Mang âm nhạc đến với bệnh nhân tâm thần

Ca sĩ Ngọc Khoa hát cho bệnh nhân tâm thần nghe. Ảnh: Hạnh Dung

Chính bởi vậy, thời gian qua, Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 (phường Tân Triều, tỉnh Đồng Nai) đã ứng dụng âm nhạc như một giải pháp trị liệu, giúp người bệnh tâm thần ổn định cảm xúc, sớm hòa nhập cộng đồng.

Liều thuốc tinh thần vô giá

Sau một tháng tập luyện miệt mài dưới sự hướng dẫn của các bác sĩ, kỹ thuật viên, mới đây, chị T.Đ. (34 tuổi, ngụ Thành phố Hồ Chí Minh) cùng 17 bệnh nhân khác đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 đã tự tin đứng trên sân khấu biểu diễn ca khúc Cứ vui lên.

Trên nền nhạc, cả 18 bệnh nhân cùng hòa giọng đều nhau và đúng nhạc. Với giai điệu vui tươi, cả tốp ca vừa hát vừa nhún nhảy theo nhạc khiến người xem có những cảm xúc khó tả.

Chị T.Đ. tâm sự, chị vào viện vì bị trầm cảm nặng do áp lực công việc, cuộc sống riêng. Từ khi vào viện đến nay, chị được tâm sự với mọi người, được tham gia các hoạt động tại bệnh viện và đặc biệt là được học hát, được hát và biểu diễn trên sân khấu. Mỗi lần tập luyện, chị thấy khá vất vả nhưng khi đã “chinh phục” được một bài hát nào đó, chị thấy rất vui.

“Tham gia hội diễn văn nghệ do bệnh viện tổ chức lần này, tôi biểu diễn 2 ca khúc Cứ vui lên và Chuyện như chưa bắt đầu. Bài hát Cứ vui lên muốn gửi gắm thông điệp: Khi mình cảm thấy mệt mỏi thì hãy cứ nói với bạn bè của mình những khúc mắc trong lòng, cứ cố gắng thêm một chút nữa rồi mọi thứ sẽ ổn. Còn bài hát Chuyện như chưa bắt đầu muốn nói rằng, mọi chuyện quá khứ thì mình hãy quên đi như chưa từng xảy ra. Cái gì quan trọng thì giữ lại, cái gì không quan trọng thì bỏ qua một bên” - chị T.Đ. tâm sự sau khi đã hoàn thành biểu diễn.

Cũng như chị T.Đ., bệnh nhân Đ.K. (47 tuổi, quê tỉnh Vĩnh Long) cũng có niềm đam mê đặc biệt với âm nhạc. Tại các buổi trị liệu tại khoa hay trong các chương trình văn nghệ do bệnh viện tổ chức, ông Đ. đều hào hứng tham gia. Ông biểu diễn nhiều bài hát về tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm gia đình, rồi thổi kèn Melodion, được khán giả là những bệnh nhân tâm thần, các y, bác sĩ, điều dưỡng tán thưởng.

Ông K. tâm sự: Nhờ có sự chăm sóc, giúp đỡ của các y, bác sĩ, được tham gia các hoạt động ngoài trời, tập văn nghệ mà ông thấy bệnh của mình đã bớt nhiều. Trước đây, ông K. bị hoang tưởng, mỗi ngày chỉ ngủ 1-2 tiếng, nhưng sau khi được điều trị bằng các liệu pháp, trong đó có âm nhạc, nay ông đã ăn ngon, ngủ tốt.

Âm nhạc xóa nhòa mọi khoảng cách

Mới đây, Nghệ sĩ Nhân dân Tạ Minh Tâm, nguyên Phó Giám đốc Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh, đã đến xem và hát cho bệnh nhân tâm thần đang điều trị tại Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2 nghe. Ông cho biết: “Nhiều người nghĩ rằng bệnh nhân tâm thần có cái gì đó rất “dữ dội”. Nhưng khi vào bệnh viện, tiếp xúc với họ, nghe họ hát, xem họ biểu diễn và được họ cổ vũ nhiệt tình, tôi thấy họ rất dễ thương, rất yêu cuộc sống, say mê nghệ thuật. Xem bệnh nhân tâm thần biểu diễn, tôi nhận thấy họ có cảm xúc âm nhạc và giúp tôi cũng có thêm cảm hứng âm nhạc mới”.

Nghệ sĩ Nhân dân Tạ Minh Tâm đánh giá cao việc Ban Giám đốc Bệnh viện Tâm thần Trung ương 2, các bác sĩ, kỹ thuật viên đã vận dụng âm nhạc một cách triệt để để tạo ra hiệu quả rất tốt, giúp các bệnh nhân hồi phục sớm trạng thái tinh thần. Ông chia sẻ: “Tôi luôn sẵn sàng đóng góp sức mình cho những việc làm có ích với cuộc sống, trong đó có hoạt động đem âm nhạc đến với bệnh nhân đang điều trị tại các bệnh viện, trong đó có các bệnh nhân tâm thần. Những lúc đó, tôi thấy cuộc đời thật ý nghĩa”.

Gắn bó với bệnh viện và bệnh nhân tâm thần ngót nghét 20 năm, ThS, ca sĩ Nguyễn Ngọc Khoa, giảng viên Trường trung cấp Văn hóa Nghệ thuật Đồng Nai cho hay: “Tôi tiếp xúc với âm nhạc chuyên nghiệp từ năm 20 tuổi, đến nay đã hơn 30 năm, trong đó có nhiều năm gắn bó với bệnh nhân tâm thần. Tôi yêu âm nhạc và càng thấy âm nhạc có ý nghĩa hơn khi là một trong những phương pháp trị liệu đối với bệnh nhân tâm thần. Nhờ có âm nhạc mà bệnh nhân từ những người vô thức dần hồi phục cảm xúc và có thể quay trở lại cuộc sống đời thường. Tôi rất vui và hạnh phúc khi xem các bệnh nhân tâm thần biểu diễn, sử dụng các loại nhạc cụ từ đơn giản đến phức tạp. Chúng tôi rất biết ơn các bác sĩ, kỹ thuật viên đã sử dụng âm nhạc rất hiệu quả”.

Cũng từng mang âm nhạc đến với bệnh nhân tâm thần, ca sĩ Nhung Rita (Thành phố Hồ Chí Minh) bộc bạch: Với mỗi nghệ sĩ, khán giả có ý nghĩa rất quan trọng và là nguồn cảm hứng để người nghệ sĩ sáng tạo nghệ thuật. Khi biểu diễn trên sân khấu, nhận được những tràng pháo tay cổ vũ nhiệt tình của bệnh nhân tâm thần, tôi rất vui bởi âm nhạc quả thực đã xóa nhòa mọi khoảng cách giữa người với người.

Hạnh Dung