Miền Bắc và Bắc miền Trung chìm trong mưa lũ
Do tác động trực tiếp của hoàn lưu bão số 10, từ ngày 29 đến chiều tối 30-9, khắp các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung bộ có mưa to đến rất to, kéo dài.
Cảnh báo “lũ đặc biệt lớn”
Tại Hà Nội, từ nội thành ra ngoại thành, nhiều nơi ngập nặng. Nhiều người dân không thể đi làm, không thể đưa đón con cái học hành, phải hoãn (hủy) nhiều cuộc gặp, kế hoạch và công việc. Nhiều trường học phải cấp tốc cho học sinh nghỉ học.
Trên các tuyến đường huyết mạch dẫn vào trung tâm và ở ngoại ô Hà Nội như đường Tố Hữu - Lê Văn Lương, đường Nguyễn Xiển, phố Lương Thế Vinh, khu vực Mỹ Đình, đường gom Đại lộ Thăng Long, đường Lê Trọng Tấn, khu vực xã An Khánh… xe chết máy la liệt, người dân phải dắt bộ.

Đường phố Hà Nội ngập nặng trong mưa, ngày 30-9
Dọc vỉa hè đường Trần Hưng Đạo ở trung tâm Hà Nội, nước mưa ngập lưng bánh xe. Dọc quốc lộ 32 đoạn qua Bắc Từ Liêm bị ách tắc dài vì nước ngập. Tính tới 18 giờ ngày 30-9, mặc dù mưa đã ngớt nhưng trên địa bàn Hà Nội vẫn còn rất nhiều điểm ngập lụt khiến giao thông ùn tắc nghiêm trọng.
Theo Công ty thoát nước Hà Nội, từ sáng tới chiều cùng ngày, lượng mưa tại nhiều khu vực ở Hà Nội ở mức rất cao, thậm chí là kỷ lục, như phường Ô Chợ Dừa có lượng mưa hơn 503mm, xã Vĩnh Thanh 448mm, phường Hai Bà Trưng trên 391mm, phường Tây Mỗ trên 300mm... Hệ thống thoát nước của TP Hà Nội hiện chỉ đảm bảo tiêu thoát nước với những trận mưa có mật độ 310mm trong 48 giờ nên lượng mưa trong ngày 30-9 đã vượt ngưỡng, gây quá tải cho hệ thống thoát nước. Cùng với đó, mực nước sông Tô Lịch và nhiều hồ lớn như Hồ Tây, Đống Đa, Hoàn Kiếm đều vượt ngưỡng gây tràn bờ.

Một cây cầu treo ở xã Tú Lệ (tỉnh Lào Cai) bị đứt gãy do mưa lũ ngày 30-9. Ảnh: PHÚC VĂN
Cùng lúc, tại hàng loạt địa phương như Lào Cai, Phú Thọ, Bắc Ninh, Thái Nguyên, Cao Bằng… nước lũ trên sông dâng cao sau 2 ngày đêm mưa không ngớt. Nước từ các suối cuồn cuộn đổ về. Tại các xã nằm ven sông Thao thuộc tỉnh Lào Cai (đặc biệt là phường Yên Bái) nước tràn vào hàng trăm ngôi nhà. Anh Bùi Văn Sơn, nhà ở đường Nguyễn Thái Học (phường Yên Bái) cho biết, mực nước chỉ còn khoảng 1 gang tay là bằng mực nước lịch sử năm 2024 do bão Yagi gây ra.

Phường Yên Bái (tỉnh Lào Cai) chìm trong nước lũ, ngày 30-9. Ảnh: PHÚC VĂN
Tại tỉnh Cao Bằng, nước lũ sông Gâm và sông Bằng Giang đều vượt báo động 3, làm ngập nhiều khu dân cư ven sông tại các phường Thục Phán, Nùng Chí Cao, Tân Giang và một số xã như Hòa An, Thông Nông, Cần Yên, Nguyên Bình và Xuân Trường.
Cùng ngày 30-9, tại tỉnh Tuyên Quang đã xảy ra vụ sạt lở đất tại thôn Mã Lầu A, xã Lũng Cú khiến 4 người trong một gia đình mất tích. Chính quyền xã Lũng Cú đã khẩn trương tìm kiếm, cứu hộ các nạn nhân, đồng thời di dời khẩn cấp 3 hộ dân có nguy cơ cao trong thôn đến nơi an toàn.
Theo thông tin từ Cục Khí tượng - thủy văn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), mưa lớn kéo dài và bao trùm khắp miền Bắc khiến nước lũ ở nhiều sông lên cao. Trung tâm Dự báo khí tượng - thủy văn quốc gia đã phát cảnh báo “lũ đặc biệt lớn” trên sông Thao (thượng nguồn, tức sông Hồng) ở Bắc bộ và sông Cả, sông Mã ở Bắc Trung bộ.
Trước tình hình mưa lớn diện rộng và lũ đặc biệt lớn, ngày 30-9, Ban Chỉ đạo Phòng thủ dân sự quốc gia đã phát công điện chỉ đạo UBND các tỉnh ở Bắc bộ cùng các bộ, ngành ứng phó lũ đặc biệt lớn, cung cấp thông tin kịp thời đến người dân và chính quyền cơ sở để chủ động phòng tránh. Lực lượng chức năng khẩn trương di dời, sơ tán người dân ở khu vực thấp trũng, ven sông, vùng có nguy cơ cao xảy ra ngập lụt và sạt lở đất.
Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm người dân bị thiệt hại do lốc xoáy tại Ninh Bình
Tối 30-9, tại tỉnh Ninh Bình, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới viếng các nạn nhân tử vong, thăm hỏi, động viên thân nhân những người bị nạn; đồng thời thăm hỏi, động viên người dân bị thiệt hại do thiên tai trên địa bàn.
Tại thôn Phú Bình, xã Quỹ Nhất, Thủ tướng Phạm Minh Chính và đoàn đã viếng cụ Hoàng Văn Khiêm (sinh năm 1934) và cụ Đoàn Thị Nhị (sinh năm 1938). Căn nhà của 2 cụ bị sập trong trận lốc xoáy xảy ra rạng sáng 29-9, khiến 2 cụ thiệt mạng. Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc đến các gia đình có người bị nạn và chia sẻ với những đau thương, mất mát, khó khăn của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân vùng bị thiên tai.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thường trực Ban Bí thư, các công điện của Thủ tướng Chính phủ, đẩy nhanh tiến độ khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ, nhanh chóng ổn định tình hình nhân dân vùng bị ảnh hưởng bởi thiên tai trong thời gian sớm nhất; đặc biệt hỗ trợ nhân dân sửa chữa nhà cửa bị tốc mái, hư hại do bão, lũ; bố trí nơi ở tạm, hỗ trợ lương thực, nước uống, nhu yếu phẩm cho những hộ dân bị mất nhà cửa, dứt khoát không để bất cứ người dân nào bị đói, rét, khát, không có chỗ ở, thiếu quần áo.
Trước đó, chiều 30-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp tục ký công điện về việc khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ tại các tỉnh Cao Bằng, Tuyên Quang, Lào Cai...
LÂM NGUYÊN
Đường sắt, hàng không bị ảnh hưởng nặng
Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10 gây mưa lớn tại một số tỉnh, trong ngày 30-9, ngành đường sắt ngừng chạy tàu NA1, NA2 (tuyến Hà Nội - Nghệ An); tàu SE9, SE10 (tuyến Hà Nội - TPHCM); tàu SP8, SP3, SP4, SP7 (tuyến Lào Cai - Hà Nội). Ngành đường sắt đã tổ chức chuyển hơn 1.100 hành khách bằng đường bộ từ ga Thanh Hóa đến ga Trường Lâm. Trong ngày 1-10, ngừng chạy tàu SP8 (tuyến Lào Cai - Hà Nội).
Cũng trong ngày 30-9, do thời tiết xấu tại khu vực Hà Nội với mưa giông và tầm nhìn hạn chế, hàng chục chuyến bay đến và đi từ sân bay Nội Bài phải điều chỉnh kế hoạch khai thác, bay chờ hoặc hạ cánh tại sân bay khác như Cát Bi (Hải Phòng), Thọ Xuân (Thanh Hóa), Đồng Hới (Quảng Trị), Phú Bài (Huế), Đà Nẵng…
BÍCH QUYÊN
Trắng đêm canh nước lên
Sau vài chục năm, người dân ven sông Lam thuộc xã Lam Thành (tỉnh Nghệ An) mới lại phải chạy lụt sau bão. Ngay từ sáng sớm ngày 30-9, trên đường đê Tả Lam đã nhốn nháo người, xe cộ, trâu bò… Từ trong các xóm Hưng Lợi 2, Hưng Lợi 3, Châu Nhân 1, Châu Nhân 2… các thuyền nhỏ vận chuyển người già, trẻ nhỏ, xe máy, ti vi… hướng lên trên đê. Trâu bò cũng được các thanh niên khỏe mạnh dắt lên bờ. Nhiều người mang theo mì tôm, nước uống và nhu yếu phẩm chuyển vào cho những người đang ở trong các nhà cao tầng phía trong xóm.
Anh Phạm Thọ, xóm Hưng Lợi 3 lo lắng: “Nước lên quá nhanh! Em chỉ kịp mở cửa đưa vợ và mấy đứa nhỏ thoát ra chạy lên đê. Đến 16 giờ ngày 30-9 nước vẫn có xu hướng lên. Đêm nay lại trắng đêm canh nước”.

Chiến sĩ Ban Chỉ huy Biên phòng cửa khẩu cảng Vũng Áng - Sơn Dương giúp lợp lại mái ngói cho Trường Tiểu học Kỳ Trinh, phường Vũng Áng, tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: DƯƠNG QUANG
Tại các xã miền Tây của Nghệ An như: Mường Xén, Nhôn Mai, Mỹ Lý, Lượng Minh, Yên Hòa, Tam Thái... nước lũ các sông lên nhanh, nước trong các khe suối chảy mạnh gây ngập trên diện rộng, chia cắt nhiều nơi. Phó Chủ tịch UBND xã Yên Hòa Lô Thanh Bình cho biết, hiện có 18 thôn bản bị cô lập hoàn toàn. Trường THCS xã Yên Hòa bị ngập lụt, nước tràn vào các phòng học tầng 1, ngập Trường mầm non Yên Thắng.

Dọn dẹp trường lớp sau bão ở xã Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ảnh: DƯƠNG QUANG
Trên địa bàn xã Yên Hòa, tuyến quốc lộ 48C nước dâng ngập 3 điểm (bản Cooc, bản Yên Tân và cầu Xốp Chạng - bản Yên Hợp). Tuyến tỉnh lộ 543B tràn Na Pu bị ngập sâu, người dân không thể qua lại. Rạng sáng 30-9, mưa lớn kèm lũ ống đã quét qua một số bản ở xã Trung Hạ (tỉnh Thanh Hóa) gây thiệt hại nặng; quốc lộ 217 chạy qua địa bàn bị sạt lở gây chia cắt với các xã biên giới Mường Mìn, Na Mèo, Sơn Thủy…
Ngày 30-9, Trung ương Hội Chữ thập đỏ Việt Nam đã quyết định triển khai cứu trợ khẩn cấp cho người dân bị ảnh hưởng tại các tỉnh Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh với tổng trị giá tiền và hàng hơn 2,1 tỷ đồng.

Đến chiều 30-9, địa bàn xã Nông Cống (tỉnh Thanh Hóa) vẫn ngập sâu trong nước. Ảnh: Duy Cường
Ghi nhận tại các xã Tượng Lĩnh, Công Chính, Nông Cống (Thanh Hóa), đến chiều 30-9 nhiều xóm làng vẫn chìm trong biển nước. Một số thời điểm trời tối sầm, mưa xối xả, gió rờn rợn.
Theo UBND xã Nông Cống, toàn xã có khoảng hơn 3.000 nhà dân bị ngập trong nước. Ngay từ tối 29-9 đến chiều 30-9, các lực lượng gồm chính quyền địa phương, bộ đội, công an, dân quân tự vệ… đã tỏa đi các địa bàn đưa người già, trẻ nhỏ, người ốm đau, bệnh tật đến nơi an toàn; đồng thời cung cấp mì tôm, lương khô, nước uống, áo phao… giúp dân.
Ông Đào Xuân Trường (thôn Cao Nhuận, xã Nông Cống) kể lại: “Thôn Cao Nhuận nhiều năm nay dù mưa to thế nào cũng chưa bao giờ bị ngập. Nhưng từ trưa ngày 29-9, do mưa lớn kéo dài liên tục, nước dâng cao và lên rất nhanh, chỉ một tiếng sau là dồn vào nhà, ngập sâu khiến gia đình trở tay không kịp, nhà lại toàn người già...”.
Bão số 10 làm 27 người chết, 21 người mất tích
Theo báo cáo của Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai, cập nhật đến 16 giờ ngày 30-9, bão số 10 kèm mưa lũ, sạt lở, dông lốc, ngập lụt đã gây thiệt hại nặng nề tại nhiều tỉnh, thành phố từ miền núi phía Bắc đến miền Trung.
Trong đó, đã có 27 người chết tại nhiều địa phương: Lào Cai 3 người, Cao Bằng 2 người, Sơn La 1 người, Lạng Sơn 1 người, Hưng Yên 2 người, Ninh Bình 9 người, Thanh Hóa 2 người, Nghệ An 1 người, Hà Tĩnh 1 người, Quảng Trị 3 người, TP Huế 1 người, Đà Nẵng 1 người. Còn 21 người mất tích, chủ yếu do lũ cuốn và bị sự cố tàu cá tại Quảng Trị, Tuyên Quang, Thanh Hóa, Lào Cai, Cao Bằng, Sơn La. Tổng số người bị thương đến chiều 30-9 là 112 người.
Theo cơ quan thường trực phòng chống thiên tai thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thiệt hại vật chất cũng rất lớn. Tại Bắc bộ và Trung bộ có 90 nhà sập đổ, hơn 144.000 nhà bị tốc mái, gần 14.000 nhà ngập. Hàng chục ngàn ha lúa, hoa màu và thủy sản bị hư hỏng. Nhiều tuyến đường, cầu cống và hệ thống điện bị hư hại nghiêm trọng, trong đó có hơn 6.200 cột điện gãy đổ, 60.000 cây xanh bị quật ngã.
Ngày 30-9, ông Trần Phong, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị đã có buổi làm việc với các lực lượng chức năng về thực hiện công tác tìm kiếm các ngư dân còn mất tích và trục vớt tàu cá gặp nạn trong bão số 10. Tàu cá BV-92756-TS và BV-92754-TS gồm 13 ngư dân, đang neo đậu tại bờ Bắc, tổ dân phố Xuân Lộc, phường Bắc Gianh bị đứt dây neo, trôi tự do lúc 23 giờ 30 ngày 28-9. Sau đó có 4 người bơi được vào bờ, còn 9 người mất tích. Đến 11 giờ ngày 30-9 đã tìm thấy 3/9 thi thể ngư dân trôi dạt vào bờ. Hiện tỉnh đang tăng cường lực lượng, phương tiện để mở rộng phạm vi tìm kiếm ngư dân còn mất tích; đồng thời xây dựng phương án cụ thể để nhanh chóng tiến hành công tác trục vớt tàu cá gặp nạn trong thời gian nhanh nhất.
Cùng ngày, UBND tỉnh Gia Lai mở cuộc họp khẩn bàn phương án tìm kiếm tàu cá BĐ 97258 TS cùng 8 ngư dân mất liên lạc trên biển. Theo Ban Chỉ huy Phòng thủ dân sự tỉnh, tàu cá này do ông Huỳnh Văn Sơn (41 tuổi, ngụ phường Hoài Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai) làm chủ kiêm thuyền trưởng, bị mất kết nối thiết bị giám sát hành trình, không liên lạc được với gia đình vào lúc 20 giờ 13 ngày 27-9, thời điểm bão số 10 đang di chuyển vào biển Đông. Tối 28-9, người thân báo cáo vụ việc cho Đồn Biên phòng Tam Quan Nam. Tỉnh Gia Lai đã đề nghị lực lượng quân sự, biên phòng các tỉnh Khánh Hòa, Đắk Lắk phối hợp, đồng thời kêu gọi tàu thuyền ngư dân trong khu vực hỗ trợ tìm kiếm...
Tại cuộc họp, ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai chỉ đạo Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh thành lập ngay Sở Chỉ huy lâm thời trực 24/7 để xử lý các tình huống từ biển vào bờ; huy động các lực lượng, ngư dân trên biển để mở rộng cuộc tìm kiếm lên trên 200 hải lý. Báo cáo Bộ Quốc phòng để huy động các lực lượng cùng phương tiện, trực thăng vào cuộc hỗ trợ công tác tìm kiếm, cứu hộ...
Trong ngày 30-9, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hà Tĩnh điều động 11.315 lượt cán bộ, chiến sĩ, cùng 45 ô tô các loại cơ động đến các địa bàn trọng điểm giúp dân khắc phục hậu quả. Trong đó, ưu tiên giúp các trường học nhanh chóng sửa sang, tháo dỡ, thu dọn các mái tôn, mái che bị hư hỏng; lợp lại mái trường, sắp xếp bàn ghế, đồ dùng, trang thiết bị học học tập; cắt tỉa, trồng lại cây xanh đổ ngã, dọn dẹp vệ sinh môi trường thông thoáng, sạch đẹp để sẵn sàng đón các học sinh trở lại sau bão.
Cán bộ, chiến sĩ cũng tập trung giúp các cơ sở y tế, nhà dân khắc phục, sửa chữa, lợp lại mái nhà.
NHÓM PV