Mẹ bầu nên làm gì để tăng cường hệ miễn dịch và phòng tránh bệnh trong thai kỳ?

Vì sao mẹ bầu dễ gặp vấn đề sức khỏe?

Hệ miễn dịch đóng vai trò như một lá chắn bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus và các tác nhân gây hại. Tuy nhiên, trong thai kỳ, sự thay đổi nội tiết làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến mẹ bầu dễ gặp các vấn đề như:

Nhiễm trùng: Các bệnh do virus hoặc vi khuẩn như cảm cúm, viêm gan A, hoặc sốt rét có thể ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ và bé.

Bệnh tự miễn: Các bệnh như viêm khớp dạng thấp hoặc lupus ban đỏ dễ tái phát trong thai kỳ.

Tăng huyết áp: Phản ứng miễn dịch bất thường có thể dẫn đến huyết áp cao.

Cảm lạnh và cúm: Cơ thể mẹ bầu khó chống lại các bệnh thông thường do sức đề kháng giảm.

Để giảm thiểu các rủi ro này, mẹ bầu có thể áp dụng những phương pháp sau để tăng cường miễn dịch một cách an toàn và hiệu quả.

Dinh dưỡng: Nền tảng của đề kháng

Chế độ ăn uống khoa học là yếu tố quan trọng giúp mẹ bầu tăng cường hệ miễn dịch một cách tự nhiên. Trong những tháng đầu, dù bị ốm nghén gây mệt mỏi và chán ăn, mẹ vẫn nên chia nhỏ bữa và chọn những thực phẩm dễ tiêu hóa. Trà gừng, bánh quy mặn hoặc cháo loãng là lựa chọn nhẹ nhàng cho dạ dày.

Khi cảm giác ăn uống cải thiện, mẹ bầu cần bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất thông qua thực phẩm. Trái cây như cam, ổi, dứa chứa nhiều vitamin C giúp tăng sức đề kháng và hỗ trợ phát triển hệ hô hấp của thai nhi. Thịt đỏ, gan động vật và rau lá xanh đậm cung cấp sắt, giúp ngăn ngừa thiếu máu và hỗ trợ chức năng miễn dịch. Cà rốt, xoài và khoai lang giàu vitamin A giúp phòng chống nhiễm trùng và hỗ trợ phát triển tế bào.

Không nên bỏ qua các thực phẩm giàu lợi khuẩn như sữa chua, yến mạch – vốn rất tốt cho đường ruột, nơi tập trung hơn 70% tế bào miễn dịch. Ngoài ra, việc hạn chế thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và thức ăn nhanh cũng giúp giảm gánh nặng cho hệ miễn dịch. Khi cần thiết, mẹ có thể bổ sung thêm vitamin tổng hợp, axit folic, kẽm hoặc omega-3 dưới sự tư vấn của bác sĩ.

Sữa, trái cây và ngũ cốc là những món ăn cho mẹ bầu khởi đầu ngày mới tràn đầy năng lượng

Lối sống lành mạnh để miễn dịch hoạt động hiệu quả

Một lối sống điều độ không chỉ giúp mẹ bầu cảm thấy dễ chịu mà còn giúp hệ miễn dịch vận hành tốt hơn. Giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi cơ thể. Ngủ đủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi ngày giúp tăng số lượng và hiệu quả hoạt động của các tế bào miễn dịch, đồng thời giảm nguy cơ cảm lạnh, cúm hay các bệnh do virus.

Tình trạng căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nồng độ cortisol – hormone gây ức chế hệ miễn dịch. Vì vậy, duy trì trạng thái tinh thần thư giãn thông qua yoga bầu, thiền định, nghe nhạc nhẹ hoặc đơn giản là trò chuyện cùng người thân có thể mang lại lợi ích sức khỏe lâu dài cho cả mẹ và bé.

Rượu, bia, thuốc lá và cà phê là những chất kích thích cần tuyệt đối tránh trong thai kỳ, không chỉ vì nguy cơ dị tật thai mà còn vì chúng làm rối loạn hoạt động miễn dịch.

Nước: Yếu tố đơn giản nhưng dễ bị bỏ quên

Uống đủ nước là một trong những cách dễ thực hiện nhất để nâng cao sức đề kháng. Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, quá trình đào thải độc tố qua mồ hôi và nước tiểu sẽ diễn ra hiệu quả hơn, từ đó giảm gánh nặng cho gan và thận – hai cơ quan đóng vai trò quan trọng trong miễn dịch. Trung bình mỗi ngày mẹ bầu nên uống khoảng 2 đến 2,5 lít nước, có thể xen kẽ nước lọc, nước ép trái cây tươi hoặc canh rau.

Vận động nhẹ giúp kích thích tuần hoàn và miễn dịch

Không ít mẹ bầu lo ngại rằng việc vận động có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Tuy nhiên, những bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga bầu hoặc bơi lội dưới sự hướng dẫn chuyên môn không chỉ an toàn mà còn rất có lợi cho hệ tuần hoàn, hô hấp và miễn dịch. Vận động còn giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ và làm giảm nguy cơ mắc các biến chứng thai kỳ như đái tháo đường hay tăng huyết áp.

Yoga giúp mẹ bầu giúp ngừa tình trạng thừa cân, đau mỏi xương chậu

Mỗi ngày, mẹ bầu có thể dành 20 đến 30 phút cho hoạt động thể chất. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể, dừng lại khi có dấu hiệu mệt hoặc bất thường và luôn hỏi ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ băn khoăn nào.

Giữ khoảng cách với mầm bệnh trong cộng đồng

Trong thời gian mang thai, mẹ bầu nên hạn chế lui tới nơi đông người, nhất là vào mùa dịch. Nếu bắt buộc phải ra ngoài, đeo khẩu trang và rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn là biện pháp tối thiểu để tránh lây nhiễm. Khi ở gần người có dấu hiệu ho, sổ mũi hay sốt, cần chủ động giữ khoảng cách hoặc đeo khẩu trang y tế.

Việc giữ gìn vệ sinh cá nhân cũng không kém phần quan trọng. Tay là nơi tiếp xúc với nhiều vật dụng và bề mặt, do đó cần được làm sạch trước và sau khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc khi trở về nhà. Những hành động đơn giản như vậy có thể ngăn ngừa rất nhiều bệnh lây nhiễm qua tiếp xúc.

Làn da: hàng rào miễn dịch dễ bị bỏ quên

Da không chỉ là lớp bảo vệ bên ngoài mà còn là một phần quan trọng của hệ miễn dịch. Khi da khô, nứt nẻ hoặc bị kích ứng, vi khuẩn và bụi bẩn dễ dàng xâm nhập gây viêm nhiễm. Do đó, mẹ bầu nên sử dụng các sản phẩm làm sạch và dưỡng da dịu nhẹ, tránh chứa hóa chất mạnh. Trong môi trường có nhiều khói bụi hoặc ánh nắng gắt, việc đeo khẩu trang, đội mũ và bôi kem chống nắng an toàn cho thai kỳ cũng là cách bảo vệ tuyến phòng thủ đầu tiên của cơ thể.

Hành trình làm mẹ luôn đi kèm với nhiều thay đổi cả về thể chất lẫn tinh thần. Trong bối cảnh sức đề kháng bị ảnh hưởng, chủ động chăm sóc bản thân là cách để mẹ bầu không chỉ bảo vệ chính mình mà còn tạo điều kiện phát triển tối ưu cho em bé trong bụng. Một cơ thể khỏe mạnh từ bên trong là khởi đầu tốt đẹp cho hành trình sinh nở và nuôi con bằng sự vững vàng và an tâm.

Minh Diễm