Luật Cư trú sửa đổi: Trẻ dưới 6 tuổi đăng ký thường trú ra sao?

Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật về an ninh, trật tự, có hiệu lực thi hành từ 1-7-2026.

Những luật này gồm Luật Cảnh vệ; Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam; Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam; Luật Cư trú; Luật Căn cước; Luật Lực lượng tham gia bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Luật Đường bộ; Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ; Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ.

Trẻ dưới 6 tuổi đương nhiên được đăng ký thường trú với cha, mẹ

Về Luật Cư trú sửa đổi, quy định mới nêu rõ cơ quan đăng ký cư trú là cơ quan quản lý cư trú trực tiếp thực hiện việc đăng ký cư trú của công dân, bao gồm Công an xã, phường, đặc khu (gọi chung là Công an cấp xã).

Cùng đó, luật đã bổ sung quy định về hành vi cấm. Cụ thể, cấm giải quyết cho đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú khi biết rõ người đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú không sinh sống tại chỗ ở đó, trừ trường hợp đăng ký thường trú hoặc đăng ký tạm trú cho trẻ em dưới 6 tuổi về với cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ.

Luật Cư trú sửa đổi đã bổ sung nhiều quy định mới, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân khi đi đăng ký thường trú, tạm trú. Ảnh: HUỲNH THƠ

Liên quan tới việc này, Luật đã sửa đổi, bổ sung Điều 20 về điều kiện đăng ký thường trú. Theo đó, trẻ dưới 6 tuổi được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi về ở với cha, mẹ, người giám hộ mà không cần sự đồng ý của chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó.

Ngoài ra, công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi được chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó đồng ý.

Cụ thể, vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; người từ đủ 6 tuổi trở lên về ở với cha, mẹ, người giám hộ; cha, mẹ về ở với con; người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi về ở với người giám hộ;

Người cao tuổi về ở với anh ruột, chị ruột, em ruột, cháu ruột; người khuyết tật đặc biệt nặng, người khuyết tật nặng, người không có khả năng lao động, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi về ở với ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, cháu ruột;

Người chưa thành niên được cha, mẹ hoặc người giám hộ đồng ý hoặc không còn cha, mẹ về ở với cụ nội, cụ ngoại, ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột, bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột”.

Tương ứng với đó, hồ sơ đăng ký thường trú với các trường hợp nêu trên cũng được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. Hồ sơ sẽ bao gồm tờ khai thay đổi thông tin cư trú, trong đó ghi rõ ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp hoặc người được ủy quyền, trừ trường hợp đã có ý kiến đồng ý bằng văn bản.

Trường hợp người dưới 6 tuổi đăng ký thường trú về ở với cha, mẹ, người giám hộ thì Tờ khai thay đổi thông tin về cư trú không cần có ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp hoặc người được ủy quyền.

Giấy tờ, tài liệu chứng minh quan hệ nhân thân với chủ hộ, thành viên hộ gia đình, trừ trường hợp đã có thông tin thể hiện quan hệ này trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú…

Giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính

Tại báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo, Chính phủ cho biết về khoa học, sáu năm đầu đời được coi là “giai đoạn vàng” cho sự phát triển thể chất, tinh thần và trí tuệ của trẻ em.

Trong thời kỳ này, trẻ chưa có khả năng tự bảo vệ quyền lợi của mình nên Nhà nước cần có các chính sách ưu tiên nhằm đảm bảo trẻ được chăm sóc sức khỏe, giáo dục cơ bản, trong đó không thể thiếu quyền về cư trú, quyền được chung sống cùng với bố, mẹ, người giám hộ.

Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, mốc dưới 6 tuổi được xác định dựa trên cả căn cứ pháp lý lẫn căn cứ khoa học về phát triển trẻ em. Vì vậy, việc lựa chọn mốc dưới 6 tuổi để trẻ em đương nhiên được đăng ký thường trú về với bố, mẹ, người giám hộ phù hợp với đặc điểm phát triển của trẻ em và mục tiêu an sinh xã hội của Nhà nước.

Đồng thời, bảo đảm sự chăm sóc toàn diện cho trẻ ngay từ những năm đầu đời, phù hợp với quy định của pháp luật về y tế, giáo dục, góp phần đơn giản hóa thủ tục hành chính, thuận lợi cho người dân khi thực hiện thủ tục hành chính cho trẻ em dưới 6 tuổi.

NGUYỄN THẢO