Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân: Viện Kiểm sát nhân dân tối cao có quyền đề xuất nhiệm vụ lập pháp

Sửa đổi hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân từ 4 cấp thành 3 cấp

Theo Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Duy Giảng, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát nhân dân đã sửa đổi hệ thống Viện Kiểm sát nhân dân từ 4 cấp thành 3 cấp, gồm: Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh, Viện Kiểm sát nhân dân khu vực.

Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao Nguyễn Duy Giảng

Theo Điều 41 của luật, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp, góp phần bảo đảm pháp luật được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất. Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trong phạm vi địa phương mình. Viện Kiểm sát nhân dân khu vực thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp trong phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ.

Về cơ cấu tổ chức của Viện Kiểm sát nhân dân khu vực gồm có: văn phòng và các phòng; những nơi chưa đủ điều kiện thành lập phòng thì có các bộ phận công tác và bộ máy giúp việc. Viện Kiểm sát nhân dân khu vực có Viện trưởng, các Phó Viện trưởng, kiểm sát viên, kiểm tra viên, công chức khác và người lao động khác. Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân khu vực do Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức.

Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân khu vực có nhiệm vụ, quyền hạn chỉ đạo, điều hành, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ, kế hoạch công tác, quyết định các vấn đề về công tác của Viện Kiểm sát nhân dân cấp mình và thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác theo quy định của pháp luật; chịu trách nhiệm và báo cáo công tác trước Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân cấp tỉnh.

Nhiệm kỳ của Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân khu vực là 5 năm, kể từ ngày được bổ nhiệm.

Bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính với hành vi cản trở tố tụng của Viện Kiểm sát nhân dân

Phó Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao nhấn mạnh, theo luật mới, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao có quyền đề xuất nhiệm vụ lập pháp, đề xuất xây dựng, trình dự án luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; chủ trì, phối hợp với các cơ quan, tổ chức hữu quan trong công tác xây dựng pháp luật; ban hành văn bản pháp luật thuộc thẩm quyền theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Luật cũng bổ sung quy định về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở tố tụng của Viện Kiểm sát nhân dân để bảo đảm thống nhất, phù hợp với thẩm quyền của Viện Kiểm sát nhân dân trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính và Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh về Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng số 02/2022/UBTVQH15 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Luật sửa đổi về số lượng Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân tối cao từ 19 người thành 27 người để bảo đảm nguồn nhân lực để thực hiện thẩm quyền công tố, kiểm sát xét xử đối với hoạt động của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao.

Việc bổ nhiệm kiểm sát viên được sửa đổi theo hướng thi khi bổ nhiệm kiểm sát viên lần đầu, sau đó xét nâng ngạch để bảo đảm phù hợp với việc đổi mới ngạch công chức theo Luật Cán bộ, công chức và thống nhất, đồng bộ với Luật Tổ chức Tòa án nhân dân. Đồng thời, bổ sung quy định cụ thể các điều kiện bổ nhiệm vào ngạch cao hơn.

Sửa đổi, bổ sung quy định về nhiệm kỳ của Kiểm sát viên, theo đó, nhiệm kỳ của Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân tối cao được tính từ khi được bổ nhiệm đến khi nghỉ hưu hoặc chuyển công tác khác.

Nhiệm kỳ của Kiểm sát viên được bổ nhiệm lần đầu là 5 năm, kể từ ngày được bổ nhiệm, trừ trường hợp nhiệm kỳ của Kiểm sát viên Viện Kiểm sát nhân dân tối cao. Kiểm sát viên được bổ nhiệm lại hoặc bổ nhiệm vào ngạch cao hơn có nhiệm kỳ đến khi nghỉ hưu hoặc chuyển công tác khác.

Luật đã bổ sung quy định những yêu cầu có tính nguyên tắc đối với việc chuyển đổi giữa các ngạch Kiểm sát viên và các ngạch Điều tra viên làm căn cứ để Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao quy định chi tiết thi hành và sự chủ động trong công tác cán bộ.

Bổ sung quy định về chức danh Cán bộ điều tra, Giám định viên kỹ thuật hình sự để bảo đảm phù hợp với Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự và Luật Giám định tư pháp.

Luật sửa đổi, bổ sung quy định về bổ nhiệm các ngạch kiểm sát viên trong trường hợp đặc biệt tại Điều 81 để bảo đảm phù hợp với thực tiễn, theo đó, không quy định tiêu chuẩn về "đã được đào tạo về nghiệp vụ kiểm sát" và "Có thời gian làm công tác thực tiễn theo quy định của Luật này”.

Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Anh Thảo