Luật Giáo dục đại học (sửa đổi): Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao

Trìnhbày hồ sơ tại buổi thẩm định, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học Nguyễn Tiến Thảo chobiết, Luật Giáo dục đại học 2012 (Luật số 08/2012/QH13)ban hành năm 2012 và được sửa đổi, bổ sung năm 2018 (Luật số 34/2018/QH14) đã tạohành lang pháp lý mở rộng quyền tự chủ cho cơ sở giáo dục đại học (GDĐH) từngbước nâng cao chất lượng đào tạo và đáp ứng nhu cầu nhân lực của nền kinh tế,thúc đẩy cạnh tranh phát huy nguồn lực xã hội hóa giáo dục.

Tuynhiên, sau hơn 13 năm thực hiện Luật số 08/2012/QH13 và 6 năm áp dụng Luật số34/2018/QH14 bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế triển khai thi hành LuậtGDĐH cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc trong đó có nguyên nhân từ nhận thức,năng lực tổ chức thực hiện và hạn chế trong khi Luật GDĐH có nhiều chính sách,quy định mới; hệ thống văn bản pháp luật liên quan tới hoạt động của các cơ sởGDĐH chưa được hoàn thiện đồng bộ, một số nội dung quy định tại Luật GDĐH còn bấtcập, chưa phát huy hết vai trò thực hiện dân chủ của các tổ chức chính trị xã hội,chưa phù hợp với thực tiễn và không theo kịp yêu cầu phát triển kinh tế, xã hôịtrong bối cảnh mới của đất nước.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn phát biểu.

Luật GDĐH (sửa đổi) được xây dựng nhằm thểchế hóa chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước về đổi mới căn bản, toàn diện,hiện đại hóa và đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; phát triển nguồn nhân lực,nhất là nhân lực chất lượng cao; đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mơísáng tạo, hội nhập quốc tế; đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật vànhững nội dung liên quan khác về giáo dục và đào tạo. Tháo gỡ các điểm nghẽn, bấtcập trong quá trình thi hành Luật hiện hành; bổ sung hoàn thiện đầy đủ, đồng bộvà thống nhất hệ thống pháp luật về GDĐH nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quảnlý nhà nước, hoàn thiện mô hình quản trị đại học tiên tiến phù hợp với hệ thốngchính trị, xã hội, văn hóa và con người Việt Nam.

Dựthảo Luật GDĐH (sửa đổi) gồm 9 chương với 51 điều (giảm 22 điều so với Luật GDĐHhiện hành) hướng tới những điểm đột phá so với Luật hiện hành gồm: Kiến tạo chocác cơ sở GDĐH đột phá, tiên phong trong đổi mới sáng tạo, cung cấp nguồn nhânlực chất lượng cao; tăng tính tự chủ, tự quyết của cơ sở GDĐH trong hoạt động GDĐH;tăng tính tự chủ, tự quyết của cơ sở GDĐH trong hoạt động GDĐH; đột phá trong quản lý nhà nước và quản trị cấpcơ sở GDĐH; tạo sân chơi cạnh tranh bình đẳng cho các bên liên quan tham gia hoạtđộng GDĐH: cơ sở GDĐH (công lập, tư thục), cơ sở giáo dục.

Gópý tại buổi thẩm định, Thượng tá Vũ Đức Giang, đại diện A03, Bộ Côngan nhấn mạnh hiện nay giáo dục nói chung và giáo dục đại học nóiriêng đang nổi lên rất nhiều vấn đề, ảnh hưởng đến chất lượng GDĐHvà hiệu năng, hiệu quả của quản trị nhà nước về GDĐH như: quản lý,kiểm soát chất lượng đầu ra tại các trường đại học; việc kiểm địnhchất lượng đại học; việc các trường tổ chức các kỳ thi tuyển sinhriêng... do đó, đại diện Bộ Công an đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảocó quy định chặt chẽ về các vấn đề nêu trên, trong đó chú trọng cụthể hóa quy định về cơ chế kiểm soát các kỳ thi riêng; phương pháptổ chức kiểm tra, giám sát chất lượng đối với các cơ sở GDĐH trongbối cảnh thực hiện nâng cao chất lượng GDĐH.

Tạibuổi thẩm định, các thành viên Hội đồng thẩm định cơ bản nhất trívới sự cần thiết ban hành Luật GDĐH (sửa đổi). Tuy nhiên, một số ý kiến đềnghị Cơ quan soạn thảo nghiên cứu, làm rõ các điều khoản thúc đẩy pháttriển giáo dục tư thục; phân biệt Cơ sở giáo dục đại học và cơ sởgiáo dục có hoạt động đào tạo đại học; nghiên cứu, bảo đảm thốngnhất các nội dung quy định về khoa học, công nghệ và đổi mới sángtạo với Luật Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo mới ban hành; cụ thểhóa quy định trách nhiệm quản lý nhà nước về GDĐH; quy định cụ thể vềquyền và trách nhiệm của các cơ sở GDĐH khác; rà soát bảo đảm quyđịnh của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các quy địnhcó liên quan...

Phátbiểu kết luận buổi thẩm định, Thứ trưởng ĐặngHoàng Oanh đánh giá cao sự chuẩn bị hồ sơ dư án Luật GDĐH (sửa đổi). Đồng thơìnhất trí cao với sự cần thiết ban hành Luật GDĐH (sửa đổi).

Thứ trưởng Đặng Hoàng Oanh phát biểu kết luận.

Thứtrưởng đánh giá dự thảo Luật phù hợp với đường lối, chủ trương của Đảng, đảmbảo tính hợp hiến, hợp pháp; cụ thể hóa, quy phạm hóa đầy đủ cácnhóm nội dung của các chính sách đã được thông qua. Thứ trưởng nhấn mạnh,dự thảo Luật có liên quan đến rất nhiều luật khác, do đó, cơ quanchủ trì cần rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo sự đồng bộ, thống nhấttrong hệ thống pháp luật đặc biệt là Luật Giáo dục.

Bêncạnh đó, Thứ trưởng cho ý kiến cụ thể các nội dung về việc cầnlàm rõ vị trí về trợ giảng và nhân viên hỗ trợ giảng dạy; cân nhắcviệc phân loại giảng viên đại học bảo đảm thống nhất với các luậtchuyên ngành; cụ thể hóa, quy định rõ nhiệm vụ, trách nhiệm củagiảng viên, sinh viên trong hoạt động nghiên cứu khoa học, công nghệ và đôỉmới sáng tạo; vấn đề tự chủ đại học; các quy định liên quan đến Hôịđồng trường...

T.Oanh