Lý giải việc Nga chìa tay với Ấn Độ, phát triển xe tăng mạnh nhất

Đề xuất bao gồm việc sản xuất theo giấy phép tại Ấn Độ theo danh mục mua sắm "Make-I", cho phép chính phủ Ấn Độ tài trợ tới 70% chi phí phát triển nguyên mẫu.

Tập đoàn quốc doanh Uralvagonzavod của Nga bày tỏ sẵn sàng tích hợp các yêu cầu riêng của Ấn Độ vào thiết kế xe tăng T-14, bao gồm điều chỉnh phù hợp với địa hình, điều kiện khí hậu và sử dụng động cơ DATRAN-1500HP do Ấn Độ tự phát triển thay cho động cơ 12N360 tiêu chuẩn.

Xe tăng T-14 của Nga - Ảnh: Getty

Theo Army Recognition, giá dự kiến cho mỗi chiếc T-14 dao động từ 30 đến 42 crore rupee (khoảng 3,43 - 4,8 triệu USD), nhưng sản xuất trong nước có thể giảm ít nhất 10 crore rupee (1,14 triệu USD). Nga cũng đề xuất hợp tác với Tổ chức nghiên cứu và phát triển phương tiện tác chiến (CVRDE) hoặc các đơn vị quốc phòng công khác của Ấn Độ.

Bộ trưởng Chuyển đổi kỹ thuật số Ukraine dùng smartphone chống xe tăng Nga

Ukraine trưng bày xe tăng Nga ở trung tâm thủ đô Kyiv

Xe tăng Nga được quan tâm tại IDEX

Mối quan hệ quốc phòng Nga - Ấn có nền tảng hợp tác sâu rộng, từ sản xuất tiêm kích Su-30MKI, xe tăng T-90 Bhishma (với hơn 83% linh kiện nội địa), đến tên lửa hành trình BrahMos và súng trường AK phiên bản nội địa.

Uralvagonzavod khẳng định T-90 Bhishma là tiền lệ thành công, và cam kết tích hợp nhiều thành phần công nghệ Ấn Độ vào T-14 nếu dự án được xúc tiến. Ngoài ra, Nga còn đề xuất hàng loạt hợp tác khác như sản xuất tiêm kích thế hệ 5 Su-57E, tàu ngầm Amur-1650, tổ hợp phòng không Pantsir-S1 và khả năng hợp tác phát triển S-500.

Tuy nhiên, Mỹ đã nhiều lần cảnh báo nguy cơ trừng phạt theo Đạo luật CAATSA nếu New Delhi tiếp tục mua sắm khí tài quân sự từ Nga. Việc tiếp nhận T-14, ngay cả trong hình thức nội địa hóa, có thể ảnh hưởng tiêu cực tới quan hệ quốc phòng Mỹ - Ấn, đặc biệt trong các lĩnh vực chia sẻ công nghệ, tương tác tác chiến và hợp tác công nghiệp quốc phòng.

Công nghệ của T-14 Armata

T-14 Armata là mẫu xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) hiện đại nhất hiện nay của Nga, do tập đoàn Uralvagonzavod phát triển trên nền tảng chiến đấu đa năng Armata. Xe lần đầu ra mắt công chúng trong lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng ở Moscow năm 2015, đánh dấu bước tiến vượt bậc so với các thế hệ tăng trước đó như T-72 và T-90.

Khác với thiết kế truyền thống, T-14 sở hữu tháp pháo hoàn toàn tự động, không có người điều khiển bên trong. Ba thành viên kíp lái được bố trí trong khoang bọc thép riêng biệt ở phía trước thân xe, giúp tăng đáng kể khả năng sống sót khi trúng đạn. Xe được trang bị pháo nòng trơn 2A82-1M cỡ 125 mm, có khả năng bắn cả đạn xuyên giáp lẫn tên lửa dẫn đường, với khả năng nâng cấp lên pháo 152 mm trong tương lai.

Cận cảnh xe tăng T-14 Armata - Video: Haci Productions

Hệ thống phòng vệ của T-14 được đánh giá cao, bao gồm giáp phản ứng nổ Malachit tích hợp sẵn và hệ thống bảo vệ chủ động Afghanit, có thể phát hiện và đánh chặn tên lửa chống tăng. Ngoài ra, radar mảng pha AESA sóng milimet kết hợp cùng cảm biến hồng ngoại và hệ thống điều khiển hỏa lực kỹ thuật số giúp xe tăng nâng cao năng lực tác chiến và nhận diện mục tiêu trên chiến trường hiện đại.

T-14 sử dụng động cơ diesel công suất 1.500 mã lực, cho phép đạt tốc độ tối đa từ 75 đến 80km/h, tầm hoạt động khoảng 500km. Thiết kế xe cho phép vận hành trong điều kiện khắc nghiệt như địa hình đồi núi và môi trường nhiệt độ biến động lớn.

Tham vọng xen lẫn trở ngại

Dù được kỳ vọng là bước đột phá trong hiện đại hóa lực lượng tăng thiết giáp Nga, T-14 Armata đến nay vẫn chưa đạt được quy mô sản xuất như kế hoạch.

Ban đầu, Nga dự định đưa vào biên chế 2.300 chiếc giai đoạn 2015–2020. Tuy nhiên, chi phí cao và hạn chế trong năng lực công nghiệp khiến mục tiêu này bị trì hoãn nghiêm trọng. Tính đến đầu năm 2024, chỉ chưa đầy 20 xe được bàn giao, chủ yếu phục vụ thử nghiệm.

Một số xe xuất hiện trong diễn tập quân sự tại Nga hoặc được cho là đã triển khai thử nghiệm tại Syria, nhưng chưa có bằng chứng đáng tin cậy về việc tham chiến thực tế.

Tháng 3.2024, giám đốc tập đoàn công nghệ quốc doanh Nga Rostec ông Sergey Chemezov xác nhận T-14 đã được biên chế hạn chế, nhưng đồng thời khẳng định dòng xe tăng này không thay thế T-90, loại vẫn đang được sản xuất đại trà.

Một trong những rào cản lớn nhất đối với T-14 là vấn đề kỹ thuật. Động cơ 12N360, thiết kế dành riêng cho Armata, bị đánh giá là thiếu độ tin cậy, với nhiều lỗi phát sinh trong quá trình thử nghiệm. Các hệ thống truyền động và điện tử tích hợp phức tạp cũng gặp khó khăn trong vận hành. Ngoài ra, giá thành cao (ước tính từ 5 đến 7 triệu USD/chiếc) khiến Nga không thể triển khai đại trà mẫu tăng này trong bối cảnh ngân sách quốc phòng bị thắt chặt.

Trước tình trạng đó, Nga đã chuyển hướng tìm kiếm đối tác nước ngoài để chia sẻ gánh nặng tài chính và kỹ thuật. Một trong những đối tác tiềm năng là Ấn Độ - quốc gia đã từng đánh giá T-14 trong khuôn khổ chương trình Xe chiến đấu sẵn sàng tương lai (FRCV) từ năm 2015.

Trong bối cảnh xe tăng Arjun hiện nay bộc lộ nhiều hạn chế, cùng với việc Trung Quốc triển khai Type 99A và Pakistan đẩy mạnh hiện đại hóa thiết giáp, Ấn Độ đang cần một giải pháp thay thế T-72 Ajeya đã lỗi thời, đặc biệt ở các khu vực chiến lược như Ladakh và Arunachal Pradesh.

Hoàng Vũ