về Huế, thăm con đường mang tên Bùi Huy Tín và quyết định tôn tạo vòng thành bao quanh mộ (trước đây xây như hàng rào; mộ lại không có bia ghi bằng tiếng Việt nên rất khó tìm ra giữa khu nghĩa trang tự phát). Đến nay, việc tôn tạo đã xong; trên vòng thành bao quanh có gắn thêm ảnh chân dung và bảng ghi công đức của Bùi Huy Tín. Do cụ không có bà con ở Huế, các cháu của Bùi Huy Tín đã ủy thác cho nhà nghiên cứu lịch sử Trần Viết Ngạc liên hệ với chủ thầu làm những việc trên.

Điều trớ trêu là mộ Bùi Huy Tín nằm trong khuôn viên nghĩa trang cạnh chùa Tập Thiện (cuối hẻm số 99 đường Đặng Huy Trứ) thuộc phường Vĩnh Ninh, rất gần trung tâm thành phố, nhưng lại gần như không có đường vào, mặc dù Bùi Huy Tín là người “khai canh” ở đây. Cũng vì nghĩa trang này tự phát, sau khi Bùi Huy Tín yên nghỉ, rồi biến động thời cuộc, con cháu Bùi Huy Tín lại ở xa, trong 60 năm qua, người dân quanh vùng cứ “tự do” xây cất mồ mả không theo hàng lối nào, khoảng cách các phần mộ chỉ vài chục centimet, cỏ dại mọc đầy, chắn hết lối đi, mộ Bùi Huy Tín lại nằm cuối khu nghĩa trang nên phải len lách khó khăn mới vào đến nơi.

Đầu tháng 3/2025, khi được tin các cháu của Bùi Huy Tín sắp về thăm mộ Bùi Huy Tín, nhà nghiên cứu Trần Viết Ngạc đã thuê người dọn qua đống rác thải chắn lối đi và cắm một tấm biển xanh ghi “Mộ Bùi Huy Tín (1875 - 1963)". Đến nay (cuối tháng 5/2025), tấm biển vẫn còn, nhưng lối vào nghĩa trang lại đầy rác thải.

Được biết, Sở Văn hóa và Thể thao, chính quyền phường Vĩnh Ninh cũng đã thấy hiện trạng này, cũng muốn chỉnh trang lối vào khu mộ, đồng thời gắn tấm bảng nhỏ đầu hẻm số 99 đường Đặng Huy Trứ chỉ lối vào mộ Bùi Huy Tín, nhưng không hiểu sao chưa thực hiện.

Do khu nghĩa trang hầu như không còn đất trống, chỉ cần cho rải bê tông một đoạn dài chừng chục mét, rộng 1-2 mét; phía giáp đường từ hẻm số 99 Đặng Huy Trứ đi vào, xây vài bậc cấp lên khu nghĩa trang, hai bên xây hai cột trụ nhỏ gắn với một đoạn tường thành khoảng 1-2 mét. Khi đó, dân sẽ không đổ rác thải, nhất là có gắn tấm biển mới trên tường thành, với nội dung: “Lối vào mộ danh nhân Bùi Huy Tín - 100m”. Tấm biển gắn đầu hẻm số 99 Đặng Huy Trứ cũng tương tự (chỉ khác khoảng cách đến mộ là 300m) và hẳn không vướng luật lệ nào, khi tấm biển không cản trở giao thông.

Xin được mạnh dạn phác họa đôi điều như thế. Một việc không khó khăn gì, không tốn kém bao nhiêu, chỉ cần Sở Văn hóa và Thể thao hay phường Vĩnh Ninh giao cho một cán bộ, thuê thợ làm trong vài ngày là xong! Một ứng xử văn hóa với một danh nhân, một nhà báo từng ghi dấu ấn không phai mờ qua năm tháng.

Trung Sơn