Mexico 'xoa dịu', ông Trump có đổi ý việc áp thuế?

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum và Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump đã nhất trí trong cuộc điện đàm mới đây rằng hai nước sẽ có "mối quan hệ tốt đẹp". Thông tin với báo giới về sự kiện này, bà Claudia Sheinbaum cũng bác bỏ đe dọa áp thuế 25% với hàng xuất khẩu của Mexico nếu nước này không ngăn chặn được dòng người di cư và ma túy vào Mỹ.

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã có cuộc điện đàm với Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump hôm 27/11. Ảnh: EPA

"Sẽ không có cuộc chiến thuế quan tiềm tàng nào," Tổng thống Sheinbaum khẳng định trong họp báo thường kỳ.

Mặt khác, bà Sheinbaum và ông Trump đã đưa ra những tuyên bố khác nhau về cuộc điện đàm. Ông Trump khẳng định, bà Sheinbaum đã đồng ý "ngăn chặn dòng người di cư từ Mexico", hay đồng nghĩa "đóng cửa Biên giới phía Nam giữa hai bên" ngay lập tức.

Đáp lại, bà Sheinbaum hôm 27/11 cho biết: "Lập trường của Mexico không phải là đóng cửa biên giới mà là xây dựng những cây cầu".

Những nhận định trái ngược phản ánh sự không chắc chắn xung quanh mối quan hệ giữa Mỹ và đối tác thương mại hàng đầu của nước này, trong bối cảnh ông Trump chuẩn bị nhậm chức. Bà Sheinbaum cũng cho biết, Mexico sẽ tiếp tục tiết chế dòng người di cư đến Mỹ. Các vụ bắt giữ tại biên giới Mỹ liên quan tới người di cư đã giảm 75% kể từ tháng 12/2023.

Cả hai nhà lãnh đạo đều cho biết cuộc trò chuyện diễn ra tích cực. Gabriel Guerra, một cựu nhà ngoại giao Mexico, cho biết sự thay đổi trong giọng điệu cho thấy ông Trump không tìm cách áp đặt thuế quan mà muốn giành chiến thắng chính trị.

Ông Trump hồi đầu tuần đã có tuyên bố "gây sốc", theo đó cam kết áp thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada, hai đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ, nhằm giảm thiểu nguy cơ về ma túy và các vấn đề lieenq uan tới người di cư.

80% hàng hóa xuất khẩu của Mexico là sang Mỹ. Các nhà kinh tế nhận định, nếu mức thuế ông Trump đưa ra được ban hành, có thể đẩy Mexico vào suy thoái. Mặt khác, Mexico cũng là một đối tác thương mại quan trọng của Mỹ. Nhiều tập đoàn Mỹ, từ các nhà sản xuất nông sản đến ô tô, sản xuất hàng hóa thông qua các chuỗi sản xuất xuyên biên giới.

Như vậy, việc áp thuế với hàng xuất khẩu của Mexico không chỉ làm tăng giá cho người tiêu dùng Mỹ mà còn ảnh hưởng đến các công ty Mỹ sản xuất tại Mexico hoặc phụ thuộc vào quốc gia này về linh kiện hoặc nguyên liệu thô. Bộ trưởng Kinh tế Marcelo Ebrard cho biết mức thuế ông Trump đe dọa có thể khiến 400.000 người Mỹ mất việc làm.

Ngay cả khi mối đe dọa về thuế quan lắng xuống, hai nước láng giềng vẫn phải đối mặt với một giai đoạn khó khăn.

Mỹ duy trì thâm hụt thương mại đáng kể với Mexico và lo ngại về việc Trung Quốc gia tăng đầu tư vào quốc gia láng giềng này. Nếu ông Trump thực hiện kế hoạch trục xuất nhiều trong số 11 triệu người di cư bất hợp pháp tại Mỹ, Mexico có thể sẽ là quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Các nhà phân tích cho biết, khoảng một nửa số người nhập cư không có giấy tờ là người Mexico.

Ông Trump thậm chí đe dọa hành động quân sự đơn phương của Mỹ để ngăn chặn sự xuất hiện của fentanyl từ Mexico, nơi thuốc phiện được các nhóm tội phạm sản xuất bằng cách sử dụng các hóa chất nhập khẩu từ Châu Á.

Bà Sheinbaum đã làm dịu trạng thái của ông Trump trong vấn đề này khi kể về một chiến dịch dịch vụ công gần đây có tên "Fentanyl Kills" cảnh báo người dân Mexico về loại thuốc này. "Ông ấy rất quan tâm", Tổng thống Mexico khẳng định.

Sau cuộc điện đàm, ông Trump đã đăng trên Truth Social: "Tôi sẽ thực hiện một Chiến dịch thông tin quy mô lớn tại Mỹ, giải thích Fentanyl có hại như thế nào đối với mọi người khi sử dụng".

Mexico không có cuộc khủng hoảng nghiệm Opioid (thuốc giảm đau) như đã xảy ra ở Mỹ với sự bùng nổ của OxyContin và các loại thuốc giảm đau khác do các công ty dược phẩm sản xuất. Khi chính phủ Mỹ đàn áp những loại thuốc đó, nhiều người nghiện đã chuyển sang heroin bất hợp pháp, sau đó là fentanyl.

Tuy nhiên, Mexico đang phải chịu mức độ sử dụng methamphetamine tăng vọt. Loại ma túy tổng hợp này được các băng nhóm tội phạm của nước này sản xuất cho cả thị trường trong nước và xuất khẩu, và một lượng lớn bạo lực ở đây bắt nguồn từ các cuộc ẩu đả trên đường phố về việc bán loại ma túy này.

Liên Hà