Luật thuế Thu nhập cá nhân đã quá lạc hậu, cần sớm sửa đổi

Thu nhập chưa đủ sống nhưng phải nộp thuế quá cao

Luật Thuế thu nhập cá nhân đã đi vào cuộc sống 15 năm nay, những quy định về mức chịu thuế đã lạc hậu so với mức trượt giá và tăng lương cơ bản.

Mức tăng lương cơ bản gần đây nhất là 30%, nhưng mức khởi điểm chịu thuế thu nhập vẫn không thay đổi. Cụ thể như, mức giảm trừ gia cảnh với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng. Mức giảm trừ gia cảnh đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng, là không còn phù hợp với thực tiễn cuộc sống.

Luật sư Phạm Ngọc Hưng - Nguyên Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp (DN) TPHCM (HUBA), Giám đốc Công ty Luật TNHH Phạm Hưng cho rằng:

Mức quy định thuế khởi điểm để tính Thuế Thu nhập cá nhân hiện nay quá thấp, vì hiện nay với mức chịu thuế thu nhập cá nhân thì người dân chưa đủ sống mà phải nộp thuế? Còn mức giảm trừ gia cảnh với thuế thu nhập cá nhân cũng quá thấp, vì hiện nay, một người sống ở TP.HCM phải nuôi thêm ít nhất 1-2 người, chưa kể nếu có cha, mẹ già. Luật sư Ngọc Hưng đề nghị mức tối thiểu để tính thuế thu nhập cá nhân phải nâng cao hơn so với hiện nay.

Với TPHCM, nơi có giá cả sinh hoạt, mua sắm, dịch vụ và nhà cửa thuộc vào nhóm đắt nhất cả nước thì dù với người có thu nhập cao, mức tính thuế thu nhập cá nhân hiện nay vẫn chưa phù hợp. Sự không phù hợp này dẫn tới hạn chế trong thu hút nguồn nhân lực để phát triển thành phố.

15 năm qua giá cả sinh hoạt, ăn uống, mua sắm, dịch vụ ở TP.HCM tăng nhiều, vì vậy Luật thuế Thu nhập cá nhân đã lạc hậu cầm sớm sửa đổi (Ảnh Lệ Hằng)

Theo Thạc sĩ, luật sư Nguyễn Đức Nghĩa - Phó Giám đốc Phụ trách pháp lý thuộc Trung tâm Dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa TPHCM, mức tính thuế thu nhập cá nhân được phân làm 7 mức là quá dày đặc và chưa phù hợp với thực tế.

Ở bậc 7, với thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng trở lên, người dân phải chịu thuế thu nhập cao nhất 35%. Đây là mức thuế rất cao, vì sau khi trừ thuế thu nhập, nguồn thu còn lại phải lo nhiều việc trong cuộc sống như: Mua nhà cửa, việc học hành của con cái và tái đào tạo của cá nhân v.v...

Mức thu nhập trên 80 triệu đồng/tháng không phải là quá cao, và khá phổ biến trong thị trường lao động hiện nay. Nhiều doanh nghiệp than phiền là rất khó tuyển lao động chất lượng cao, khi mức tính thuế thu nhập đến 35% càng làm cho việc tuyển dụng khó khăn hơn. Luật sư Nguyễn Đức Nghĩa đề nghị khi sửa luật nâng mức chịu thuế thu nhập cao từ 150 triệu đồng/tháng trở lên.

Nếu cách tính Thuế Thu nhập cá nhân dựa trên lợi nhuận mua bán bất động sản như trước đây thì người bán lỗ sẽ không đóng thuế và người có lợi nhuận sẽ đóng thuế 20% trên thu nhập

Thu thuế dựa trên thu nhập thực tế

Ở lĩnh vực bất động sản, ông Nguyễn Văn Được chuyên gia thuế, Tổng Giám đốc Công ty Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín cho rằng: Hiện nay, quy định Thuế Thu nhập cá nhân khi chuyển nhượng bất động sản tính trên doanh thu là chưa hợp lý và cào bằng.

Theo quy định này, người bán bất động sản, lời hay lỗ đều tính thuế 2% trên tổng số tiền chuyển nhượng nhà, đất. Điều này gây thiệt thòi, khi người bán lỗ vẫn đóng thuế, còn Nhà nước thất thu thuế với người lợi nhuận cao.

Ông Nguyễn Văn Được cho biết, trước đây, cơ quan chức năng đã thấy sự bất hợp lý này và có quy định cách tính thuế 20% đối với thu nhập (lợi nhuận) từ chuyển nhượng bất động sản, nhưng sau đó ngưng.

Nội dung sửa đổi luật thuế lần này nên quay lại phương án tính thuế trước đây, luật nên quy định tính thuế trên thu thập thực tế. Có nghĩa là khi có thu nhập thì người dân mới nộp thuế. Trước đây, cơ quan chức năng không thực hiện được phương pháp tính thuế nêu trên, vì chúng ta không quản lý được thu nhập của việc mua, bán này, hay chưa có công cụ để yêu cầu người mua bán kê khai đúng, đủ giá trị nhà, đất. Bây giờ, cơ quan nhà nước có nhiều công cụ để quản lý được giao dịch, công cụ để quản lý thu nhập. Cơ quan chức năng giám sát được việc kê khai đó có hợp lý hay không.

Luật thuế Thu nhập cá nhân sửa đổi dự kiến sẽ được thông qua vào tháng 6/2025 và đến năm 2027 sẽ chính thức có hiệu lực. Nhiều chuyên gia thuế, người dân ở TPHCM mong dự thảo luật này được đẩy nhanh việc lấy ý kiến, xem xét, sớm trình Quốc hội để người dân không thiệt thòi. Vì so với thực tiễn hiện nay, luật đã quá lạc hậu.

Lệ Hằng/VOV-TP.HCM