Minh bạch, công bằng từ tiền lương và phụ cấp

Tiền lương, phụ cấp từ lâu luôn là vấn đề được xã hội quan tâm, gắn liền với đời sống hàng triệu cán bộ, công chức, viên chức, lực lượng vũ trang. Song, cơ chế cũ với hệ số, phụ cấp không còn phù hợp, chồng chéo, lạc hậu khiến chính sách này chưa thật sự trở thành động lực để họ cống hiến.

Trong bối cảnh thực hiện cuộc cách mạng về tinh gọn tổ chức bộ máy, vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, việc rà soát, xây dựng chính sách tiền lương và phụ cấp mới trở nên cấp thiết. Với mô hình mới, cấu trúc vị trí việc làm thay đổi, kéo theo thay đổi trách nhiệm và phạm vi công việc của cán bộ. Khi tinh gọn đầu mối, nhiều chức danh được sắp xếp lại, nếu vẫn để phụ cấp cũ sẽ phát sinh tình trạng bất bình đẳng khi người làm việc như nhau nhưng hưởng chế độ khác nhau, hay người làm nhiều hưởng ít, làm ít hưởng nhiều.

Xây dựng chính sách mới, điều cốt lõi là phải đảm bảo được yếu tố “công bằng”. Công bằng không phải là chia đều mà là phân bổ hợp lý theo vị trí việc làm, tính chất công việc, điều kiện vùng miền. Những giáo viên vùng cao, vùng khó khăn, những y bác sĩ miền biển đảo, chiến sĩ biên phòng ngày đêm bám dân, bám địa bàn vùng biên, những cán bộ nghiên cứu khoa học có đóng góp đặc biệt cho cộng đồng, đất nước... phải có chế độ đãi ngộ tương xứng.

Đó là sự công bằng cần thiết để giữ chân người giỏi, người tận tụy với công việc và khích lệ những người có cống hiến đặc biệt. Điều này góp phần tạo dựng niềm tin cho đội ngũ cán bộ về những nỗ lực, cống hiến của mình được ghi nhận đúng mức, người dân tin rằng ngân sách được sử dụng đúng mục đích, gắn với hiệu quả và trách nhiệm.

Việc này cũng được đặt trong bối cảnh triển khai Luật Tổ chức Chính quyền địa phương năm 2025, Luật Việc làm năm 2025, với các vấn đề cơ bản và quan trọng là sử dụng, đánh giá cán bộ theo nguyên tắc “có vào, có ra, có lên, có xuống”. Song song đó, việc trả lương, phụ cấp gắn với vị trí việc làm, trách nhiệm công vụ và đánh giá kết quả theo KPI với những tiêu chí rõ ràng, rõ có đầu ra, chất lượng phục vụ, mức độ hài lòng…, để không còn cảnh cán bộ “sáng cắp ô đi, chiều cắp ô về”.

Thực tế tại TPHCM đã chứng minh rằng phụ cấp gắn với hiệu quả công việc là hoàn toàn khả thi khi áp dụng chính sách chi thu nhập tăng thêm cho người hoạt động không chuyên trách cấp xã, khu phố, ấp theo hiệu quả công việc. Những người này không nằm trong biên chế nhưng được hưởng phụ cấp trình độ, công vụ, chế độ bảo hiểm tương đương công chức, bảo đảm không có tình trạng “làm việc như nhau nhưng hưởng khác nhau”.

Một minh chứng khác là tỉnh Khánh Hòa khi đi đầu cả nước trong việc áp dụng hệ thống KPI để đánh giá cán bộ, công chức, viên chức; cơ sở xếp lương, chi tiền thưởng được căn cứ vào vị trí, kết quả, hiệu quả công việc… Điều này tạo động lực, thay đổi tư duy làm việc của cán bộ theo hướng tích cực, minh bạch, trách nhiệm.

NGÔ BÌNH