Lưu ý quan trọng khi ôn, làm bài thi tốt nghiệp THPT môn Hóa học

Thí sinh thi tốt nghiệp THPT năm 2024. Ảnh: Xuân Phú.

Những điểm mới đáng chú ý về đề thi

Đề thi Hóa học Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 bám theo định hướng mới phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông 2018; được thiết kế theo hướng đánh giá năng lực, tăng cường yêu cầu vận dụng và vận dụng cao, đồng thời đảm bảo tính phân hóa hợp lý.

Phạm vi kiến thức: Chủ yếu tập trung vào chương trình lớp 12, nhưng có kết nối và lồng ghép nội dung trọng tâm từ lớp 10 và lớp 11 nhằm phát huy khả năng vận dụng kiến thức và giải quyết vấn đề của học sinh.

Cấu trúc đề thi (thời gian làm bài 50 phút): Gồm 3 phần với tổng số 28 câu hỏi (tương đương 40 lệnh hỏi). Trong đó, phần 1 gồm 18 câu trắc nghiệm nhiều lựa chọn; phần 2 gồm 4 câu trắc nghiệm đúng/sai; phần 3 với 6 câu trắc nghiệm trả lời ngắn.

Thầy Vũ Tuấn Minh cho rằng, đề thi tốt nghiệp THPT năm 2025 có hai điểm thay đổi quan trọng nhất, ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả của các môn thi nói chung và môn Hóa học nói riêng.

Thứ nhất là sự xuất hiện của các dạng câu hỏi mới là câu hỏi đúng/sai (mỗi câu hỏi gồm 4 ý hỏi, mỗi ý thí sinh cần lựa chọn đúng hoặc sai); câu hỏi trả lời ngắn (yêu cầu thí sinh xác định chính xác kết quả tính toán).

Thứ hai, tăng cường câu hỏi vận dụng thực tiễn: Nội dung câu hỏi gắn với bối cảnh thực tiễn trong đời sống, sản xuất, môi trường.

Chiến lược ôn tập hiệu quả trước kỳ thi

Thầy Vũ Tuấn Minh đưa ra một số lưu ý với thí sinh để ôn tập hiệu quả trước kỳ thi như sau:

Ôn tập toàn diện: Đừng bỏ qua bất kỳ phần kiến thức nào dù là nhỏ nhất vì kiến thức lớp 11 và lớp 10 vẫn sẽ xuất hiện trong đề thi.

Luyện đề đúng cấu trúc mới: Chỉ có chăm chỉ luyện đề chuẩn cấu trúc thật nhiều mới giúp các em bứt tốc về mặt điểm số.

Rèn luyện kỹ năng quản lý thời gian làm bài: Trong phòng thi, hãy phân bổ thời gian một cách hợp lý. Ưu tiên làm các câu hỏi dễ trước để "ăn điểm" và tạo tâm lý tự tin.

Làm bài thi theo phương pháp cuốn chiếu: Làm xong câu nào tô luôn vào phiếu đáp án câu đó (giảm thiểu tối đa việc tô lệch đáp án). Đọc kỹ khoanh chuẩn, câu dễ chắc chắn làm trước, câu nào nghi ngờ, làm được nhưng tính chưa ra đáp án đánh dấu để lại làm sau.

Thầy Vũ Tuấn Minh,

Những lưu ý quan trọng trong quá trình làm bài

Dạng câu hỏi trắc nghiệm đúng/sai có cách tính điểm mới. Thí sinh chỉ lựa chọn chính xác 1 ý trong 1 câu hỏi được 0,1 điểm. Thí sinh chỉ lựa chọn chính xác 2 ý trong 1 câu hỏi được 0,25 điểm. Thí sinh chỉ lựa chọn chính xác 3 ý trong 1 câu hỏi được 0,5 điểm. Thí sinh lựa chọn chính xác cả 04 ý trong 1 câu hỏi được 1 điểm.

Thầy Vũ Tuấn Minh lưu ý, đây là dạng câu hỏi thí sinh cần đặc biệt cẩn thận để không bị mất điểm đáng tiếc.

Để làm tốt các câu hỏi này, các em không nên học vẹt, học thuộc lòng. Thay vào đó, hãy hiểu rõ bản chất của từng khái niệm, tính chất hóa học và hiện tượng. Hãy ghi chép và so sánh các trường hợp đặc biệt, các phản ứng ngoại lệ, hệ thống hóa bằng sơ đồ, bảng so sánh.

Với dạng câu hỏi trắc nghiệm trả lời ngắn, không có các lựa chọn để có thể so sánh với kết quả tính toán của mình. Vì vậy, thí sinh hãy rèn luyện kỹ năng đọc hiểu và tóm tắt thông tin, kỹ năng phân tích dữ kiện. Các em nên lập sơ đồ phản ứng, áp dụng bảo toàn nguyên tố, bảo toàn khối lượng, bảo toàn electron một cách linh hoạt. Đừng ngại nháp kỹ và kiểm tra lại các bước tính toán.

Ví dụ: Câu 6 - Phần trắc nghiệm trả lời ngắn trích từ Đề tham khảo - Kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 của Bộ GD&ĐT:

“Khi bảo quản trong phòng thí nghiệm, muối Mohr (FeSO₄•(NH₄)₂SO₄•6H₂O) hút ẩm và bị oxi hóa một phần bởi O₂ trong không khí thành hỗn hợp X. Để xác định phần trăm khối lượng muối Mohr trong X, tiến hành hòa tan hoàn toàn 2,656 gam X trong nước rồi pha thành 100,0 mL dung dịch Y. Chuẩn độ 10,00 mL dung dịch Y (trong môi trường sulfuric acid loãng, dư) bằng dung dịch KMnO₄ nồng độ 0,012 M đến khi xuất hiện màu hồng nhạt thì dừng. Lặp lại thí nghiệm chuẩn độ thêm 2 lần nữa. Thể tích trung bình của dung dịch KMnO₄ sau 3 lần chuẩn độ là 9,72 mL. Phần trăm khối lượng của muối Mohr trong X là a %. Tính giá trị của a (làm tròn đến hàng phần mười).”

Để có thể xác định chính xác đáp án của câu hỏi trên, ngoài việc hiểu bản chất quá trình chuẩn độ, học sinh còn cần thành thạo kỹ năng tính toán, nắm vững quy tắc làm tròn kết quả.

Lời khuyên với câu hỏi này là các em hãy đọc kỹ đề, phân tích dữ kiện, luyện kỹ năng tính toán và kỹ năng làm tròn.

Hải Bình