Miễn thuế VAT với hàng trị giá thấp - bảo đảm công bằng, ngăn ngừa gian lận

Bước điều chỉnh rất quan trọng của chính sách thuế

Chia sẻ về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, Tổ trưởng Tổ Quản lý thuế, Ban Nghiệp vụ thuế hải quan (Cục Hải quan) cho biết, từ ngày 18/2/2025, Quyết định số 01/2025/QĐ-TTg chính thức có hiệu lực, chấm dứt việc miễn thuế GTGT đối với hàng hóa trị giá nhỏ gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Đây là một bước điều chỉnh rất quan trọng của chính sách thuế. Việc thu thuế GTGT với hàng trị giá nhỏ qua chuyển phát nhanh đã tăng nguồn thu ngân sách, đảm bảo công bằng, ngăn ngừa gian lận và phù hợp thông lệ quốc tế.

Sau 8 tháng triển khai, cơ quan Hải quan ghi nhận nhiều hiệu quả rõ rệt, đặc biệt, nguồn thu ngân sách được tăng cường đáng kể. Thống kê cho thấy, tính đến ngày 15/9/2025, số thuế GTGT thu được từ hàng trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh là 1.035 tỷ đồng. Đây là con số có ý nghĩa bước đầu góp phần đảm bảo nguồn lực cho đất nước, thực hiện chủ trương, định hướng của Đảng và Nhà nước về bao quát toàn bộ các nguồn thu, mở rộng cơ sở thu.

Ngoài ra, chính sách mới này đảm bảo sự công bằng trong cạnh tranh. Trước đây, hàng nhập khẩu nhỏ lẻ được miễn thuế trong khi hàng hóa sản xuất trong nước phải chịu thuế. Việc thu thuế này giúp tạo sân chơi bình đẳng hơn cho doanh nghiệp trong nước.

Đáng chú ý, việc áp thuế đã hạn chế được tình trạng chia nhỏ đơn hàng dưới định mức để né thuế, góp phần ngăn ngừa gian lận thương mại, chống thất thu thuế. Đồng thời, chính sách này cũng phù hợp với xu hướng quốc tế, khi nhiều nước như EU, Anh, Australia, Singapore, Thái Lan… đã bỏ quy định miễn thuế GTGT với hàng giá trị nhỏ.

Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền thông tin tại buổi Họp báo.

Bởi việc thu thuế GTGT hàng trị giá thấp gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh bảo đảm phù hợp với xu hướng pháp luật và thông lệ quốc tế. Cụ thể, trong những năm gần đây, các nước trong Liên minh châu Âu (EU) đã xóa bỏ quy định miễn thuế GTGT với các lô hàng từ 22 euro trở xuống. Vương quốc Anh (nước Anh, Scotland và xứ Wales) cũng bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu có tổng giá trị từ 135 bảng Anh trở xuống kể từ ngày 1/1/2021.

Tương tự tại Singapore, từ ngày 1/1/2023 cũng bắt đầu bãi bỏ quy định miễn thuế GTGT đối với hàng hóa trị giá thấp, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại điện tử. Để đảm bảo thực hành thương mại công bằng, từ ngày 1/5/2024, Thái Lan cũng thu thuế GTGT đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu, không phân biệt giá trị. Ngoài ra, tại các cuộc hội thảo, chuyên gia Dự án tạo thuận lợi thương mại (TFP) cũng khuyến cáo Việt Nam cân nhắc nên thu thuế GTGT đối với hàng hóa nhập khẩu trị giá thấp.

Theo bà Nguyễn Thị Khánh Huyền, để tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong khai báo hải quan, cũng như giảm gánh nặng quản lý thủ công cho cơ quan Hải quan, Cục Hải quan đã rất khẩn trương, nỗ lực trong việc xây dựng và kiện toàn hệ thống công nghệ thông tin phục vụ công tác khai báo và thu thuế đối với hàng trị giá nhỏ gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh.

Ngày 8/7/2025, Cục Hải quan đã ban hành Văn bản số 13103/CHQ-GSQL về kế hoạch triển khai Hệ thống thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu nhóm 2 gửi qua dịch vụ chuyển phát nhanh (Hệ thống AVP-ECOM). Theo đó, từ ngày 1/8/2025, áp dụng triển khai đối với tất cả các doanh nghiệp chuyển phát nhanh (bao gồm đường hàng không, đường bộ, đường sắt).

Nhấn mạnh hiệu quả của hệ thống này, đại diện Cục Hải quan cho rằng, việc áp dụng AVP-ECOM trong quản lý hàng hóa trị giá nhỏ đã giúp tăng tính minh bạch, rút ngắn thời gian xử lý và chống thất thu thuế GTGT. Nhờ đó, công tác thu ngân sách được đảm bảo, đồng thời tạo thuận lợi thương mại.

Mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế GTGT

Bà Nguyễn Thị Khánh Huyền cũng cho biết, Luật Thuế GTGT số 48/2024/QH15 cùng Nghị định hướng dẫn đã bổ sung nhiều quy định trước đây chỉ được hướng dẫn bằng công văn. Điểm nổi bật là việc mở rộng danh mục hàng hóa không chịu thuế GTGT, giúp doanh nghiệp bớt chịu rủi ro pháp lý và giảm chi phí tuân thủ.

Đáng chú ý là Luật Thuế GTGT, có hiệu lực từ 1/7/2025, đã bổ sung đối với nhóm hàng hóa thuộc đối tượng không chịu thuế GTGT. Đó là hàng hóa nhập khẩu từ nước ngoài của công ty cho thuê tài chính được vận chuyển thẳng vào khu phi thuế quan để cho doanh nghiệp trong khu phi thuế quan thuê tài chính; sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác chưa chế biến thành sản phẩm khác và sản phẩm xuất khẩu là tài nguyên, khoáng sản khai thác đã chế biến thành sản phẩm khác theo danh mục do Chính phủ quy định phù hợp với định hướng của nhà nước về không khuyến khích xuất khẩu, hạn chế xuất khẩu các tài nguyên, khoáng sản thô; tài sản di chuyển trong định mức miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

Ngoài ra, còn có hàng hóa mua bán, trao đổi để phục vụ cho sản xuất, tiêu dùng của cư dân biên giới thuộc danh mục hàng hóa mua bán, trao đổi của cư dân biên giới theo quy định và trong định mức được miễn thuế nhập khẩu theo pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu; di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa do cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhập khẩu.

Trong khi đó, Luật cũng quy định chặt chẽ hơn đảm bảo công tác quản lý của cơ quan hải quan như chuyển hàng hóa từ đối tượng không chịu thuế GTGT sang đối tượng chịu thuế GTGT để thu hẹp đối tượng không chịu thuế GTGT đối với mặt hàng phân bón, tàu khai thác thủy sản tại vùng biển, máy móc, thiết bị chuyên dùng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp chuyển từ đối tượng không chịu thuế sang đối tượng chịu thuế GTGT 5%; chuyển hàng hóa từ đối tượng chịu thuế GTGT 5% sang đối tượng chịu thuế GTGT 10% để thu hẹp đối tượng chịu thuế GTGT với mức thuế suất thấp đối với mặt hàng “đường; phụ phẩm trong sản xuất đường, bao gồm gỉ đường, bã mía, bã bùn”, “các loại thiết bị, dụng cụ chuyên dùng cho giảng dạy, nghiên cứu, thí nghiệm khoa học”, “nhựa thông sơ chế”, “lâm sản chưa qua chế biến”...

S.Thu