Lực đẩy tăng trưởng từ khoa học - công nghệ

Ngày 18-12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị sơ kết 1 năm triển khai chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 57/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học - công nghệ (KH-CN), đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (CĐS) quốc gia; 5 năm thực hiện chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước; 4 năm triển khai Đề án 06 về phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh và xác thực điện tử phục vụ CĐS quốc gia giai đoạn 2022 - 2025, tầm nhìn đến năm 2030.

VNeID tích hợp nhiều giấy tờ, dịch vụ thiết yếu

Báo cáo kết quả thực hiện Nghị quyết 57/2024, Thứ trưởng Thường trực Bộ KH-CN Vũ Hải Quân cho biết trong năm 2025, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành 27 dự luật liên quan KH-CN, đổi mới sáng tạo và CĐS, cùng nhiều nghị định, thông tư hướng dẫn.

Thủ tướng đã ban hành 11 nhóm công nghệ với 35 sản phẩm, lựa chọn 6 sản phẩm trọng điểm để triển khai ngay. Bộ KH-CN đã phối hợp với các doanh nghiệp (DN), viện, trường khảo sát mức độ làm chủ công nghệ lõi, công nghệ chiến lược, tỉ lệ nội địa hóa để đặt hàng thực hiện trong năm nay và năm sau. Hiện Việt Nam xếp hạng 44/139 về đổi mới sáng tạo.

Đối với Đề án 06, theo Thượng tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, sau 4 năm triển khai đã hình thành các công cụ chiến lược, đưa nền hành chính từ mô hình thủ công, giấy tờ sang quản trị số dựa trên dữ liệu. Cụ thể, bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy và chuyển sang quản lý dân cư điện tử; ứng dụng định danh quốc gia VNeID tích hợp nhiều giấy tờ, dịch vụ thiết yếu.

Theo Thứ trưởng Bộ Công an, cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là "trái tim" của CĐS, đã cung cấp dữ liệu đúng, đủ, sạch cho các bộ, ngành, địa phương. Thời gian tới, Đề án 06 cần chuyển trọng tâm từ đầu tư hạ tầng sang khai thác giá trị dữ liệu, hoàn thiện thể chế, phát triển công dân số, kinh tế dữ liệu, đồng thời bảo đảm an ninh dữ liệu và chủ quyền số quốc gia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số... một cách quyết liệt, toàn diện, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả. Ảnh: NHẬT BẮC

Về cải cách hành chính Nhà nước, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Văn Hồi thông tin đến ngày 30-11 đã cắt giảm 3.085/4.888 thủ tục hành chính (đạt 63,1%) và 2.371/6.974 điều kiện kinh doanh (đạt 34,9%). Đến nay, 32/34 địa phương đã thành lập 3.139 trung tâm hành chính công; 34/34 địa phương đã công bố thủ tục hành chính "không phụ thuộc địa giới".

Tại điểm cầu TP HCM, ông Nguyễn Mạnh Cường, Phó Chủ tịch UBND thành phố, cho hay TP HCM đang chuyển mình mạnh mẽ để xây dựng nền hành chính phục vụ - một nền hành chính lấy người dân, DN làm trung tâm, hướng đến sự chuyên nghiệp, minh bạch, hiệu quả và thân thiện, coi sự hài lòng của người dân là thước đo thành công trong thực thi công vụ. TP HCM đã tập trung triển khai làm sạch dữ liệu theo Đề án 06, kết nối Trung tâm Dữ liệu Quốc gia. Trong đó, TP HCM đã chuẩn hóa dữ liệu với hơn 14,8 triệu thông tin nhân khẩu bảo đảm "đúng, đủ, sạch, sống".

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Mạnh Cường, thành phố đã đẩy mạnh các ứng dụng số để phục vụ người dân, DN trên nhiều lĩnh vực như y tế, giao thông, giáo dục...

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định KH-CN, đổi mới sáng tạo và CĐS là xu thế tất yếu, yêu cầu khách quan, sự lựa chọn mang tính chiến lược và ưu tiên hàng đầu trong đầu tư, giữ vai trò động lực then chốt cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước.

Theo Thủ tướng, muốn đạt tăng trưởng kinh tế 2 con số, xây dựng bộ máy hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, để Việt Nam bắt kịp, tiến cùng và vượt lên, trở thành nước phát triển, thu nhập cao, không có con đường nào khác ngoài việc đột phá phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo, thực hiện chuyển đổi kép, gắn chuyển đổi xanh với kỷ nguyên số.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu phát triển KH-CN, đổi mới sáng tạo, CĐS, cải cách hành chính và thực hiện Đề án 06 một cách quyết liệt, toàn diện, đồng bộ, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, tạo nhiều đột phá để Việt Nam vươn lên trong khu vực và thế giới. Trọng tâm là thúc đẩy 3 đột phá chiến lược số - gồm thể chế số, hạ tầng số và nhân lực số - gắn chặt với cuộc cách mạng sắp xếp tinh gọn bộ máy, theo phương châm "bộ máy tinh gọn - dữ liệu kết nối - quản trị thông minh".

Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi", với yêu cầu thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị và nhân lực thông minh, nguồn lực đủ lớn, ý chí đủ mạnh, tổ chức thực hiện quyết tâm cao, hành động quyết liệt, làm việc nào dứt việc đó. Đồng thời, cần củng cố đoàn kết, tăng cường hợp tác và trao đổi để tạo sức mạnh chung, hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, DN và người dân.

Chỉ đạo nhiệm vụ thời gian tới, Thủ tướng giao các bộ, ngành tập trung hoàn thiện thể chế; đẩy mạnh triển khai Đề án 06, phát triển dữ liệu quốc gia, triển khai nền tảng VNeID trở thành nền tảng số quốc gia phục vụ người dân, DN; phát triển hạ tầng số, trung tâm dữ liệu, dịch vụ công trực tuyến và cắt giảm thủ tục hành chính. Các bộ, ngành liên quan bảo đảm an ninh mạng, tháo gỡ vướng mắc về tài chính, đồng thời đào tạo, nâng cao năng lực chuyển đổi số cho cán bộ, người dân.

Khẳng định cam kết của Chính phủ trong vai trò kiến tạo, đồng hành, Thủ tướng kêu gọi cộng đồng DN công nghệ và mỗi người dân phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, chủ động trở thành công dân số, chung tay xây dựng đất nước phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới.

Xây dựng nền hành chính dựa trên dữ liệu

Theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Mạnh Cường, TP HCM đã xác định các nhóm nhiệm vụ trọng tâm nhằm thúc đẩy cải cách hành chính gắn với CĐS. Trong đó, trọng tâm là hoàn thiện thể chế, lấy KH-CN và đổi mới sáng tạo làm động lực, khuyến khích cán bộ, công chức đề xuất sáng kiến, ứng dụng công nghệ mới. Cùng với đó, tái kiến trúc hạ tầng công nghệ thông tin, bảo đảm vận hành thống nhất các nền tảng, cơ sở dữ liệu từ Trung ương đến địa phương.

TP HCM xây dựng nền hành chính dựa trên dữ liệu, làm sạch, chuẩn hóa dữ liệu dùng chung, cắt giảm hồ sơ giấy tờ đã có dữ liệu thay thế. TP HCM còn nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ và phổ cập 4 trụ cột công dân số, bảo đảm mỗi người dân đủ điều kiện đều có danh tính số, phương tiện số, tài khoản số và kỹ năng số cơ bản.

Công nghệ số giúp doanh nghiệp vượt áp lực cạnh tranh

Cùng ngày, tại ĐH Cần Thơ đã diễn ra Hội thảo "KH-CN, đổi mới sáng tạo và CĐS - Động lực phát triển mới cho DN". Hội thảo nằm trong khuôn khổ Tuần lễ KH-CN, đổi mới sáng tạo và CĐS Cần Thơ năm 2025, do UBND TP Cần Thơ phối hợp cùng Bộ KH-CN tổ chức.

Bà Nguyễn Thị Thương Linh, Phó Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam - Chi nhánh ĐBSCL, đánh giá Nghị quyết 68/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 57/2024 đều có tinh thần chung là xác định kinh tế tư nhân và đổi mới sáng tạo là động lực quan trọng nhất của tăng trưởng, đồng thời tăng cường vai trò của DN trong việc chủ động dẫn dắt công nghệ, tri thức.

MINH CHIẾN