Lợi nhuận 'rực lửa' của các đại gia xăng dầu trong quý 2/2025

Kết quả kinh doanh quý 2/2025 của các doanh nghiệp dầu khí đã phác họa một bức tranh với hai mảng màu đối lập: Một số bứt phá mạnh mẽ, ghi nhận lợi nhuận tăng trưởng ấn tượng, trong khi số khác vẫn chưa đạt kết quả như mong muốn, thậm chí có phần sụt giảm so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn lạc quan, bởi những dự án đầu tư thượng nguồn sẽ là chìa khóa mở ra cơ hội tăng trưởng dài hạn cho toàn ngành.

DOANH NGHIỆP BÁN XĂNG SINH HỌC LÊN NGÔI

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex – mã chứng khoán: PLX) vẫn luôn là “cánh chim đầu đàn” với kết quả kinh doanh quý 2 ấn tượng. Petrolimex đã có màn lội ngược dòng ấn tượng trong quý 2/2025 sau quý đầu năm khó khăn tăng trưởng không đáng kể. Báo cáo tài chính hợp nhất cho thấy, doanh thu thuần đạt 77.054 tỷ đồng, tăng 5% so với cùng kỳ năm trước. Nhờ kiểm soát tốt giá vốn, lợi nhuận gộp đã tăng trưởng đến 11%, đạt 5.135 tỷ đồng. Biên lợi nhuận gộp cũng được cải thiện đáng kể, từ 6,3% lên 6,7%. Kết quả, lợi nhuận sau thuế hợp nhất của tập đoàn đạt 1.368 tỷ đồng, tăng 6% so với quý 2/2024.

Mặc dù vậy, tính chung 6 tháng đầu năm, lợi nhuận của Petrolimex vẫn giảm 35% so với cùng kỳ, đạt 1.579 tỷ đồng. Điều này chủ yếu do kết quả kinh doanh thấp trong quý 1/2025. Tuy nhiên, sự phục hồi mạnh mẽ trong quý 2 cho thấy những nỗ lực tái cấu trúc và thích nghi của doanh nghiệp đang phát huy hiệu quả.

Về mặt tài chính, tổng tài sản của Petrolimex đạt 87.411 tỷ đồng vào cuối quý 2, tăng gần 8% so với đầu năm. Đáng chú ý, các khoản đầu tư tài chính tăng mạnh 43,1% lên 28.900 tỷ đồng, phần lớn là các khoản tiền gửi có kỳ hạn, cho thấy sự thận trọng trong quản lý dòng tiền. Tổng nợ phải trả ở mức 59.233 tỷ đồng, trong đó nợ vay tài chính ngắn và dài hạn hơn 21.200 tỷ đồng.

Không chỉ tập trung vào hiệu quả kinh doanh, Petrolimex còn đang có những bước đi chiến lược để đón đầu chính sách mới của thị trường. Từ ngày 1/8, tập đoàn đã bắt đầu triển khai thí điểm kinh doanh xăng sinh học E10 tại 36 cửa hàng trên địa bàn TP.HCM. Động thái này nhằm đánh giá thị trường, chuẩn bị cho lộ trình áp dụng 100% xăng E10 trên toàn quốc từ ngày 1/1/2026.

Xăng sinh học được kỳ vọng mang lại nguồn lực lớn cho doanh nghiệp. Ảnh: Hoàng Hiển

Petrolimex và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV OIL, mã chứng khoán: OIL) được đánh giá là hai doanh nghiệp sẽ hưởng lợi lớn nhất khi lộ trình sử dụng xăng sinh học E10 được áp dụng. Điều này tạo ra một lợi thế cạnh tranh đáng kể so với các doanh nghiệp phân phối khác. Vì vậy, trong quý này, PV OIL cũng có kết quả kinh doanh tăng cấp số nhân.

Báo cáo tài chính hợp nhất quý 2 cho thấy, doanh thu thuần của PV OIL đạt 39.954 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm ngoái. Đặc biệt, lợi nhuận sau thuế của PV OIL đã tăng gần gấp đôi, chạm mốc 201 tỷ đồng. Đây không chỉ là một con số ấn tượng, mà còn là mức lợi nhuận cao nhất trong vòng 5 quý trở lại đây, cho thấy sự phục hồi mạnh mẽ của doanh nghiệp. Kết quả này đến từ sự gia tăng của doanh thu hoạt động tài chính (tăng 32%), chủ yếu nhờ chênh lệch tỷ giá hối đoái, trong khi chi phí tài chính được kiểm soát chặt chẽ (giảm 25%).

Lãnh đạo PV OIL cho biết, kết quả tích cực này diễn ra trong bối cảnh giá dầu Brent giao ngay bình quân quý 2/2025 giảm 20% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, sự biến động mạnh của giá các sản phẩm dầu trong quý này lại tạo cơ hội để doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động. Đồng thời, sự khác biệt trong xu hướng giá cơ sở trong nước so với cùng kỳ năm 2024 đã giúp PV OIL cải thiện đáng kể biên lợi nhuận gộp.

Tính chung 6 tháng đầu năm, dù doanh thu thuần tăng 13% lên 72.743 tỷ đồng, lợi nhuận ròng của PV OIL vẫn giảm 34% so với cùng kỳ, chỉ còn 227 tỷ đồng. Điều này chủ yếu do thị trường xăng dầu thế giới biến động bất lợi trong quý 1, ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của tập đoàn. Tuy nhiên, hiệu suất ấn tượng trong quý 2 đã phần nào cho thấy khả năng thích ứng và vượt khó của doanh nghiệp.

Quý 2/2025 chứng kiến sự trở lại đầy ấn tượng của Tổng công ty Khí Việt Nam (PV Gas, mã chứng khoán: GAS). Mặc dù doanh thu thuần chỉ đạt hơn 30.080 tỷ đồng, gần như đi ngang so với cùng kỳ năm 2024, nhưng một động thái bất ngờ trong quản lý tài chính đã giúp PV Gas có cú bứt phá ngoạn mục.

Dù lợi nhuận gộp giảm 13,7% do giá vốn hàng bán tăng, đạt 4.954 tỷ đồng, PV Gas lại ghi nhận chi phí quản lý doanh nghiệp âm 1.283 tỷ đồng. Con số này hoàn toàn trái ngược với mức dương 1.181 tỷ đồng của cùng kỳ, chủ yếu nhờ việc hoàn nhập khoản dự phòng phải thu khó đòi lên tới 1.814 tỷ đồng.

Nhờ cắt giảm chi phí hiệu quả và khoản hoàn nhập đặc biệt trên, lợi nhuận sau thuế của PV Gas đã tăng vọt lên 4.808 tỷ đồng, tăng gần 41% so với cùng kỳ năm 2024. Đây cũng là mức lợi nhuận sau thuế cao nhất của Tổng công ty trong vòng 13 quý trở lại đây.

Tính chung 6 tháng đầu năm 2025, PV Gas thu về gần 55.756 tỷ đồng doanh thu thuần và hơn 7.571 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế, lần lượt tăng 4,5% và 27% so với cùng kỳ năm 2024. Kết quả này cho thấy khả năng quản lý tài chính và thích ứng linh hoạt của PV Gas trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động. So với kế hoạch kinh doanh được Đại hội đồng cổ đông thường niên năm 2025 giao, PV Gas đã hoàn thành hơn 75% mục tiêu doanh thu và 143% mục tiêu lợi nhuận cả năm chỉ sau 2 quý đầu năm.

DOANH NGHIỆP LỖ VÔ ĐỊCH

Bên cạnh những điểm sáng thì ở chiều ngược lại, có doanh nghiệp trong ngành vẫn lao đao, đối mặt khó khăn trong kinh doanh. Công ty cổ phần Thương mại Đầu tư Dầu khí Nam Sông Hậu (NSH Petro, mã chứng khoán: PSH) lại tiếp tục chìm sâu trong khủng hoảng. Kết thúc quý 2/2025, NSH Petro ghi nhận lỗ ròng 158 tỷ đồng, đánh dấu quý thua lỗ thứ 7 liên tiếp.

Mặc dù mức lỗ này có giảm so với cùng kỳ năm trước, nhưng đã đẩy tổng lỗ lũy kế lên gần 831 tỷ đồng, biến NSH Petro thành một trong những doanh nghiệp thua lỗ nặng nề nhất trên thị trường chứng khoán nửa đầu năm.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do hoạt động kinh doanh gần như tê liệt. Cụ thể, trong quý 2/2025, NSH Petro không phát sinh doanh thu từ bán hàng và cung cấp dịch vụ, chỉ có nguồn thu nhỏ nhoi từ hoạt động tài chính vỏn vẹn 160 triệu đồng. Trong khi đó, các khoản chi phí vẫn ở mức cao, bao gồm chi phí tài chính 129 tỷ đồng, chi phí bán hàng hơn 23.5 tỷ đồng, và chi phí quản lý doanh nghiệp gần 4 tỷ đồng.

Năm 2025, ban lãnh đạo NSH Petro đặt mục tiêu doanh thu 2.592 tỷ đồng và lãi sau thuế 328 tỷ đồng, mức cao nhất trong lịch sử doanh nghiệp. Tuy nhiên, sau 6 tháng đầu năm, công ty mới chỉ đạt hơn 15 tỷ đồng doanh thu và lỗ hơn 322 tỷ đồng, khiến khả năng hoàn thành kế hoạch năm trở nên rất thấp.

Từng là một trong những "ông lớn" phân phối xăng dầu tại khu vực Tây Nam Bộ, với hệ thống kho cảng và mạng lưới cửa hàng rộng khắp, NSH Petro đã có dấu hiệu sa sút rõ rệt từ năm 2022. Không chỉ đối mặt với khủng hoảng tài chính, doanh nghiệp này còn vướng vào các vấn đề pháp lý.

Đặc biệt, vào năm 2024, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã xử phạt một số cá nhân liên quan đến hành vi thao túng giá cổ phiếu PSH, trong đó có con trai của Chủ tịch Hội đồng quản trị, ông Mai Hữu Phúc. Những yếu tố này đang tạo ra một bức tranh ảm đạm cho NSH Petro, đặt ra nhiều câu hỏi về khả năng phục hồi của doanh nghiệp trong tương lai.

Trên thị trường chứng khoán, hơn 126 triệu cổ phiếu PSH đã bị hủy niêm yết khỏi sàn HoSE vào tháng 6/2025 do vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin. Từ ngày 9/7, cổ phiếu chuyển sang giao dịch trên sàn UPCoM trong tình trạng bị đình chỉ. Hiện tại, PSH gần như không có thanh khoản và giao dịch ở mức giá 1.700 đồng/cổ phiếu, tương đương vốn hóa chỉ hơn 220 tỷ đồng.

Với mức lỗ hiện tại, vốn chủ sở hữu của NSH Petro đang bị bào mòn nhanh chóng, hiện chỉ còn hơn 470 tỷ đồng.

NỬA CUỐI NĂM KHẢ QUAN: KỲ VỌNG TỪ CÁC YẾU TỐ VĨ MÔ VÀ NỘI TẠI

Đánh giá về triển vọng hoạt động ngành dầu khí nửa cuối năm, Công ty Chứng khoán Vietcombank (VCBS) nhận định vẫn là kết quả đầy hứa hẹn, bất chấp những biến động trên thị trường quốc tế. Mặc dù ngành dầu khí Mỹ đang đối mặt với nhiều khó khăn, từ chi phí khai thác dầu đá phiến tăng cao cho đến các chính sách chưa hiệu quả, sự sụt giảm nhu cầu từ Trung Quốc lại có thể được bù đắp một phần bởi sự gia tăng mạnh mẽ của Ấn Độ. Trong khi đó, những rủi ro địa chính trị và quyết định của OPEC+ sẽ tiếp tục tác động đến giá dầu, nhưng giá dầu thô Brent được dự báo sẽ duy trì trên 65 USD/thùng trong năm 2025, tạo cơ sở ổn định cho các doanh nghiệp.

Ngành khoan dầu toàn cầu đang có dấu hiệu khởi sắc, đặc biệt là ở khu vực Trung Đông. Điều này hứa hẹn sẽ mang đến triển vọng tích cực cho giá thuê giàn khoan cũng như các hợp đồng dài hạn, giúp cải thiện hiệu suất hoạt động của các doanh nghiệp Việt Nam.

Đối với thị trường trong nước, sự suy giảm nhanh chóng của nguồn cung khí nội địa đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc phát triển các dự án mới, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. Trong bối cảnh đó, các dự án thượng nguồn tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ được đẩy nhanh, thúc đẩy hoạt động thăm dò và khai thác (E&P). Triển vọng dài hạn của ngành cũng sẽ đến từ sự phát triển của nhiệt điện khí LNG, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện ngày càng tăng.

Đối với phân khúc hạ nguồn, các doanh nghiệp lọc dầu có thể đối mặt với một năm khó khăn hơn do biên lợi nhuận (crack spread) được dự báo sẽ giảm. Tuy nhiên, nguồn cung xăng dầu được đảm bảo cùng với nhu cầu tiêu thụ tăng trong dài hạn sẽ là yếu tố hỗ trợ các doanh nghiệp đầu mối phân phối, giúp họ hoạt động ổn định và cải thiện hiệu quả kinh doanh. Những yếu tố này, kết hợp với các chính sách thuế quan phù hợp, sẽ tạo động lực tăng trưởng bền vững cho ngành dầu khí Việt Nam trong giai đoạn cuối năm 2025 và xa hơn nữa.

Trong khi đó, Công ty Cổ phần Chứng khoán MB (MBS) nhận định nhóm trung nguồn chưa thể bứt phá trong năm 2025. Mặc dù các doanh nghiệp thượng nguồn và hạ nguồn có nhiều tín hiệu khả quan, nhưng bức tranh của phân khúc vận tải lại mang nhiều gam màu ảm đạm.

Từ quý 1 đến quý 2/2025, giá cước tàu chở dầu toàn cầu đã liên tục giảm và xu hướng này được dự báo sẽ tiếp diễn trong phần còn lại của năm. Tình trạng này bắt nguồn từ sự tăng trưởng của đội tàu vượt xa nhu cầu. Giai đoạn 2022-2024, nhu cầu vận tải tăng đột biến chủ yếu do hiệu ứng rerouting (chuyển hướng tuyến đường) khi các xung đột địa chính trị ở Biển Đỏ/Suez và Nga-Ukraine buộc nhiều tàu phải đi vòng qua Mũi Hảo Vọng, khiến quãng đường vận chuyển kéo dài thêm 30-50%. Điều này đã làm tăng đáng kể "tấn-dặm" vận chuyển mà không phải do nhu cầu tiêu thụ dầu thực tế.

Bước sang năm 2025, các luồng hàng đã ổn định trở lại theo định tuyến mới, không còn yếu tố đột biến nào tạo ra nhu cầu vận tải lớn, khiến tăng trưởng cầu tàu suy giảm. MBS dự phóng rằng, trong năm 2026, nguồn cung tàu sẽ tăng chậm lại (khoảng 2.2%) trong khi cầu tàu có thể tăng 3.8% nhờ sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu và dòng dầu từ Nga sang Ấn Độ.

Tại Việt Nam, các doanh nghiệp vận tải dầu khí nội địa chủ yếu sử dụng tàu Aframax và MR, những loại tàu có giá cước đã giảm lần lượt 11% và 18% từ đầu năm. Trong khi đó, loại tàu VLCC có giá cước tăng 2% lại hầu như không được doanh nghiệp trong nước sở hữu. Điều này khiến các doanh nghiệp trung nguồn của Việt Nam không thể tận dụng được lợi thế từ giá cước tăng cao.

Với nhu cầu vận chuyển dầu nội địa dự kiến duy trì ở mức 2,4 – 2,6 triệu tấn trong 6 tháng cuối năm 2025, việc giá cước tiếp tục ở vùng thấp có thể sẽ làm suy giảm biên lợi nhuận của các doanh nghiệp vận tải, điển hình như PVTrans.

Hà Linh