Lỗi chí mạng khiến xe tăng T-72 Séc 'chết lâm sàng': Prague muốn cho, Ukraine không cần

Một chiếc xe tăng T-72M4CZ của Séc. Ảnh: EP.

Cộng hòa Séc từng dự định tặng khoảng 30 xe tăng T-72M4CZ cho Ukraine. Chỉ có một vấn đề: những chiếc xe tăng kíp 3 người này, phiên bản nâng cấp sâu của dòng T-72 do Liên Xô thiết kế… không hoạt động.

Vì vậy Ukraine sẽ không nhận chúng, mặc dù Kiev chắc chắn đang rất cần. Lực lượng vũ trang Ukraine bước vào cuộc chiến hồi tháng 2/2022 với khoảng 1.000 xe tăng. Kể từ đó, họ đã mất hơn 1.000 chiếc và nhận về cũng khoảng ngần ấy thông qua viện trợ.

Điều đó lẽ ra có nghĩa Ukraine vẫn còn số lượng xe tăng tương đương ban đầu, sau 45 tháng chiến sự. Vấn đề nằm ở chỗ quân đội Ukraine đã tăng gấp đôi quân số. Cùng lúc, hàng trăm xe tăng còn sống sót đã bị hao mòn nặng nề sau gần 4 năm chiến đấu liên tục.

Kết quả, Ukraine đang thiếu xe tăng, và số xe tăng T-72M4CZ từ Séc sẽ không thể giúp giải quyết vấn đề này.

Hệ thống điều khiển hỏa lực của Italy bị hỏng và không thể sửa

Vấn đề của T-72M4CZ – dòng xe được nâng cấp hồi đầu những năm 2000 – được cho là nằm ở hệ thống điều khiển hỏa lực TURMS/T do công ty Selex Galileo (Italy) sản xuất. Hệ thống TURMS/T giúp kíp xe ngắm pháo chính cỡ 125 mm.

Có sự cố nghiêm trọng bên trong hệ thống. “Vào mùa hè và mùa thu năm nay, nhiều đợt kiểm tra đã được tiến hành nhiều lần nhưng đều thất bại”, Bộ Quốc phòng Séc cho hay. “Vấn đề xảy ra ở bước ‘chỉnh chuẩn’, tức độ chính xác khi bắn”.

“Việc sửa chữa thành phần này là không khả thi về mặt kỹ thuật, theo xác nhận từ nhà sản xuất Italy”, bộ này cho biết thêm. Không thể bắn chính xác, các xe T-72M4CZ gần như chắc chắn sẽ bị loại bỏ. Quân đội Séc đang tái trang bị bằng 44 xe tăng Leopard 2A8 hiện đại của Đức.

Những chiếc xe tăng hỏng hóc này sẽ không ảnh hưởng đến mức độ hỗ trợ mà Prague dành cho Kiev. Tuần trước, Thủ tướng sắp mãn nhiệm Petr Fiala tiết lộ Séc đã gửi cho Ukraine số viện trợ quân sự trị giá 832 triệu USD kể từ tháng 2/2022 – và thậm chí còn thu về 1,19 tỷ USD từ hỗ trợ nước ngoài và hợp đồng quốc phòng. Sáng kiến đạn dược do Séc dẫn đầu đã cung cấp hơn 1,5 triệu quả đạn cỡ lớn cho Ukraine.

Xe tăng trở nên ít quan trọng hơn trong xung đột ở Ukraine

Xe tăng không còn là phương tiện quan trọng nhất trong biên chế Ukraine, không chỉ vì xe tăng phù hợp với thế tấn công, trong khi Ukraine chủ yếu phòng thủ. Chúng còn đặc biệt dễ tổn thương trước các UAV cỡ nhỏ, vốn xuất hiện dày đặc dọc toàn tuyến tiền phương dài 1.100 km.

Quân Nga vẫn dùng xe tăng cho các mũi tấn công, nhưng chỉ sau khi bọc chúng bằng nhiều lớp “giáp chống UAV”. Ukraine triển khai một số xe tăng cho các đợt phản kích nhanh khi Nga đột nhập, nhưng nhìn chung, xe tăng Ukraine thường ẩn sâu phía sau, chỉ thỉnh thoảng rời vị trí để bắn vài loạt pháo vào mục tiêu xa như trận địa pháo.

Tạp chí Forbes gọi sự thay đổi này là “kỷ nguyên của xe tăng thận trọng” – một cuộc cải tổ hoàn toàn trong cách Ukraine sử dụng lực lượng thiết giáp sau khi mất hơn 1.000 xe vì UAV Nga.

Cấu trúc quân đội Ukraine thay đổi, giảm nhu cầu xe tăng

Trong khi đó, lục quân Ukraine đã tái cơ cấu để sử dụng hiệu quả hơn số xe tăng ít ỏi còn lại.

Cuối năm 2024, quân đội chuyển đổi 11 lữ đoàn tăng, cơ giới và lãnh thổ thành các lữ đoàn cơ giới hạng nặng bằng cách giảm số tiểu đoàn xe tăng và tăng số tiểu đoàn bộ binh. Mỗi quân đoàn Ukraine hiện có một lữ đoàn cơ giới hạng nặng.

Cơ cấu mới tạo ra các lữ đoàn nhẹ hơn, dễ tiếp tế hơn, phù hợp với kiểu chiến tranh mà Ukraine đang tiến hành. Đồng thời, việc tái cơ cấu cũng giúp giảm tổng nhu cầu xe tăng, ít nhất là trong giai đoạn hiện nay.

Vì vậy, 30 xe tăng cũ của Séc sẽ không làm thay đổi cục diện. Tóm lại, 30 T-72M4CZ lỗi nặng không thể sửa chữa sẽ không phải yếu tố quyết định trong nỗ lực chiến tranh của Ukraine.

Theo EP

Huyền Chi