Chúng ta có thể tác động để tăng chỉ số EQ cho trẻ?

Trẻ có EQ cao sẽ hòa nhập với môi trường mới tốt hơn. Ảnh: Rolemodels.

Chỉ số EQ là chỉ số thể hiện trí thông minh cảm xúc (Emotional Quotient), thể hiện khả năng nhận biết và kiểm soát cảm xúc của bản thân và của những người xung quanh. Khi lên lớp, tôi thường hay chia sẻ thông tin này cho sinh viên để nhấn mạnh tầm quan trọng của EQ.

Một nghiên cứu của Daniel Goleman với đối tượng nghiên cứu là những người thành công trong xã hội đã chỉ ra 80% năng lực tạo nên sự khác biệt đến từ chỉ số cảm xúc, cho thấy tầm quan trọng của chỉ số EQ, khi so sánh với IQ.

Trẻ có EQ cao thường chủ động, tự tin, cởi mở, hào hứng với mọi thứ xung quanh. Trẻ có EQ thấp thường bộc lộ sự e dè, thiếu tự tin, thiếu cảm xúc và không quan tâm đến mọi thứ xung quanh. Nhờ sự tự tin, nhẫn nại, ưa khám phá mà trẻ có chỉ số EQ cao sẽ vui vẻ, tích cực và học tập hiệu quả hơn.

Có một điều thú vị là chỉ số IQ không thay đổi nhiều từ lúc sinh ra đến khi lớn lên, nhưng chỉ số EQ hoàn toàn có thể thay đổi, cải thiện đến mức độ đáng ngạc nhiên nếu chúng ta có ý thức cải thiện. Chỉ số EQ không hề cố định từ khi cha sinh mẹ đẻ mà có thể thay đổi thông qua sự tự nhận thức, sự tác động của môi trường và cả giáo dục.

Tôi chứng kiến nhiều sinh viên khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường thực hiện bài đánh giá chỉ số EQ mà tôi giao với điểm số khá khiêm tốn, và bản thân các bạn đó cũng thể hiện một sự hạn chế nhất định ở kỹ năng tương tác với mọi người nhưng nhiều năm sau gặp lại, tôi rất bất ngờ về sự trưởng thành của những sinh viên đó. Bạn thì tác phong nhanh nhẹn chuyên nghiệp; bạn thì nói cười giao tiếp rất thoải mái, tự tin; bạn thì chừng mực, đáng tin cậy.

Các bạn là những người luôn nỗ lực phát triển bản thân, làm việc ở những môi trường chuyên nghiệp giúp rèn luyện và thay đổi con người theo chiều hướng tích cực.

Tôi đưa câu chuyện thực tế này vào để các cha mẹ yên tâm rằng một đứa trẻ với trạng thái tâm lý bình thường hoàn toàn có thể tác động để tăng chỉ số EQ, giúp trẻ trở nên hoạt bát, tích cực hơn, hào hứng học tập và tương tác hiệu quả với mọi người hơn. Tác động đến trẻ dễ dàng hơn người lớn vì các con như tờ giấy trắng nên việc dạy dỗ các con sẽ thuận lợi hơn rất nhiều so với việc đào tạo, thay đổi một người lớn.

Cuối cùng, vẫn phải khẳng định lại một lần nữa là môi trường cha mẹ tạo ra cho con, hình ảnh cha mẹ trong con mắt của con, cách thức cha mẹ tác động đến con sẽ góp phần tạo nên mức EQ cao hay thấp cho con.

Bùi Thị Thanh Nga/ Thái Hà Books & NXB Công thương