Luật Dân số giải quyết đồng bộ các vấn đề dân số trong tình hình hiện nay

Các chuyên gia chia sẻ tại Tọa đàm. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Một thay đổi căn bản trong Luật dân số đưa ra là chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển nhằm giải quyết đồng bộ các vấn đề dân số trong tình hình hiện nay.

Ông Nguyễn Hoàng Mai - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội nhấn mạnh như vậy tại Chương trình giao lưu trực tuyến với chủ đề "Công tác Dân số Việt Nam - Nền tảng cho sự phát triển bền vững của đất nước," do Báo Đại biểu Nhân dân tổ chức chiều 26/11 tại Hà Nội.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, việc ban hành Luật Dân số là cần thiết, nhằm nâng hiệu lực của Pháp lệnh Dân số năm 2003 lên một tầm cao mới, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho chính sách dân số quốc gia. Luật Dân số coi dân số là trung tâm, mục tiêu và động lực của phát triển bền vững.

Việc xây dựng Luật Dân số là cần thiết, bởi các chính sách dân số hiện hành đã bộc lộ nhiều hạn chế và không còn phù hợp với thực trạng dân số Việt Nam hiện nay. Luật nhằm thể chế hóa quan điểm, đường lối của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết số 21-NQ/TW Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Ông Phạm Vũ Hoàng - Phó Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) khẳng định việc xây dựng dự án Luật Dân số nhằm mục đích tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ, đồng thời khắc phục những hạn chế, tồn tại của Pháp lệnh Dân số, đáp ứng yêu cầu công tác dân số phát triển trong tình hình mới.

Một điểm đáng lưu ý là Dự thảo Luật quy định phân cấp, phân quyền cho chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định một số biện pháp một cách chủ động, linh hoạt. Điều này cho phép các địa phương căn cứ vào tình hình kinh tế-xã hội trong từng thời kỳ và khả năng cân đối ngân sách, động thái dân số của mình để áp dụng các biện pháp cụ thể và mức hỗ trợ tài chính, ví dụ như trong việc duy trì mức sinh thay thế hoặc nâng cao chất lượng dân số.

Ông Vũ Duy Hưng - Chi cục trưởng Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng chống tệ nạn xã hội thành phố Hà Nội cho hay Dự thảo Luật Dân số quy định việc phân cấp, phân quyền cho Chính quyền địa phương cấp tỉnh có trách nhiệm quyết định một số biện pháp một cách chủ động và linh hoạt.

Cụ thể, địa phương có thể chủ động quyết định việc áp dụng các biện pháp cụ thể, mức hỗ trợ, và thời điểm áp dụng để thực hiện các chính sách nhằm duy trì mức sinh thay thế. Việc này được thực hiện trên cơ sở tình hình kinh tế-xã hội và động thái dân số của địa phương mình, đồng thời phù hợp với Luật Ngân sách Nhà nước.

Các chính sách hỗ trợ để duy trì mức sinh thay thế có thể bao gồm tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai, hỗ trợ về tài chính cho các nhóm đối tượng nhất định, và bổ sung tiêu chí ưu tiên được mua hoặc thuê nhà ở xã hội.../.

(Vietnam+)