'Luồng sinh khí' mới từ thôn, bản vùng cao
Với phương châm việc dễ làm trước, khó làm sau, linh hoạt sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tiễn, đến nay trên địa bàn tỉnh đã có nhiều thôn, bản thuộc các xã biên giới đạt chuẩn nông thôn mới (NTM); một số bản đã cán đích NTM kiểu mẫu. Kết quả đó tạo nên 'luồng sinh khí' mới làm thay đổi diện mạo nông thôn vùng cao; góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần nhân dân.
Về bản Nà Hỳ 1 - bản NTM của xã Nà Hỳ, chúng tôi dễ dàng nhận thấy sự thay đổi rõ rệt, những ngôi nhà thay màu ngói mới, tuyến đường nội bản được bê tông hóa, đời sống nhân dân ngày càng ấm no, đủ đầy.
Ông Tao Văn Phóng, Bí thư Chi bộ bản Nà Hỳ 1 chia sẻ: Trước đây, Nà Hỳ 1 có xuất phát điểm thấp; nhận thức của người dân chưa cao, tình trạng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước vẫn phổ biến. Cơ sở vật chất còn hạn chế, hạ tầng giao thông và thủy lợi phát triển không đồng bộ, trang thiết bị văn hóa thiếu thốn.
Xác định rõ những khó khăn khi xây dựng NTM, Chi bộ bản Nà Hỳ 1 đã tổ chức họp bàn, phân tích, đánh giá thuận lợi, đề ra hướng đi phù hợp tháo gỡ những tồn tại, hạn chế. Không chỉ chú trọng khâu tuyên truyền, với phương châm việc dễ làm trước, khó làm sau, chi bộ bản đã huy động sức mạnh đại đoàn kết dân tộc, phát huy nội lực. Từ đó người dân tích cực tham gia đóng góp công sức, tiền của, hiến đất xây dựng các công trình phúc lợi phục vụ đời sống nhân dân; dọn dẹp vệ sinh bản “sáng - xanh - sạch - đẹp”. Điểm nổi bật là người dân đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm trong sản xuất nông nghiệp, xây dựng mô hình sinh kế mới, nhiều hộ không những thoát nghèo mà còn vươn lên khá giả. Hiện nay bản Nà Hỳ 1 không còn hộ nghèo.
“Xây dựng NTM đã và đang tác động mạnh mẽ và làm thay đổi cuộc sống nhân dân theo hướng tích cực. Đời sống về tinh thần, vật chất của chúng tôi ngày càng được nâng cao. Không những có điện chiếu sáng, hệ thống y tế đầy đủ mà bản đã có nhiều tuyến đường được bê tông hóa, tạo điều kiện thuận lợi để bà con đi lại, phát triển sản xuất, xây dựng cuộc sống ấm no” - chị Lèng Thị Duyên, bản Nà Hỳ 1 chia sẻ.

Nhà văn hóa bản Nà Ín được xây dựng khang trang nhờ sự chung sức, hiến đất của nhân dân.
Với phương châm “Học hỏi cách làm hay, vận dụng sáng tạo, hợp lý, phù hợp với đặc điểm, điều kiện thực tiễn địa phương” đã góp phần đưa bản Nà Ín, xã Mường Chà về đích NTM kiểu mẫu năm 2021. Để nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân, chi bộ, ban lãnh đạo, các đoàn thể bản Nà Ín luôn gương mẫu đi đầu, cùng bà con khai hoang, cải tạo vườn tạp, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; xây dựng mô hình vườn mẫu gắn với phát triển kinh tế hộ gia đình, mở mang ngành nghề dịch vụ.
Trưởng bản Nà Ín Thùng Văn Thánh cho biết: Hiện nay, nhiều mô hình đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, như mô hình trồng bí xanh, sa nhân; nuôi ong, chăn nuôi theo hình thức trang trại, gia trại... đã góp phần nâng cao thu nhập, làm thay đổi cuộc sống nhân dân. Từ chỗ nghèo đói nhiều hộ đã vươn lên khá giả, làm chủ cuộc sống. Hiện nay thu nhập bình quân đầu người của bản ước đạt 36,5 triệu đồng/năm; bản không còn hộ nghèo.
Ông Tao Văn Pín, người dân bản Nà Ín chia sẻ: “Đóng góp vào quá trình xây dựng NTM, gia đình tôi đã hiến gần 1.000m2 đất xây dựng nhà văn hóa bản. Tôi cũng chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cải tạo đất sản xuất phát triển kinh tế; nhắc nhở thành viên xây dựng gia đình văn hóa; dọn dẹp vệ sinh đường nội bản, trồng cây xanh”.
Hiện nay, mỗi gia đình ở Nà Ín đã tự xây dựng vườn, hàng rào, cổng kiên cố, không còn hộ nuôi gia súc dưới gầm sàn nhà ở, người dân tự làm nhà tiêu hợp vệ sinh, thực hiện thu gom và đốt rác thải đúng nơi quy định. Tỷ lệ nhà ở dân cư đạt chuẩn theo quy định đạt 100%; cổng ngõ được xây dựng chỉnh trang hài hòa với cảnh quan thôn bản đạt trên 70%; tỷ lệ hộ dân chăn nuôi làm chuồng trại cách nhà 15m, không ảnh hưởng xấu đến môi trường đạt 81,73%.

Một góc bản Nà Sự, xã Mường Chà.
Sau khi cán đích NTM, bản Nà Sự, xã Mường Chà tiếp tục được lựa chọn xây dựng bản NTM kiểu mẫu. Xác định đây là vinh dự nhưng cũng là trọng trách lớn, cấp ủy, chi bộ đã chủ động xây dựng nghị quyết, triển khai kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể cho đảng viên. Bên cạnh xây dựng cơ sở hạ tầng, công trình phúc lợi, bản đã triển khai và xây dựng thành công mô hình bản du lịch cộng đồng Nà Sự, trở thành điểm đến hấp dẫn du khách. Nhờ đó đã góp phần đưa Nà Sự về đích NTM kiểu mẫu năm 2023.
Ông Thùng Văn Quân, Trưởng bản Nà Sự chia sẻ: “Để Nà Sự trở thành điểm tham quan, trải nghiệm hấp dẫn, chúng tôi đã làm các cọn nước cỡ lớn, cỡ nhỏ dọc theo bờ suối; xây dựng, chỉnh trang cảnh quan, lắp 1.500 bóng điện thắp sáng đường nội bản và dọc trên bờ kè. Bản cũng xây dựng homestay đạt tiêu chuẩn, đội văn nghệ và các món ăn truyền thống phục vụ khách du lịch... Mỗi năm Nà Sự đón gần 6.000 lượt khách, góp phần mở ra cơ hội phát triển kinh tế từ du lịch, nâng cao thu nhập cho người dân”.
Để xây dựng thành công bản NTM, NTM kiểu mẫu, bên cạnh nguồn lực từ Nhà nước, mỗi địa phương cần phát huy nội lực từ nhân dân. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động bà con cùng tham gia xây dựng các công trình thiết yếu như đường giao thông, nhà văn hóa, điểm trường… theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Mỗi thôn, bản cán đích NTM, NTM kiểu mẫu không chỉ làm thay đổi bức tranh nông thôn vùng cao, biên giới, nâng cao chất lượng cuộc sống nhân dân, mà còn tạo nền tảng vững chắc đưa các thôn, bản bứt phá, phát triển.