Ly hôn vẫn sống chung nhà

Nhiều cặp đôi ly hôn nhưng vẫn sống chung dưới một mái nhà vì nhiều lý do. Ảnh minh họa: Cottonbro Studio/Pexels.

Nửa đêm, chồng cũ uống say rồi lẻn vào giường nằm nhưng Hoàng Quyên (30 tuổi, Hà Nội) lạnh lùng đuổi ra. “Dù sống chung, tôi đã không còn tình cảm”, cô nói.

Từ ngày ly hôn vào cuối năm 2024, Quyên không còn phải quan tâm chồng đi thâu đêm suốt sáng, thoải mái đưa con gái đi học các môn kỹ năng, ăn uống bên ngoài.

Sống chung một nhà nhưng Quyên và chồng cũ mỗi người một cuộc sống. Họ gần như không còn giao tiếp, chỉ duy trì trách nhiệm duy nhất: chăm sóc con gái.

Quyên hài lòng với cuộc sống hiện tại, giống như một bà mẹ đơn thân nhưng “trên danh nghĩa vẫn còn chồng”. Điều này giúp cô tránh được sự săm soi của hàng xóm, đồng nghiệp, bố mẹ ruột cũng không phải lo con gái mang tiếng ly hôn.

Việc các cặp vợ chồng ly hôn nhưng vẫn sống chung không còn là chuyện hiếm. Lý do có thể là vướng tài chính, con cái, thủ tục pháp lý kéo dài hoặc đơn giản là muốn giữ bình yên bề ngoài cho gia đình.

Trốn lời đàm tiếu

Kết hôn với Văn Toàn sau 6 tháng yêu nhau vì lỡ mang thai, Hoàng Quyên dọn về sống cùng nhà chồng đầu năm 2024. Toàn là con một nên mọi quyết định trong nhà đều do mẹ chồng chi phối.

Quan điểm trái ngược về cách chăm sóc trẻ khiến Quyên liên tục bị mẹ chồng trách móc. Toàn lại không đứng về phía vợ. Một mình chăm con, cộng thêm việc chồng đi nhậu triền miên, Quyên rơi vào trầm cảm.

Không chịu nổi, Quyên viết đơn yêu cầu ly hôn, nhưng cả hai bên gia đình đều phản đối. Bố mẹ ruột ở quê sợ lời ra tiếng vào, còn bố mẹ chồng không muốn con trai mang tiếng “vợ bỏ”. Sau thời gian Quyên khủng hoảng nặng, bố mẹ chồng quyết định mua cho hai vợ chồng một căn nhà nhỏ để ra ở riêng, hy vọng giảm xung đột.

Tuy nhiên, mọi thứ không thay đổi. Toàn vẫn giữ lối ăn chơi, còn Quyên tiếp tục gánh vác phần lớn việc nhà và chăm con. Vì muốn giữ thể diện cho bố mẹ và tránh đàm tiếu, hai người thống nhất ly hôn nhưng tạm sống chung nhà.

Hoàng Quyên lựa chọn sống chung với chồng cũ để tránh lời dị nghị.

Hồng Nhung (32 tuổi, Hải Phòng) cũng chọn sống chung nhưng ly thân với chồng. Khi mang thai bé thứ hai, hai người thường xuyên cãi vã về tiền bạc.

Vợ chồng Nhung vẫn giấu bố mẹ đôi bên. Cô tâm sự ông bà tuổi cao, việc con cái rạn nứt sẽ khiến họ suy nghĩ nhiều. Bên cạnh đó, căn nhà hiện tại đứng tên cả hai nên việc ly hôn sẽ kéo theo thủ tục chia tài sản, sang tên, tìm chỗ ở mới khá phức tạp.

“Tôi với anh ta thống nhất khi nào mỗi người có mối quan hệ mới rồi tính tiếp. Hiện tại sống chung vì con và để tránh bị người khác xét nét”, Nhung chia sẻ.

Trong nhà, hai người chỉ chạm mặt khoảng một tiếng vào buổi tối. Chồng Nhung chủ yếu chơi với hai con rồi ai về phòng nấy. Nếu có việc ở quê hay giỗ chạp, hai người sẽ thay nhau về hoặc báo lý do “bận việc”, đề phòng họ hàng nhận ra mối quan hệ không còn mặn nồng.

Mỗi lần con đòi đi chơi, cả hai cũng đi cùng để con vui vẻ vì có cả bố lẫn mẹ. Nhung thừa nhận con nhỏ là một phần nguyên nhân khiến vợ chồng cô duy trì trạng thái này. “Tôi dự định khi con lớn thêm chút nữa sẽ giải thích. Giờ cháu còn quá nhỏ để hiểu chuyện”, Nhung nói.

Một lần khác, họ hàng đột ngột ghé chơi. Vì sợ bị hỏi han, Nhung và chồng phải vội vàng thu xếp chăn gối, giả vờ như vẫn ngủ cùng phòng. Ai cũng cố giữ không khí bình thường, nhưng Nhung không cảm thấy thoải mái.

Vạch ranh giới

Nguyễn Hải (34 tuổi, TP.HCM) phát hiện vợ qua lại với người khác nên quyết định ly hôn. Tuy nhiên, do tranh chấp tài sản chưa được giải quyết, họ tạm thời vẫn phải sống chung. Căn nhà hiện tại và một số tài sản khác đều đứng tên cả hai, mua sau khi kết hôn.

Vợ muốn lấy phần lớn tài sản, nhưng Hải không đồng ý vì cho rằng đó là thành quả lao động của anh suốt nhiều năm. Không đạt được thỏa thuận, hai người buộc phải chấp nhận tình cảnh này.

Vài tháng sau, Hải quen người mới. Bạn gái hiện tại thường xuyên ghen tuông vì lo lắng việc sống chung người cũ sẽ phát sinh tình cảm lại. Hải trấn an rằng mọi thứ đã nguội lạnh, giữa anh và vợ chẳng còn bất kỳ sự gắn kết nào.

Gia đình hai bên vẫn hy vọng họ gắn kết lại, nhưng nhiều tháng nay Hải và vợ không còn về quê cùng nhau. Cuộc sống của họ giống hai người xa lạ: tối về ngủ, sáng đi làm, không hỏi han cũng không quan tâm nhau làm gì. Hải dự định trong thời gian tới nói thẳng với vợ về việc mình có người mới để kết thúc tình trạng này.

Hồng Nhung và chồng sống ly thân dưới một mái nhà, vẫn dành thời gian đưa con đi chơi.

Sống cùng nhau gần 6 tháng, Hải Yến (27 tuổi, Hưng Yên) và chồng cãi nhau liên tục vì phân chia việc nhà, thói quen sinh hoạt và chuyện chi tiêu. Họ muốn ly hôn, nhưng vì kinh tế khó khăn nên phải tiếp tục san sẻ chi phí nhà cửa, điện nước, ăn uống để giảm gánh nặng.

Trong thời gian này, cuộc sống của Yến và chồng hầu như không liên quan đến nhau. Mỗi người tự lo công việc, tự nấu ăn, tự quyết định kế hoạch cá nhân. Chỉ khi cần trao đổi về chi phí sinh hoạt, họ mới nói chuyện ngắn gọn.

Có những đêm chồng Yến đề nghị “gần gũi”. Vì ở chung nhà, cô đôi lúc chấp nhận. Nhưng mỗi lần cô nghĩ đến chuyện cho nhau cơ hội, mâu thuẫn lại bùng lên vì những vấn đề cũ chưa giải quyết. Mối quan hệ vì vậy vẫn dậm chân tại chỗ.

“Chúng tôi sống tạm như vậy, đợi khi có nơi ở phù hợp hơn thì sẽ tách riêng”, Yến nói.

Sự nhập nhằng mệt mỏi

Dưới góc độ pháp lý, theo luật sư Diệp Năng Bình, trưởng văn phòng Luật sư Tinh thông luật, sau ly hôn, việc ở chung của hai người chỉ đơn thuần là cư trú, không khôi phục hay giả lập nghĩa vụ vợ chồng việc ở chung này không bị coi là vi phạm pháp luật.

Ông khẳng định sau khi ly hôn, quan hệ vợ chồng giữa hai người đã chấm dứt hoàn toàn, và mỗi bên đều được pháp luật công nhận là độc thân. Vì vậy, cả hai có quyền tự do kết hôn với người khác. Tuy nhiên, nếu một trong hai hoặc cả hai đã kết hôn với người mới mà vẫn tiếp tục chung sống với nhau như vợ chồng, thì hành vi này có thể bị coi là vi phạm chế độ một vợ một chồng theo quy định của pháp luật.

Nhìn nhận vấn đề này, thạc sĩ tâm lý học Lê Thị Thanh Hà, công tác tại Đại học Sư Phạm Hà Nội 2, cho biết khi một cặp đôi đã ly hôn nhưng vẫn tiếp tục sống chung, dưới góc độ tâm lý học, đây là một trạng thái dễ gây mệt mỏi và nhiều hệ lụy ngấm ngầm, vì con người không thể sống lâu trong một mối quan hệ vừa kết thúc vừa chưa thật sự kết thúc.

Ở người lớn, điều dễ thấy nhất là cảm giác căng thẳng kéo dài. Ly hôn vốn đã tạo ra một cú sốc cảm xúc, cần thời gian để bình phục và định hình lại bản sắc cá nhân. Nhưng khi vẫn phải gặp nhau hàng ngày, dùng chung không gian, chia sẻ các thói quen đời sống, hệ thần kinh khó có cơ hội “đặt lại”.

“Họ không rõ mình là gì của nhau: bạn cùng nhà, người dưng, hay vẫn là vợ chồng trên thực tế? Sự nhập nhằng ấy khiến cả hai dễ khó chịu, dễ hiểu lầm”, bà Hà cho biết.

Nhiều cặp đôi dù ly hôn nhưng vẫn sống chung nhà để giảm áp lực kinh tế. Ảnh minh họa: Pexels.

Về phía con cái, các nghiên cứu tâm lý đều cho thấy trẻ rất nhạy với bầu không khí tinh thần trong gia đình. Dù cha mẹ có che giấu giỏi đến đâu, trẻ vẫn cảm nhận được sự căng cứng trong ánh mắt, giọng nói, hoặc sự lạnh nhạt giữa hai người.

Tất nhiên, không phải mọi trường hợp đều tiêu cực. Nếu hai người chia tay trong hòa thuận, tập trung vào lợi ích của con, thì việc sống chung có thể là giải pháp tạm thời hữu ích.

“Từ kinh nghiệm, tôi thấy phần lớn các cặp đôi chỉ duy trì được sự cân bằng tạm thời. Khi thời gian kéo dài, những xung đột tiềm ẩn bắt đầu lộ diện. Sự mệt mỏi tăng lên, nhu cầu cá nhân không được đáp ứng, và cả hai khó có cơ hội xây dựng cuộc sống mới”, thạc sĩ tâm lý học Lê Thị Thanh Hà nói.

Vì vậy, nếu hai người lựa chọn tiếp tục sống chung sau ly hôn, điều quan trọng nhất là phải có kế hoạch rõ ràng: sống chung trong bao lâu, với những nguyên tắc nào, và làm thế nào để trẻ cảm thấy an toàn. Và cũng cần một lộ trình rời nhau một cách lành mạnh, để cả hai có thể trở lại nhịp sống bình thường và con cái có cơ hội nhìn thấy một mô hình gia đình rõ ràng, minh bạch và ổn định hơn.

Nói cách khác, việc sống chung sau ly hôn có thể tạm ổn, nhưng không nên kéo dài. Điều đáng ưu tiên nhất vẫn là sự bình an cảm xúc của cả cha mẹ và con, vì đó mới là nền tảng cho sự trưởng thành khỏe mạnh của trẻ.

Trở lại với Hoàng Quyên, dù đã ly hôn gần 1 năm, cô chưa có ý định bước vào mối quan hệ mới. Quyên không còn tin vào tình yêu, chỉ muốn sống độc lập, không ràng buộc. Còn Văn Toàn, anh vẫn chưa có ý định nói sự thật với bố mẹ.

“Có lẽ khi nào một trong hai chúng tôi có người mới, chuyện sống chung sẽ chấm dứt”, Quyên trải lòng.

An Chi

Ảnh: NVCC