Lúa phát thải thấp, lợi nhuận cao

Qua thực tiễn, mô hình canh tác lúa giảm phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh theo Đề án 1 triệu ha đã trở thành xu hướng tất yếu, mang lại lợi nhuận cho người nông dân trên địa bàn tỉnh Cà Mau.

Tại Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phúc (ấp Tường Thắng B, xã Vĩnh Thanh), mô hình sản xuất lúa chất lượng cao, phát thải thấp thuộc Đề án 1 triệu ha chất lượng cao đã bước đầu ghi nhận nhiều kết quả khả quan trong vụ hè thu 2025. Mô hình được thực hiện với diện tích 50ha, có 24 hộ nông dân tham gia.

HTX Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát thu hoạch lúa sản xuất theo mô hình Đề án 1 triệu ha. Ảnh: Nguyên Du

Ông Nguyễn Hồng Phúc – Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát cho biết, tham gia mô hình canh tác lúa giảm phát thải trong vụ hè thu các xã viên tham gia mô hình sử dụng giống OM 18 cấp xác nhận, áp dụng quản lý nước ướt khô xen kẽ, sử dụng bón phân chuyên biệt, sạ hàng bằng máy kết hợp vùi phân, áp dụng phương pháp IPM trong quản lý dịch hại, tạo điều kiện để cây lúa khỏe, ít sâu bệnh và đổ ngã. Đồng thời, áp dụng toàn bộ máy móc cơ giới trong quá trình sản xuất, thu hoạch lúa và thu gom rơm ra khỏi đồng để trồng nấm và làm phân bón hữu cơ.

Qua theo dõi, mô hình đã giảm được hơn 80 kg lúa giống/ha (55%), giảm lượng đạm nguyên chất hơn 17 kg, tương đương 38 kg ure/ha (20%) và giảm số lần phun thuốc bảo vệ thực vật 3 lần/vụ. “Năng suất lúa hơn 7 tấn/ha, tăng ít nhất khoảng 300 kg/ha so với đối chứng ngoài mô hình. Đặc biệt, nông dân vừa có thêm thu nhập từ việc bán rơm vừa giảm được phát thải khí nhà kính khoảng 2 tấn CO2/ha. Lợi nhuận tăng thêm khoảng 5 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình”, ông Phúc chia sẻ.

Trong mô hình nông dân áp dụng sạ thưa, sử dụng giống xác nhận, áp dụng cơ giới và đồng bộ các tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất. Ảnh: Nguyên Du

Ông Trương Hoàng Lil – Chủ tịch UBND xã Vĩnh Thanh cho biết, việc tham gia mô hình đã mang lại nhiều thay đổi tích cực cho nông dân. So với tập quán sản xuất truyền thống trước đây, mô hình giúp nông dân tiết kiệm chi phí, giảm sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, kiểm soát dịch hại tốt hơn mà năng suất vẫn đảm bảo, thậm chí cao hơn. Quan trọng hơn, nông dân được tiếp cận quy trình canh tác tiên tiến, thân thiện với môi trường, hướng tới nền nông nghiệp bền vững và hiện đại.

“Mô hình sẽ được nhân rộng trong các vụ tiếp theo, từ đó góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, tăng thu nhập, thúc đẩy thực hiện thành công Đề án 1 triệu ha chất lượng cao tại đồng bằng sông Cửu Long", ông Lil nói.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau, thời gian qua, tình hình phát triển sản xuất lúa gạo trên địa bàn tỉnh Cà Mau có nhiều chuyển biến tích cực, có sự thay đổi nhanh về cơ cấu giống, không ngừng ứng dụng quy trình kỹ thuật tiên tiến để tăng năng suất, sản lượng và giá trị lúa gạo.

Triển khai Đề án “Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”, trong vụ Hè Thu 2025, tỉnh Cà Mau thực hiện 3 mô hình canh tác lúa giảm phát thải quy mô 110 ha, trong đó 2 mô hình quy mô 60 ha thực hiện tại Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Kinh Dớn, ấp Kinh Dớn xã Đá Bạc, 1 mô hình quy mô 50 ha tại Hợp tác xã Hồng Phát, ấp Tường Thắng B, xã Vĩnh Thanh. Năng suất lúa đạt 6 – 6,5 tấn/ha, lợi nhuận khoảng 30 – 35 triệu/ha, cao hơn nông dân bên ngoài khoảng 5 – 8 triệu/ha.

Nông dân trồng lúa giảm phát thải cho lợi nhuận trên 3 triệu đồng/công, cao hơn 30% so với ruộng đối chứng. Ảnh: Nguyên Du

Năm 2025, tỉnh Cà Mau đặt ra mục tiêu chung là tăng năng suất, sản lượng và giá trị ngành hàng lúa gạo, phấn đấu thực hiện đạt chỉ tiêu về tăng trưởng khu vực I (ngư, nông, lâm nghiệp) từ 4%, góp phần phấn đấu tăng trưởng tổng sản phẩm (GRDP) của tỉnh đạt 8%.

Cụ thể, diện tích canh tác lúa năm nay đạt 81.500 ha, diện tích gieo trồng 116.651 ha. Trong đó, diện tích ứng dụng quy trình canh tác tiên tiến trên 60%, giảm phân bón, thuốc bảo vệ thực vật từ 25% trở lên, giảm phát thải khí nhà kính 10%. Phấn đấu đạt sản lượng từ 550.000 tấn.

Tỉnh Cà Mau sẽ mời gọi kết nối 10 - 15 doanh nghiệp ký kết hợp đồng liên kết và tiêu thụ lúa gạo với 15 - 20 hợp tác xã, 7 - 10 doanh nghiệp ký kết hợp đồng liên kết đầu vào. Phấn đấu liên kết có hợp đồng sản xuất gắn với tiêu thụ đạt 15% diện tích canh tác. Thực hiện thí điểm và nhân rộng mô hình sản xuất lúa chất lượng cao phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh quy mô 1.180 ha.

Nguyên Du