Lực lượng sản xuất mới - Xu hướng thế giới và thực tiễn Việt Nam

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: Nguyễn Ly

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Bí thư Đảng ủy, Giám đốc Học viện Tài chính Nguyễn Đào Tùng nhấn mạnh, cuộc cách mạng công nghiệp lần 4 với sự bùng nổ của công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học, vật liệu mới và năng lượng sạch… đang tạo nên một thế hệ tư liệu sản xuất mới - nơi tri thức, sáng tạo và dữ liệu ngày càng đóng vai trò trung tâm, thay thế dần các yếu tố truyền thống như lao động, vốn và tài nguyên.

Không gian kinh tế truyền thống được mở rộng và tích hợp với không gian số, kinh tế số, kinh tế tri thức, kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn; ranh giới giữa sản xuất - tiêu dùng, vật chất - phi vật chất, con người - máy móc ngày càng xóa nhòa…

Về triển vọng, lực lượng sản xuất mới đang và sẽ ngày càng trở thành nền tảng vật chất cho đổi mới mô hình phát triển, hội tụ và lan tỏa sức mạnh của tri thức, công nghệ và con người sáng tạo với tư cách là ba trụ cột trung tâm, đánh dấu kỷ nguyên mới của mỗi quốc gia và nền kinh tế toàn cầu.

Giám đốc Học viện Tài chính Nguyễn Đào Tùng nhấn mạnh, phải có tư duy mới, cách tiếp cận mới, và các giải pháp chính sách mới cho vấn đề phát triển lực lượng sản xuất hiện đại.

Việt Nam đang bước vào giai đoạn phát triển chiến lược mới với khát vọng đến năm 2045 trở thành nước phát triển, có thu nhập cao. Đặc biệt, trong phát biểu tại Hội nghị Trung ương 8 (khóa XIII), Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định: "Phát triển lực lượng sản xuất hiện đại là một trong những trụ cột quan trọng nhất để Việt Nam bứt phá".

"Tất cả những điều đó đòi hỏi chúng ta phải có tư duy mới, cách tiếp cận mới, và các giải pháp chính sách mới cho vấn đề phát triển lực lượng sản xuất hiện đại phù hợp với điều kiện, đặc điểm và định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam" - Giám đốc Học viện Tài chính Nguyễn Đào Tùng nhấn mạnh.

Hội thảo được tổ chức với mong muốn tạo ra những đóng góp quan trọng cả lý luận và thực tiễn, góp phần thiết thực vào việc hoạch định đường lối, chính sách phát triển lực lượng sản xuất hiện đại ở Việt Nam trong giai đoạn tới. Hơn 200 ý kiến tham luận gửi đến và trình bày tại hội thảo góp phần nhận diện và khái niệm hóa “lực lượng sản xuất mới” trong bối cảnh Việt Nam; làm rõ những yếu tố cốt lõi nhất, mang tính định hình lực lượng sản xuất này trong điều kiện đất nước hiện nay; kiến nghị giải pháp phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên của tri thức và công nghệ.

Nhấn mạnh sự phát triển lực lượng sản xuất trong bối cảnh hiện nay đặt ra những yêu cầu và thách thức mới, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho rằng, vấn đề cốt lõi là cần nhận diện đúng bản chất của lực lượng sản xuất mới, xác định động lực phát triển, và xây dựng hệ sinh thái phù hợp với đặc điểm kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam.

Lãnh đạo Bộ Tài chính, Học viện Tài chính, Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính, Viện Kinh tế chính trị học chụp ảnh lưu niệm vơi các diễn giả, chuyên gia tham dự Hội thảo.

Hội thảo hôm nay có ý nghĩa quan trọng, là diễn đàn học thuật cấp quốc gia đầu tiên tập trung chuyên sâu về lực lượng sản xuất mới, kết nối giữa lý luận, thực tiễn và chính sách. Hội thảo không chỉ phản ánh chiều sâu nghiên cứu mà còn thể hiện sự quan tâm đặc biệt của giới khoa học và hoạch định chính sách đối với một trong những vấn đề có tính chiến lược hiện nay.

Các ý kiến tại hội thảo sẽ góp phần quan trọng định hướng tư duy phát triển, gợi mở chính sách và hoàn thiện thể chế nhằm kiến tạo các đột phá trong tương lai - Thứ trưởng Bộ Tài chính kỳ vọng.

Tại hội thảo, các nhà khoa học đã chia sẻ, thảo luận về các nội dung: Lực lượng sản xuất mới - nhận diện từ lý luận của Các Mác đến hiện thực và gợi mở nhận thức; vai trò của lực lượng sản xuất mới trong việc thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ đất nước ở kỷ nguyên dân tộc vươn mình; các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển lực lượng sản xuất mới ở Việt Nam hiện nay; sự thay đổi về lực lượng sản xuất trong nền kinh tế tri thức đương đại - vai trò then chốt của công nghệ số, dữ liệu và tri thức; phát triển triển nguồn nhân lực công nghệ cao trong các ngành công nghiệp then chốt của Việt Nam...

THÙY LÊ