Lợi thế nổi bật của HV Nông nghiệp Việt Nam trong đào tạo Công nghệ thực phẩm

Trước nhu cầu ngày càng cao về thực phẩm an toàn, dinh dưỡng và tiện lợi, ngành Công nghệ thực phẩm được đánh giá là lĩnh vực có cơ hội việc làm rộng mở, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại và tiềm năng xuất khẩu mạnh mẽ.

Với sự thay đổi không ngừng từ thị trường, chương trình đào tạo ngành học này luôn được cập nhật, cũng như đầu tư mạnh mẽ trang thiết bị thực hành để người học dễ dàng làm quen, tiếp cận và đáp ứng yêu cầu trong thực tiễn.

Triển vọng trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng và nhu cầu thực phẩm an toàn gia tăng

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Anh - Trưởng khoa Khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết: Hiện nay, ngành Công nghệ thực phẩm đang có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển tại Việt Nam.

Thứ nhất, với dân số đông và mức sống ngày càng được cải thiện, nhu cầu tiêu dùng thực phẩm chế biến ngày càng tăng, đặc biệt là các sản phẩm sạch, an toàn và giàu dinh dưỡng. Người tiêu dùng không chỉ quan tâm đến chất lượng mà còn yêu cầu cao hơn về tính tiện lợi và an toàn vệ sinh thực phẩm.

Thứ hai, nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng ổn định với tốc độ trung bình khoảng 7,5% mỗi năm, tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của các ngành sản xuất, trong đó có công nghiệp chế biến thực phẩm.

Ngoài ra, Chính phủ cũng đã xác định công nghiệp chế biến là một trong ba ngành ưu tiên phát triển theo chiến lược công nghiệp quốc gia đến năm 2025, tầm nhìn đến 2035 (theo Quyết định 879/QĐ-TTg ngày 9/6/2014). Bên cạnh đó, trong bối cảnh vấn đề an toàn thực phẩm đang là mối quan tâm toàn cầu, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong ngành này ngày càng tăng.

Công nghệ thực phẩm đang có nhiều điều kiện phát triển tại thị trường Việt Nam. Ảnh: NTCC

Theo Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Anh, Công nghệ thực phẩm là ngành học nghiên cứu về lĩnh vực bảo quản và chế biến nông sản, kiểm tra đánh giá chất lượng sản phẩm, cũng như nghiên cứu phát triển sản phẩm mới, vận hành dây chuyền sản xuất….

Theo đó, sinh viên tốt nghiệp ngành học này sẽ được trang bị kiến thức nền tảng, chuyên sâu về hóa học, sinh học, vệ sinh an toàn thực phẩm, nguyên liệu chế biến và quy trình phân tích, đánh giá chất lượng thực phẩm nhằm tối ưu hóa dinh dưỡng trong việc phục vụ nhu cầu thị trường thực phẩm.

Bên cạnh đó, sinh viên cũng được trang bị kỹ năng thu thập, phân tích và xử lý thông tin; kỹ năng phân tích chất lượng và an toàn của nguyên liệu, bán thành phẩm và thành phẩm; kỹ năng tính toán các thông số công nghệ để lựa chọn máy và thiết bị phù hợp, đạt hiệu quả kinh tế cho quá trình sản xuất thực phẩm.

Để bắt kịp với yêu cầu thực tiễn luôn thay đổi trong ngành, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đặc biệt chú trọng đến việc xây dựng và liên tục cải tiến chương trình đào tạo. Việc đổi mới này được thực hiện trên cơ sở lấy nhu cầu của các bên liên quan làm trung tâm, trong đó doanh nghiệp chế biến và kinh doanh thực phẩm là đối tượng quan trọng nhất. Chương trình đào tạo được thiết kế nhằm đảm bảo sinh viên không chỉ nắm vững kiến thức lý thuyết mà còn được trang bị kỹ năng thực hành, khả năng thích ứng và giải quyết vấn đề thực tế.

Học viện áp dụng triết lý giáo dục “Học tập thông qua trải nghiệm”, nghĩa là sinh viên được học đi đôi với hành. Các em được tham gia thực hành, nghiên cứu khoa học trong các phòng thí nghiệm hiện đại; đồng thời thường xuyên được tổ chức tham quan, thực tập tại các doanh nghiệp trong ngành.

Nhờ đó, sinh viên có cơ hội tiếp cận môi trường làm việc thực tế, hiểu rõ quy trình sản xuất – kinh doanh và tích lũy kinh nghiệm nghề nghiệp ngay từ khi còn trên ghế nhà trường. Đây chính là một trong những điểm mạnh giúp sinh viên ngành Công nghệ thực phẩm của Học viện nhanh chóng thích nghi với công việc sau khi tốt nghiệp.

Sinh viên ngành Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam thực tập nghề tại doanh nghiệp. Ảnh: NTCC

Xây dựng chiến lược đào tạo bài bản

Trước nhu cầu ngày càng cao về nguồn nhân lực chất lượng trong lĩnh vực chế biến và đảm bảo an toàn thực phẩm, nhiều cơ sở giáo dục đại học trên cả nước đã chú trọng mở ngành và đẩy mạnh đào tạo ngành Công nghệ thực phẩm. Không chỉ đáp ứng yêu cầu phát triển của nền kinh tế, đặc biệt là ngành công nghiệp chế biến nông sản – thực phẩm, nhiều đơn vị còn hướng tới việc đào tạo thế hệ kỹ sư có khả năng ứng dụng công nghệ mới, đáp ứng xu thế chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo trong sản xuất thực phẩm hiện đại.

Theo chia sẻ của Phó giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hoàng Anh, Học viện Nông nghiệp Việt Nam bắt đầu đào tạo ngành Công nghệ thực phẩm từ năm 2009. Sau 15 năm, Học viện đã đào tạo gần 10 nghìn kỹ sư công nghệ thực phẩm, đóng góp nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Chưa kể nhiều cựu sinh viên của ngành hiện đang giữ những vị trí quan trọng trong cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội và các doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Trong quá trình đào tạo, Học viện Nông nghiệp Việt Nam luôn đặc biệt chú trọng đến việc phát triển toàn diện cho sinh viên, không chỉ về kiến thức chuyên môn mà còn về kỹ năng nghề nghiệp và tư duy đổi mới. Đối với ngành Công nghệ thực phẩm – một lĩnh vực có tính ứng dụng cao và không ngừng thay đổi theo xu hướng công nghệ, nhà trường liên tục cập nhật nội dung chương trình học để đảm bảo sinh viên được tiếp cận với những kiến thức mới nhất, phù hợp với thực tiễn sản xuất và yêu cầu của thị trường lao động.

Bên cạnh đó, sinh viên còn được học tập, hướng dẫn nghiên cứu bởi các giảng viên có trình độ chuyên môn cao, hầu hết đều là tiến sĩ, phó giáo sư giàu kinh nghiệm trong giảng dạy, nghiên cứu và thực tiễn sản xuất. Đặc biệt, 100% giảng viên của ngành đã được đào tạo sau đại học tại các quốc gia có nền khoa học – công nghệ tiên tiến như Úc, Bỉ, Pháp, Áo, Hàn Quốc,...

“Nhờ được tiếp cận với hệ thống giáo dục hiện đại ở nước ngoài, các giảng viên không chỉ mang đến những kiến thức cập nhật mà còn truyền đạt cho sinh viên phương pháp học tập chủ động, tư duy phân tích, phản biện và khả năng giải quyết vấn đề – những năng lực quan trọng trong bối cảnh hội nhập và đổi mới công nghệ hiện nay”, thầy Hoàng Anh nhấn mạnh.

Ngoài kiến thức lý thuyết, sinh viên ngành Công nghệ thực phẩm còn được tạo điều kiện tham gia thực hành tại phòng thí nghiệm hiện đại, nghiên cứu khoa học, thực tập tại doanh nghiệp và các cơ sở sản xuất thực phẩm. Nhà trường cũng khuyến khích sinh viên tham gia các đề tài nghiên cứu, câu lạc bộ học thuật để rèn luyện kỹ năng tư duy sáng tạo, làm việc nhóm và trình bày kết quả khoa học. Nhờ đó, người học không chỉ có cơ hội rèn luyện, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng, mà còn được trau dồi kinh nghiệm thực tế.

Học viện Nông nghiệp Việt Nam đẩy mạnh đầu tư trang thiết bị, phòng thực hành cho sinh viên. Ảnh: NVCC

97% sinh viên tốt nghiệp đều có việc làm

Hưởng ứng tinh thần của Nghị quyết 57 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, thời gian qua Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã tích cực tích hợp các kiến thức về công nghệ số vào chương trình đào tạo.

Trưởng khoa Khoa Công nghệ thực phẩm, Học viện Nông nghiệp Việt Nam cho biết, sinh viên không chỉ được tiếp cận với các kiến thức chuyên môn hiện đại, mà còn được học về cách ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, quản lý và nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ thực phẩm.

Song song với đó, Học viện cũng đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu khoa học và đổi mới sáng tạo trong sinh viên. Nhiều câu lạc bộ nghiên cứu khoa học đã được thành lập, tạo sân chơi học thuật và môi trường phát triển tư duy sáng tạo, tư duy phản biện cho sinh viên.

Mỗi năm, nhà trường hỗ trợ kinh phí cho khoảng 500 đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên, khuyến khích các em chủ động tìm tòi, nghiên cứu và giải quyết các vấn đề thực tiễn trong ngành. Đây là nền tảng quan trọng giúp sinh viên phát triển năng lực chuyên môn toàn diện, sẵn sàng thích ứng với yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Sinh viên thực tập, nghiên cứu trong Phòng thí nghiệm tại Học viện. Ảnh: NVCC

Sau khi tốt nghiệp ngành Công nghệ thực phẩm tại Học viện Nông nghiệp Việt Nam, sinh viên có nhiều cơ hội việc làm phong phú và đa dạng. Cụ thể, các em có thể trở thành cán bộ, công chức làm việc trong các cơ quan quản lý nhà nước từ Trung ương đến địa phương, hoặc giảng viên, nghiên cứu viên tại các trường đại học, cao đẳng, viện và trung tâm nghiên cứu chuyên ngành công nghệ thực phẩm.

Ngoài ra, sinh viên tốt nghiệp còn có thể đảm nhận vị trí nhân viên kiểm tra, giám sát vệ sinh an toàn thực phẩm tại các cơ quan trực thuộc Bộ Y tế như trung tâm y tế dự phòng, phòng quản lý chất lượng thực phẩm,...

Trong khối doanh nghiệp, các em có thể là giữ vai trò tổ trưởng, quản lý dây chuyền và điều hành sản xuất tại các công ty chế biến thực phẩm, sản xuất thức ăn chăn nuôi. Đặc biệt, với nền tảng kiến thức và kỹ năng được trang bị, sinh viên còn có khả năng khởi nghiệp và làm chủ doanh nghiệp trong lĩnh vực chế biến và kinh doanh thực phẩm.

Hiện nay, Công nghệ thực phẩm đang là một trong những ngành học thu hút đông đảo sinh viên của Học viện, với tỷ lệ có việc làm sau tốt nghiệp đạt trên 97%.

Năm 2023 và 2024, điểm chuẩn ngành học này theo phương thức xét tuyển điểm thi tốt nghiệp Trung học phổ thông tại trường là 19 điểm, xét các tổ hợp A00; B00; D07; D01

Năm 2025, Học viện Nông nghiệp Việt Nam dự kiến tuyển 7289 chỉ tiêu với tất cả nhóm ngành/ngành đào tạo. Trong đó, nhóm ngành Công nghệ thực phẩm và Chế biến có 430 chỉ tiêu, xét các tổ hợp B00; A00; D07; A01; X08; D01; C03; C04; C14.

ĐÀO HIỀN