Lý do Apple sẽ bổ nhiệm John Ternus làm CEO thay Tim Cook

Với quy mô khổng lồ của mình, Apple đã duy trì được một đội ngũ lãnh đạo cấp cao ổn định đáng kinh ngạc trong suốt thập kỷ qua. Dù có vài sự ra đi đáng chú ý, chẳng hạn Giám đốc thiết kế Jony Ive và Giám đốc bán lẻ Angela Ahrendts vào năm 2019, Tim Cook nhìn chung đã thuyết phục được nhiều lãnh đạo chủ chốt hoãn kế hoạch nghỉ hưu.

Chẳng hạn, Phil Schiller đã thôi giữ chức giám đốc tiếp thị Apple vào năm 2020 nhưng vẫn tiếp tục giám sát App Store và các sự kiện ra mắt sản phẩm. Luca Maestri vẫn phụ trách mảng bất động sản và hệ thống thông tin dù đã rời vị trí giám đốc tài chính Apple vào năm 2024. Tuy nhiên, sự ổn định này không thể kéo dài mãi.

Một cuộc chuyển giao thế hệ đang bắt đầu, mở đầu là sự ra đi của Giám đốc vận hành Jeff Williams. Từng là ứng cử viên kế nhiệm Tim Cook, Jeff Williams đã thôi phụ trách mảng vận hành từ tháng 7 và dự kiến nghỉ hưu cuối năm 2025.

Một số lãnh đạo khác cũng được cho là sẽ theo bước ông. Tình trạng của Giám đốc mảng trí tuệ nhân tạo (AI) John Giannandrea đã bấp bênh suốt nhiều năm. Bộ phận AI của Apple gặp nhiều khó khăn để triển khai nền tảng Apple Intelligence và thất bại trong nỗ lực làm mới Siri, nhưng John Giannandrea vẫn giữ được vị trí dù mất đi một phần quyền hạn.

Apple có thể tuyển dụng người ở Meta để thay thế John Giannandrea - Ảnh: Getty Images

Từng tạo ra kính thực tế hỗn hợp Vision Pro và hiện được giao nhiệm vụ đại tu Siri, Mike Rockwell được xem là người kế nhiệm John Giannandrea tiềm năng, nhưng khả năng đó nay đã giảm dần. Các lãnh đạo cấp cao Apple đang tìm kiếm ứng viên mới từ bên ngoài để dần thay thế John Giannandrea.

Một trong những cái tên được Apple cân nhắc là lãnh đạo cấp cao trong bộ phận AI của Meta Platforms. Công ty mẹ Facebook gần đây đã tái cơ cấu mạnh mẽ mảng AI, tuyển dụng Alexandr Wang (đồng sáng lập công ty khởi nghiệp gán nhãn dữ liệu Scale AI) làm Giám đốc AI cùng hàng chục nhân tài AI từ các đối thủ cho bộ phận Superintelligence Labs - tập trung vào phát triển siêu trí tuệ cá nhân. Những thay đổi này có thể dẫn đến việc lãnh đạo trước đây trong bộ phận AI rời Meta Platforms và mang lại cơ hội chiêu mộ nhân tài cho Apple.

Hiện vẫn chưa rõ Apple sẽ kết thúc quá trình tuyển dụng ra sao và John Giannandrea sẽ ở lại bao lâu, nhưng công ty đang cần gấp rút củng cố mảng AI của mình. Điều đó có thể dẫn đến một cuộc cải tổ hoặc thậm chí là thương vụ mua lại công ty khởi nghiệp AI khác. Rõ ràng Apple sẽ có biến động lớn, nhất là khi John Giannandrea không có người kế nhiệm rõ ràng trong nội bộ.

Một giám đốc khác ở Apple có thể gần đến thời điểm ra đi là Johny Srouji - người đứng đầu mảng công nghệ phần cứng, nổi tiếng với phong cách lãnh đạo quyết liệt. Nhóm của Johny Srouji chính là bộ phận thiết kế dòng chip A cho iPhone và dòng chip M cho iPad hay máy Mac hằng năm. Gần đây, nhóm này đã ra mắt modem di động do Apple tự phát triển, cùng chip Wi-Fi và Bluetooth nội bộ đầu tiên.

Johny Srouji được cho đang cân nhắc tương lai dù chưa đưa ra quyết định cụ thể. Nếu Johny Srouji rời đi, hai ứng viên kế nhiệm tiềm năng nhất là Zongjian Chen (phụ trách nhóm modem và kỹ thuật khác) và Sri Santhanam (dẫn đầu phát triển chip cho các thiết bị).

Johny Srouji, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách công nghệ phần cứng của Apple - Ảnh: Apple

Một lãnh đạo cấp cao khác từng đề cập chuyện nghỉ hưu là Lisa Jackson, cựu giám đốc Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) từng được Tim Cook chiêu mộ năm 2013 để dẫn dắt các sáng kiến về môi trường của Apple. Kể từ đó, Lisa Jackson đã mở rộng phạm vi công việc sang cả các vấn đề chính phủ, khả năng tiếp cận và sáng kiến xã hội.

Là đảng viên Dân chủ từng phục vụ trong chính quyền Obama, Lisa Jackson giữ thái độ kín tiếng hơn ở nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Hiện nay, việc tương tác với Tổng thống Trump và nội các của ông chủ yếu do các cấp phó của Lisa Jackson thực hiện.

Tim Cook và Lisa Jackson - Ảnh: Bloomberg

Sự kiện quan trọng nhất với Apple vẫn là khi Tim Cook sẽ rời khỏi vị trí giám đốc điều hành. Tim Cook bước sang tuổi 65 vào tháng 11 tới và hiện không còn “cánh tay phải” thực thụ khi Jeff Williams rời đi. Đây là một tình thế đáng lo ngại với công ty có giá trị hơn 3.830 tỉ USD.

Khi rời ghế CEO Apple, nhiều khả năng Tim Cook sẽ vẫn tham gia ở một vai trò nào đó, có thể là chủ tịch hội đồng quản trị, giống Jeff Bezos (Amazon), Larry Ellison (Oracle), Bill Gates (Microsoft) và Reed Hastings (Netflix). Điều đó có thể đặc biệt quan trọng trong bối cảnh ông Trump cầm quyền đến đầu năm 2029.

Lý do Apple sẽ bổ nhiệm John Ternus làm giám đốc điều hành

Câu hỏi lớn là ai sẽ điều hành Apple hằng ngày? Trong kịch bản khẩn cấp, tân Giám đốc vận hành Sabih Khan và Giám đốc bán lẻ Deirdre O’Brien đều đủ năng lực. Song nếu xét đến việc đảm nhận vai trò CEO Apple chính thức, John Ternus (người đứng đầu bộ phận kỹ thuật phần cứng) hiện vẫn là ứng viên sáng giá nhất.

Trong nội bộ Apple, niềm tin hoặc sự kỳ vọng rằng John Ternus sẽ kế nhiệm Tim Cook làm giám đốc điều hành thực sự đang ngày càng mạnh mẽ hơn. Có vài lý do khiến điều này hợp lý.

Thứ nhất, Apple hiện không có nhiều lựa chọn trong ban lãnh đạo cấp cao. John Ternus năm nay 50 tuổi, bằng tuổi Tim Cook khi ông nhậm chức giám đốc điều hành, nên có thể dẫn dắt công ty trong cả thập kỷ tới nếu thuận lợi. Điều tương tự khó có thể xảy ra với hầu hết giám đốc cấp cao khác đang được cân nhắc cho vị trí CEO Apple.

Thứ hai, Apple có lẽ cần một chuyên gia về kỹ thuật hơn là nhà bán hàng hay quản lý vận hành. Dù Tim Cook đã giúp Apple tăng trưởng vượt bậc về cả doanh thu lẫn danh mục sản phẩm và dòng iPhone 17 đang được thị trường đón nhận mạnh mẽ, công ty vẫn chật vật trong việc tạo dấu ấn ở những lĩnh vực công nghệ mới.

Apple đạt nhiều thành công trong thiết kế chip riêng, nhưng lại vấp ngã ở các mảng như thực tế hỗn hợp, AI tạo sinh, nhà thông minh và ô tô tự hành. Điều đó có thể khiến hội đồng quản trị Apple cho rằng một lãnh đạo kỹ thuật sản phẩm như John Ternus là lựa chọn phù hợp, dù ông không được biết đến như người ưa mạo hiểm.

Thứ ba, John Ternus là gương mặt nổi bật, có sức hút, được cộng đồng Apple trung thành đánh giá cao và nhận sự tin tưởng từ Tim Cook qua việc đã giao cho ông nhiều trọng trách hơn. John Ternus hiện là nhân vật then chốt trong việc định hướng lộ trình sản phẩm, tính năng và chiến lược, mở rộng tầm ảnh hưởng vượt ra ngoài phạm vi của một giám đốc kỹ thuật phần cứng thông thường.

Với tất cả những diễn biến hậu trường này, bộ phận truyền thông và tiếp thị Apple đang ngày càng thúc đẩy John Ternus xuất hiện trước công chúng nhiều hơn. Ông là người giới thiệu mẫu iPhone Air (mẫu iPhone sở hữu thiết kế hoàn toàn mới lần đầu tiên sau nhiều năm) và liên tục xuất hiện trong các cuộc phỏng vấn gần đây.

Trước đó, John Ternus đã là gương mặt quen thuộc của Apple khi từng công bố các dòng Mac và iPad mới, ngay cả trước khi được bổ nhiệm làm Phó chủ tịch cấp cao năm 2021. Không thể phủ nhận rằng sự nghiệp của ông đang ngày càng thăng tiến.

Khi Apple mở bán dòng iPhone 17 hôm 19.9, chính John Ternus đón khách tại cửa hàng Apple ở London (thủ đô Anh), tương tự vai trò mà Tim Cook đảm nhận tại cửa hàng tại thành phố New York (Mỹ).

John Ternus, Phó chủ tịch cấp cao phụ trách kỹ thuật phần cứng của Apple, giới thiệu chip M2 năm 2022 - Ảnh: Getty Images

John Ternus tiếp khách tại cửa hàng Apple ở London vào dịp bán dòng iPhone 17 - Ảnh: Instagram

Dù Tim Cook vẫn tích cực tham gia các hoạt động nội bộ và bên ngoài (vừa công tác dài ngày qua Kentucky, New York, Detroit, Vương quốc Anh và Nhật Bản), những người thân cận với Apple gần như không nghi ngờ gì John Ternus cuối cùng sẽ trở thành giám đốc điều hành, theo hãng tin Bloomberg.

Sơn Vân